Ο ΜΠΑΓΑΣΑΚΟΣ

ΠΙΝΑΚΑΣ ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΕΩΝ σύντροφοι ή μια πρώτη απόπειρα επικοινωνίας










Κυριακή 27 Νοεμβρίου 2011

Ένα μικρό λογοτεχνικό αφιέρωμα του ΜΠΑΓΑΣΑ στο ΕΠΟΣ του '40.....Παύλου Παλαιολόγου, "Το Σωφεράκι"

Είναι μεγάλη η συγκίνηση που αισθάνονται όλοι οι συμπατριώτες μας, όταν θυμούνται στιγμές απ’ τα μεγαλειώδη γεγονότα του ’40, που επισφράγισαν με ανεξίτηλη δόξα την ιστορική πορεία του Έθνους μας. 
Το Ελληνικό Έθνος αισθάνεται περήφανο για το μεγάλο ΟΧΙ της 28ης Οκτωβρίου του 1940, που αποτέλεσε την αρχή μιας εκστρατείας που όλοι σήμερα την ονομάζουν «Έπος», που κάλυψε ένα ένδοξο μέρος της Ελληνικής ιστορίας και που περιέχει σε αφθονία τα δύο στοιχεία που συνθέτουν -σε γενικές γραμμές- την ιστορία…..τα γεγονότα και το άρωμα της εποχής. Και τα γεγονότα έχουν καταγραφεί από ιστορικούς, ώστε αφενός  να μπορούν οι ενδιαφερόμενοι να «χωθούν» στα βιβλία για  γνώση και εξαγωγή συμπερασμάτων, αλλά και αφετέρου άλλοι μεταγενέστεροι ιστορικοί να μπορούν να τ’ αποκαταστήσουν έστω και αν έχουν περάσει χρόνια πολλά…..αιώνες. Το άρωμα όμως σύντροφοι, όπως κι όσο το αισθάνθηκαν οι πρωταγωνιστές -και στη δικιά μας περίπτωση ολόκληρος ο Ελληνικός λαός- την εποχή των γεγονότων, χάνεται απ’ τον άνεμο του χρόνου, ακόμη και γι αυτούς που τα έζησαν.
Κι είναι αλήθεια ότι το «Έπος του 40», ένα γεγονός ιστορικά απροσδόκητο για όλο το κόσμο, αδικήθηκε κατάφωρα από τα μετέπειτα γεγονότα…..την Κατοχή, την Αντίσταση, τις εκτελέσεις, τα Δεκεμβριανά του ’44, το Συμμοριτοπόλεμο, τη νίκη και την απαράδεκτη συμπεριφορά των νικητών…..γεγονότα γερά, γεγονότα δύσκολα που το σκέπασαν, το σφράγισαν βιαστικά και το κλεισαν στο αρχείο προτού καταλαγιάσει στις μνήμες των Ελλήνων και συνειδητοποιηθεί το μεγαλείο του…..άνοιξε αργότερα, πολύ αργότερα…..όμως άνοιξε γερά!!!, και μας έμαθε με το καλύτερο τρόπο ότι το πάθος για μια ελεύθερη Πατρίδα είναι το πρώτο καθήκον όλων των Ελλήνων.
Έτσι λοιπόν κι εγώ –μπαγάσας άλλωστε- με την ευκαιρία των ημερών –και στηριγμένος σε μια ιδέα του ΛΑΒΥΡΙΝΘΟΥ, τεύχος 28, Οκτώβριος 2005- προτίμησα να τη θυμηθώ μ’ ένα μικρό λογοτεχνικό αφιέρωμα διανθισμένο με τις αφίσες του ΓΕΣ για να τονίσω –αλλά και να νοιώσω- το άρωμα της εποχής. Τα κείμενα είναι μικρά γραμμένα –από Έλληνες διανοούμενους- εκείνη την εποχή, όταν ο Έλληνας φαντάρος έγραφε σελίδες ανεξίτηλης δόξας και πρωτοφανούς ηρωισμού.
Καλή ανάγνωση σύντροφοι!!!
Παύλου Παλαιολόγου, ΤΟ ΣΩΦΕΡΑΚΙ
Ο Παύλος Παλαιολόγος γεννήθηκε το 1895 στο Κουζουντζουκί του Βοσπόρου…..Από μαθητής ασχολήθηκε με τα γράμματα και κυρίως με τη δημοσιογραφία συνεργαζόμενος μ’ εφημερίδες και περιοδικά της Πόλης έως το 1915, χρονιά που εγκαταστάθηκε στην Αθήνα…..Σπούδασε στη Νομικά στο Πανεπιστήμιο Αθηνών – συνεργαζόμενος ταυτόχρονα με την «Ακρόπολη» του Βλάση Γαβριηλίδη και τον «Ελεύθερο Τύπο» του Ανδρέα Καβαφάκη- και δημοσιογραφία στο Πανεπιστήμιο της Σορβόννης. Διετέλεσε διευθυντής της εφημερίδας «Πατρίς» της Κωνσταντινούπολης και από το 1922 ως το 1924 συνεργάτης - ανταποκριτής στο Βερολίνο και το Παρίσι- της εφημερίδας «Ατλαντίς» της Νέας Υόρκης…..Από το 1928 κι ως το τέλος της ζωής του συνεργάστηκε με τον δημοσιογραφικό οργανισμό Λαμπράκη και διακρίθηκε στο χώρο του χρονογραφήματος από τις σελίδες της εφημερίδας «Ελεύθερον Βήμα»…..Στο χώρο της λογοτεχνίας ασχολήθηκε με την ταξιδιωτική λογοτεχνία και το θέατρο. Τιμήθηκε με τον Ταξιάρχη του Φοίνικα, τον Αργυρό Σταυρό του Σωτήρος και με τον τίτλο του Άρχοντος μεγάλου ρήτορος από το Οικουμενικό Πατριαρχείο Κωνσταντινουπόλεως. Πέθανε στην Αθήνα στις 16 Δεκεμβρίου 1984. 

Ούτε πότε θα ξεκινήσετε ξέρετε, ούτε η ώρα της επανόδου σάς είναι γνωστή. Ο σωφέρ κυβερνά στο μέτωπο τις τύχες σας. Αν θέλει σταματά το φορτηγό του και σας περισυλλέγει από το δρόμο, αν θέλει σας αφήνει στο χιόνι και στη βροχή. Τα μεγάλο βάσανο του απεσταλμένου. Περιμένει τον αγαθό Σαμαρείτη. Σας δέχεται με γκρίνια.
-Μα δε χωράει, είπαμε, συνάδελφε. 
Η αφίσα του ΓΕΣ για το 2007
 Εν τούτοις χωράτε. Και τότε όλα τελείωσαν. Από τη στιγμή που γίνεσθε «δεκτός» γίνεσθε και φίλος. Εχθροί είναι οι άλλοι, οι απ' έξω, τα έμψυχα και τ' άψυχα εμπόδια του δρόμου, αυτοί που κάμνουν νοήματα κι εκλιπαρούνε να τους παραλάβει, οι λακκούβες, οι απότομες κορδέλες, ο οδηγός που δεν κορνάρει, ο τσοπάνος που δεν απομακρύνει εγκαίρως το ποίμνιο, οι φάλαγγες που βραδυπορούν και - ο χειρότερος απ' όλους - ο πιλότος του εχθρικού αεροπλάνου που γυρίζει σα γεράκι επάνω απ' το κεφάλι του. Ακούει ο σωφέρ το βόμβο και σταματά, κατεβαίνει, καλύπτει βιαστικά με κλαριά το αυτοκίνητο και στρέφει το κεφάλι προς τον ουρανό, για να πει στον ιπτάμενο εχθρό.
 -Άτιμε άντρα!
Αθρόα κατανάλωσις του διεθνούς υβρεολόγιου. Μεγάλη ήταν η σπατάλη κι εκείνο το απόγευμα. Τσαγγός ο σωφέρ δεν άνοιγε το στόμα παρά για να εκδηλώσει δυσφορία και αγανάκτηση. Μην τον αδικείτε. Κανένα από τους σωφέρ των στρατιωτικών αυτοκινήτων να μην αδικείτε. Είναι οι αφανείς ήρωες που ζουν σε υπερένταση. Περνούν μερόνυχτα χωρίς να κοιμηθούνε. Κάποτε τους παίρνει ο ύπνος επάνω στο βολάν. Αν έχουμε τόσα λίγα δυστυχήματα στους δρόμους του μετώπου αποδώστε το κι αυτό στο θαύμα που είναι ο μεγάλος μας σύμμαχος σ' αυτόν τον πόλεμο.
Η νευρικότης όμως του σημερινού μας σωφέρ ξεπερνούσε τα συνηθισμένα όρια. Και τι δεν τον πείραζε; Κι ένα πετραδάκι που θα τύχαινε στο δρόμο του. Βρισιά κατάρα κι ανάθεμα.
Αλλά να κάποια στιγμή ανακωχής. Ένα εμπόδιο σοβαρό στη μέση του δρόμου και ο σωφέρ αντί να παρακάμψει βρίζοντας την ώρα και τη στιγμή του, σταματά, βγάζει το κεφάλι απ' το παράθυρο κι ενδιαφέρεται να μάθει:
-Τι έπαθες βρε μικρέ;
Ένα παιδάκι που θρηνεί απαρηγόρητα, χωριατόπαιδο ως οκτώ ετών, φτωχοντυμένο, με δυο αρβύλες διπλές από τα πόδια του, το πανταλόνι σχισμένο στα γόνατα, χωρίς κάλτσες και δίχως καπέλο με μουσκεμένα από τη βροχή τα κατσαρά του μαλλιά.
Εξηγεί με λυγμούς ο μικρός. Πήγαινε στο χωριό του και παραπλανήθηκε. Θα τον πάρει τώρα η νύχτα. Κι έχει αγρίμια το βουνό.
-Ανέβα, διέταξε ο σωφέρ.
Κάποιος από τους επιβάτας θέλησε να του υποδείξει ότι ο δρόμος του χωριού δεν ήταν ο δρόμος μας. Τον αποστόμωσε με αυστηρότητα.
-Εγώ κάνω κουμάντο μέσα στ' αμάξι μου.
Δέκα χιλιομέτρων λοξοδρομία. Την έκανε ευχαρίστως, αυτός που θα χαλούσε τον κόσμο για δυο λεπτών καθυστέρηση. Και πώς ημέρεψε το αγέλαστο εκείνο πρόσωπο,…
Τράβηξε το παιδί από το χέρι, το κάθισε κοντά του, έβγαλε απ' το σακίδιο του και γέμισε τις χούφτες του με σύκα και σταφίδες.
-Έχεις πατέρα βρε;
Ένευσε καταφατικά ο μικρός.
-Και τι δουλειά κάμνει;
-Στρατιώτης είναι.
-Στρατιώτης,… 
Η αφίσα του ΓΕΣ για το 1976
Παιδί και σωφέρ κοιτάχθηκαν με κατανόηση. Τίποτε άλλο δεν είπαν. Μόνον όταν πλησιάζαμε στο χωριό ο οδηγός ξεκούμπωσε την τσέπη του αμπέχονού του, έψαξε στο βάθος της, έβγαλε ένα πενηντόδραχμο και το 'σφιξε στην παλάμη του μικρού.
Πρέπει να ξέρετε τι θα πει πενηντόδραχμο στην τσέπη φαντάρου για να καταλάβετε την έκταση της προσφοράς.
-Να το δώσεις της μάνας σου...
Ο μικρός δεν ήξερε την χρήση του ευχαριστώ. Στήλωσε τα γαλανά ματάκια του στον ευεργέτη του.      
-Και να γίνεις καλός άνθρωπος, συμπλήρωσε με ραγισμένη τη φωνή ο σωφέρ. Ακούς;
-Ακούω, απάντησε ο μικρός κι αγκάλιασε με το βλέμμα τον προστάτη του.
Κατέβηκε από τ' αυτοκίνητο. Είχε νυχτώσει. Ο οδηγός τού έριχνε τους προβολείς για να φωτίζει το δρόμο του. Μέσα στις φωτεινές ακτίνες το βλέπουμε να τρέχει και κάθε τόσο να στρέφει το κεφάλι και να κοιτάζει με απορία κι έκσταση. Όταν πια άρχισε ο μικρός να χάνεται έβγαλε πάλι ο σωφέρ το κεφάλι απ' το παράθυρο και φώναξε:
-Καλή νύχτααααα. 
-Καληνύχτα, ακούστηκε η απάντησις του παιδιού.
-Καληνύχτα φουκαριάρικο, μονολόγησε ο οδηγός.
Και σα να ήθελε να δικαιολογηθεί για την απρόοπτη καλωσύνη του, έσκυψε προς το μέρος μου κι εξήγησε:
-Έχω κι εγώ ένα σαν κι αυτό, συνάδελφε. Ίσως κάποιος το βρήκε κλαμένο και να το ρώτησε: «Έχεις πατέρα, βρε μικρέ;»
Δεν ξανάνοιξε πια τα χείλη, ούτε και για να βρίσει ακόμα. Η φωτιά του τσιγάρου του εφώτιζε μια θλιμμένη μορφή γεμάτη νοσταλγία και γλυκύτητα.  

 Διαβάστε ακόμα σύντροφοι στο μικρό αφιέρωμα του ΕΠΟΥΣ,

Χρήστου Αγγελομάτη  Ο ΠΟΛΕΜΟΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΘΗΝΑ

Σίτσας Καραϊσκάκη  ΤΟ ΑΛΕΞΙΠΤΩΤΟ

Δευτέρα 21 Νοεμβρίου 2011

21 Νοεμβρίου!!! οι Ένοπλες Δυνάμεις της πατρίδας μας γιορτάζουν!!!.....ας τις θυμηθούμε κι εμείς κι ας γιορτάσουμε μαζί τους, με τις ΔΙΑΜΝΗΜΟΝΕΥΣΕΙΣ.....τα μετάλλια που απονέμονται στους Έλληνες Αξιωματικούς στους ειρηνικούς καιρούς.

21η Νοεμβρίου, γιορτάζει η Παναγιά, γιορτάζουν οι Ένοπλες Δυνάμεις, γιορτάζει η Ελλάδα
Σήμερα, που  γιορτάζει η Παναγιά, η πατρίδα  μας τιμά τις Ένοπλες Δυνάμεις…..Στη μακριά, ένδοξη και πολυτάραχη ιστορία μας, ο λαός μας έχει συνδέσει –με παραδόσεις, έθιμα και παραδείγματα πολλά, αμέτρητα- το Έθνος και τους αγώνες για την ελευθερία του με τη θρησκεία…..Κι αυτή η πίστη του λαού μας είναι που καθιέρωσε την Παναγία ως προστάτιδα των Ενόπλων μας Δυνάμεων…..Και στη σκέπη και με τη προστασία της, οι Ένοπλες Δυνάμεις της πατρίδας μας  έγραψαν λαμπρές σελίδες δόξας και  Ελληνικής ιστορίας, κυρίως, υπερασπίζοντας  την πατρίδα, με περίσσευμα ανδρείας και θάρρους…..Τη μνήμη αυτών των ανθρώπων που έπεσαν στις μάχες τιμούμε σήμερα…..και την τιμούμε με ευγνωμοσύνη και θαυμασμό…..κι έρχονται στο νου μας σαν σύμβολα γνήσιου πατριωτισμού και αυτοθυσίας.
21 Νοεμβρίου, ημέρα γιορτής μεγάλης, γιορτής  των Ενόπλων μας Δυνάμεων, ημέρα γιορτής για τα στρατευμένα νιάτα της πατρίδας μας…..Και κάτι τέτοιες στιγμές πρέπει απαραίτητα να πλημμυρίζει ο νους μας με την ιστορία μας και να θυμόμαστε τον Όμηρο που από πολύ παλιά όρισε την αποστολή τους, «Αμύνεσθαι περί πάτρης»…..Την ημέρα αυτή αγαπημένοι μου σύντροφοι. που το Έθνος σύσσωμο τιμά τους αμέτρητους ήρωες και υπερασπιστές του και την έχει αφιερώσει στις Ένοπλες Δυνάμεις, ας υποκλιθούμε σεμνά  σε όλα τα στελέχη τους που στέκουν μέρα και νύκτα ακοίμητοι φρουροί των συνόρων μας. σε ξηρά, αέρα και θάλασσα για ν’ απολαμβάνουμε όλοι εμείς ευημερία, ασφάλεια και ειρήνη.
Τρελοί πανηγυρτζήδες και συνεορτάζοντες κι εμείς…..θ’ ασχοληθούμε με τις πανέμορφες διαμνημονεύσεις, έχοντας βοηθό πολύτιμο το ομότιτλο λεύκωμα, Αθήνα 1992, Πολεμικό Μουσείο, επιμέλεια Γεώργιος Μπελδέκος. 
Βγάζετε νόημα σύντροφοι; Κι όμως πρόκειται για Αντιναύαρχο (ΠΝ)
Αρχηγό ΓΕΝ με ΔΑΓΕ, ΔΑΤ, ΔΗΣ που διετέλεσε ΑΣ, ΔΔΜΝ και Δ Α/Τ,
ΔΕΔ και ΔΥΕ Α’ τάξεως. Αυτές είναι οι Διομνημονεύσεις
Πρωτοσκέφτηκα να γράψω για τις Διαμνημονεύσεις το Νοέμβριο του 2010, όταν διάβασα ότι….. «ο Υπουργός Εθνικής Άμυνας κ. Ευάγγελος Βενιζέλος μετά τη σχετική γνωμάτευση των αρμοδίων Γενικών Επιτελείων αποφάσισε την απονομή της Διαμνημονεύσεως «Αξίας και Τιμής» στον Α Υπαρχηγό ΓΕΣ Αντιστράτηγο  Παναγιώτη Τσολακίδη –ο μετέπειτα διοικητής ΑΣΔΥΣ που πράγματι σεβάστηκε τα χρήματα των Ελλήνων και που η πολιτεία τον τίμησε αποστρατεύοντας τον άρον-άρον  στις τελευταίες κρίσεις- τιμώντας στο πρόσωπο του όλες τις Στρατιωτικές Σχολές στην αρμοδιότητα του οποίου αυτές υπάγονται.  Επίσης η ίδια διαμνημόνευση απονεμήθηκε και στους παρακάτω Ανώτατους Αξιωματικούς των Ενόπλων Δυνάμεων…..», κι έψαξα λοιπόν και αρχικά βρήκα τη,
1. ΔΙΑΜΝΗΜΟΝΕΥΣΗ ΑΞΙΑΣ ΚΑΙ ΤΙΜΗΣ (ΔΑΤ)
Η ΔΑΤ -τρίτη στην ιεραρχική τάξη των διαμνημονεύσεων-συστάθηκε με το Προεδρικό Διάταγμα (ΠΔ) 192 του 1991 (ΦΕΚ Α’ 75 της 15 Μαΐου 1991) «περιγραφή τύπος ιεραρχική τάξη διαδικασία προτάσεως και απονομής κατηγοριών διαμνημονεύσεων», είναι μιας τάξεως και απονέμεται στους Αρχηγούς των Γενικών Επιτελείων και σε Ανώτατους εν ενεργεία Αξιωματικούς, οι οποίοι διετέλεσαν διοικητές Μειζόνων Σχηματισμών ή προσέφεραν διακεκριμένες υπηρεσίες προς τις Ένοπλες Δυνάμεις και την Πατρίδα. Απονέμεται επίσης και σε αλλοδαπούς Αξιωματικούς για ενέργειες, δραστηριότητες, υπηρεσίες, γεγονότα και πράξεις που αποβαίνουν προς όφελος των Ενόπλων Δυνάμεων και της Πατρίδας.
Το μετάλλιο είναι κυκλικό,  κατασκευασμένο από ορείχαλκο, που στην μπροστινή του όψη απεικονίζεται αρχαία γυναικεία μορφή -που συμβολίζει την Ελλάδα- η οποία τείνοντας το χέρι προσφέρει στεφάνι δάφνης. Αριστερά και δεξιά της γυναίκας αναγράφονται ανάγλυφα οι λέξεις «ΑΞΙΑ» και «ΤΙΜΗ». Στην πίσω πλευρά απεικονίζεται ανάγλυφα το σύμβολο  του ΓΕΕΘΑ και αναγράφεται η χρονολογία «1991», έτος που καθιερώθηκε η διαμνημόνευση. Η ταινία του μεταλλίου είναι κυματοειδής, που διαιρείται σε τρεις ίσες λωρίδες με σειρά χρωμάτων από τα αριστερά προς τα δεξιά, βαθύ μπλε, κόκκινο και ανοιχτό μπλε που αντιπροσωπεύουν τα χρώματα των τριών Κλάδων των Ενόπλων μας Δυνάμεων, που διαχωρίζονται από δύο λεπτές λευκές λωρίδες.
Τι είναι όμως οι διαμνημονεύσεις και πώς ξεκίνησε η ιστορία τους;
Κοντολογίς σύντροφοι, η καθιέρωση των διαμνημονεύσεων ήταν μια αξιέπαινη προσπάθεια του ΥΠΕΘΑ και του ΓΕΕΘΑ (ΥΠΕΘΑ ο Γιάννης Βαρβιτσιώτης και Α/ΓΕΕΘΑ ο Στρατηγός Ιωάννης Βερυβάκης) που στόχευσε άμεσα στην ενίσχυση του ηθικού των στελεχών των Ενόπλων μας Δυνάμεων με την ηθική επιβράβευση των προσπαθειών τους στη στεριά, τη θάλασσα και τον αέρα.
Κι όλα ξεκίνησαν κάπως έτσι…..
1. Είναι αλήθεια ότι ακόμα και σε ειρηνικούς καιρούς ο Έλληνας Αξιωματικός καλείται να επιτελέσει πολλά και πολύπλοκα καθήκοντα η επιτυχία οποίων εξαρτάται από πολλούς παράγοντες. Ορισμένα όμως απ' αυτά τα καθήκοντα –κυρίως τα Διοικητικά σε διάφορα επίπεδα, αλλά και τα Επιτελικά- μένουν για πάντα ανεξίτηλα χαραγμένα στη μνήμη τους.
2. Από την άλλη μεριά τώρα αποτελούσε γεγονός το ότι στις Ελληνικές Ένοπλες Δυνάμεις –και σε αντίθεση με ότι συνέβαινε στις περισσότερες χώρες του κόσμου- οι ηθικές αμοιβές που απονέμονταν με τη μορφή μεταλλίων στους ειρηνικούς καιρούς όχι μόνο ήταν ελάχιστες, αλλά  και κάλυπταν ένα περιορισμένο φάσμα καθηκόντων και ήταν γενικά παραδεκτό ότι για την επιτυχή εκτέλεση ορισμένων σημαντικών καθηκόντων, δεν υπήρχε ανάλογη ηθική αμοιβή. 
3. Έτσι για την κάλυψη αυτού του αναντίρρητου κενού το ΓΕΕΘΑ μελέτησε κι εισηγήθηκε αρχικά την καθιέρωση επτά κατηγοριών διαμνημονεύσεων, οι οποίες και  υιοθετήθηκαν άμεσα απ’ το ΥΠΕΘΑ…..που, εκμεταλλευόμενο τη δυνατότητα του Νόμου 1911 του 1990 για την καθιέρωση διαφόρων κατηγοριών διαμνημονεύσεων, προχώρησε στη σύσταση τους με την έκδοση των ΠΔ 192 του 1991 και 12 του 1992, που αφορούν στον τύπο, τη μορφή και τη διαδικασία απονομής τους…..ενώ παράλληλα  τα αρμόδια Επιτελικά Γραφεία των τριών κλάδων των Ενόπλων Δυνάμεων υπέβαλαν προτάσεις απονομής και  το ΓΕΕΘΑ εξέδωσε Πάγια Διαταγή και συντόνισε την κατασκευή των δοκιμίων των μεταλλίων, των ταινιών, των διπλωμάτων και των διεμβολών.  

Διαμνημόνευση Αρχηγίας ΓΕΕΘΑ  Διαμνημόνευση Αρχηγίας ΓΕΣ
Διαμνημόνευση Αρχηγίας ΓΕΝ  Διαμνημόνευση Αρχηγίας ΓΕΑ

2.ΔΙΑΜΝΗΜΟΝΕΥΣΗ ΑΡΧΗΓΙΑΣ ΓΕΝΙΚΟΥ ΕΠΙΤΕΛΕΙΟΥ (ΔΑΓΕ)
Η ΔΑΓΕ συστάθηκε με το ΠΔ 192/1991 και απονέμεται στους Αρχηγούς των Γενικών Επιτελείων ακριβώς μετά την ανάληψη των καθηκόντων τους. Τα μετάλλια της διαμνημόνευσης έχουν το σχήμα και τη μορφή του εμβλήματος του αντίστοιχου Γενικού Επιτελείου, είναι κατασκευασμένα από ορείχαλκο και στην πίσω επίπεδη πλευρά τους χαράσσονται κατά περίπτωση τα αρχικά ΓΕΕΘΑ, ΓΕΣ, ΓΕΝ και ΓΕΑ και η ημερομηνία που ο Αρχηγός ανέλαβε καθήκοντα. Η ταινία των μεταλλίων είναι κυματοειδής, μεταξωτή και διαιρείται σε εννέα ίσες  λωρίδες απ’  τις οποίες οι πέντε είναι μπλε και οι υπόλοιπες τέσσερις λευκές, σε αντιστοιχία με την Ελληνική Σημαία.

Στις διεμβολές  του χιτωνίου προσαρτώνται αντίστοιχα κατά Γενικό Επιτελείο τα εξής,  χρυσό Εθνόσημο για τον Α/ΓΕΕΘΑ χρυσή φλόγα για τον Α/ΓΕΣ χρυσή άγκυρα για τον Α/ΓΕΝ και χρυσός αετός για τον Α/ΓΕΑ. Σε περίπτωση απονομής δύο διαμνημονεύσεων Αρχηγίας Γενικού Επιτελείου (πχ Αρχηγίας ΓΕΣ και Αρχηγίας ΓΕΕΘΑ) «φοριόνται» και τα δύο μετάλλια όπως και οι δύο διεμβολές στο χιτώνιο, όμως στη σειρά ανάρτησης προηγείται η διαμνημόνευση της Αρχηγίας ΓΕΕΘΑ. 

Η Διαμνημόνευση Ηγεσίας Σχηματισμού ή Μεγάλης Μονάδας για το Πολεμικό Ναυτικό
με τις μεταλλικές διεμβολές που «θυμίζουν» τη Διοίκηση.

3. ΔΙΑΜΝΗΜΟΝΕΥΣΗ ΗΓΕΣΙΑΣ ΣΧΗΜΑΤΙΣΜΟΥ-ΜΕΓΑΛΗΣ ΜΟΝΑΔΑΣ (ΔΗΣ)
Η δυσμνημόνευση συστάθηκε με το ΠΔ 192/1991, διακρίνεται σε τρεις τάξεις και απονέμεται στους Αξιωματικούς οι οποίοι διετέλεσαν τουλάχιστον  για ένα εξάμηνο Διοικητές Σχηματισμού ή Μεγάλης Μονάδας. Πιο εξειδικευμένα τώρα κατά κλάδο των Ενόπλων μας δυνάμεων ισχύουν τα παρακάτω, 
Στο Στρατό, η Α' Τάξη απονέμεται στους Διοικητές Στρατιάς, Σωμάτων Στρατού και τους  ισοδύναμους μ’ αυτούς Σχηματισμούς, η Β' Τάξη στους Διοικητές Μεραρχιών και τους  ισοδύναμους μ’ αυτές Σχηματισμούς και η Γ' Τάξη στους Διοικητές Ταξιαρχιών και  τους  ισοδύναμους μ’ αυτές Σχηματισμούς.
Στο Πολεμικό Ναυτικό, η Α' Τάξη απονέμεται στους Αρχηγούς Στόλου, η Β' Τάξη στους Διοικητές της Διοικήσεως Διοικητικής Μερίμνης Ναυτικού (ΔΔΜΝ) και Διοικήσεως Ναυτικής Εκπαιδεύσεως (ΔΝΕ) και η Γ' Τάξη στους Διοικητές Διοικήσεων και Υπηρεσιών, εφόσον φέρουν το βαθμό του Αρχιπλοιάρχου.
Στην Πολεμική Αεροπορία, η Α' Τάξη απονέμεται στους Διοικητές του Αρχηγείου Τακτικής Αεροπορίας (ΑΤΑ), η Β' Τάξη στους Διοικητές της Διοικήσεως Αεροπορικής Υποστηρίξεως (ΔΑΥ), της  Διοικήσεως Αεροπορικής Εκπαιδεύσεως (ΔΑΕ) και της Σχολής Ικάρων και η Γ' Τάξη στους Διοικητές Πτερύγων και Σμηναρχιών, εφόσον φέρουν το βαθμό του Ταξιάρχου.
Το μετάλλιο είναι κυκλικό, κατασκευασμένο από ορείχαλκο. Στην μπροστινή του όψη  απεικονίζεται Θηβαϊκή ασπίδα που συμβολίζει τη θωράκιση του Έθνους και πάνω σ' αυτή απεικονίζεται  σύνθεση κράνους και χιαστί διασταυρούμενων τυφεκίων, πολεμικού πλοίου και μαχητικών αεροσκαφών. Στην πίσω όψη του απεικονίζεται ανάγλυφα το σύμπλεγμα των συμβόλων του ΓΕΕΘΑ και αναγράφεται η χρονολογία «1991», έτος που καθιερώθηκε η διαμνημονεύση. 
Η Διαμνημόνευση Ηγεσίας Σχηματισμού ή Μεγάλης Μονάδας για το Στρατό
 με τις μεταλλικές διεμβολές που «θυμίζουν» τη Διοίκηση.
Η ταινία του μεταλλίου είναι κυματοειδής, μεταξωτή χρώματος ανοικτού μπλε και διέρχεται μέσα απ’ την οριζόντια ανάρτηση του μεταλλίου. Στα άκρα της υπάρχουν λωρίδες σε χρώμα κόκκινο για το Στρατό, βαθύ μπλε  για το Πολεμικό Ναυτικό και μπλε για την Πολεμική Αεροπορία. Στην ταινία προσαρτώνται μεταλλικές διεμβολές, που αναγράφουν  την ονομασία του Σχηματισμού ή της Μεγάλης Μονάδας. Αυτές οι  διεμβολές είναι επίχρυσες για αναλήψεις διοικήσεων επιπέδου Α' Τάξεως, επάργυρες για Β' Τάξεως και χάλκινες για Γ' Τάξεως. Για κάθε ανάληψη διοικήσεως τοποθετείται ξεχωριστή διεμβολή, η οποία συνεχίζεται να φέρεται σε περίπτωση απονομής και άλλης. Στην περίπτωση αυτή οι μεταλλικές διεμβολές φέρονται κατά σειρά από πά­νω προς τα κάτω οι επίχρυσες, οι επάργυρες και οι χάλκινες. 
Στη μέση της διεμβολής του χιτωνίου προσαρτάται για το Στρατό φλόγα για το Πολεμικό Ναυτικό άγκυρα και για την Πολεμική Αεροπορία αετός, σε χρώμα αντίστοιχο με τη μεταλλική διεμβολή της ανώτερης τάξης που έχει απονεμηθεί.

Όταν ο Αξιωματικός συμπληρώσει τον απαραίτητο χρόνο διοίκησης  σε νέο Σχηματισμό ή Μεγάλη Μονάδα του απονέμεται μόνο νέο δίπλωμα και του χορηγείται η ανάλογη μεταλλική διεμβολή, που προσαρτάται στην ταινία του μεταλλίου, που έχει του απονεμηθεί προηγούμενα.

4. ΔΙΑΜΝΗΜΟΝΕΥΣΗ ΕΥΔΟΚΙΜΗΣ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ (ΔΕΔ)
Συστάθηκε με το ΠΔ 192/1991, διακρίνεται σε τρεις τάξεις και απονέμεται σε Αξιωματικούς οι οποίοι συμπλήρωσαν τον προβλεπόμενο χρόνο διοίκησης  ή ειδικής υπηρεσίας - σύφωνα νε το Νόμο περί ιεραρχίας και προαγωγών που βρίσκεται σε ισχύ-  στους βαθμούς Συνταγματάρχη για την Α' Τάξη, Αντισυνταγματάρχη ή Ταγματάρχη για τη Β' Τάξη και Λοχαγού για τη Γ' Τάξη και τους αντίστοιχους βαθμούς για το Πολεμικό Ναυτικό και την Πολεμική Αεροπορία.
Προϋπόθεση απονομής της ΔΕΔ είναι η συμπλήρωση του παραπάνω χρόνου προσαυξημένου στο μισό και η προαγωγή και παραμονή του Αξιωματικού στον επόμενο βαθμό τουλάχιστον για ένα εξάμηνο.
Το μετάλλιο της διαμνημόνευσης είναι κυκλικό, κατασκευασμένο από χαλκό. Στην μπροστινή του όψη απεικονίζεται ο Κολοκοτρώνης που περιβάλλεται από δάφνινο στεφάνι. Στην πίσω του όψη απεικονίζεται  το σύμβολο του ΓΕΕΘΑ και από κάτω αναγράφεται η χρονολογία «1991», χρονιά που καθιερώθηκε η διαμνημόνευση. Είναι επίχρυσο για την Α' Τάξη, επάργυρο για την Β' και χάλκινο για τη Γ'. Η ταινία του μεταλλίου είναι κυματοειδής,  μεταξωτή, χρώματος μπλε κυανό που στις άκρες έχει  λευκές λωρίδες και στο μέσο μία κόκκινη. Η τάξη της διαμνημόνευσης υποδηλώνεται με την προσάρτηση στη διεμβολή της, επίχρυσου αστεριού για την Α' Τάξη, επάργυρου για την Β' και χάλκινου για την Γ'. Σε περίπτωση απονομής περισσότερων μεταλλίων από μια τάξη «φοριέται»  μόνο το μετάλλιο ή η διεμβολή της ανώτερης τάξης.


5.ΔΙΑΜΝΗΜΟΝΕΥΣΗ ΠΟΛΥΕΤΟΥΣ ΥΠΗΡΕΣΙΑΣ ΑΞΙΩΜΑΤΙΚΩΝ ΣΩΜΑΤΩΝ - ΚΟΙΝΩΝ ΣΩΜΑΤΩΝ (ΔΠΥ) 
Η διαμνημόνευση αυτή συστάθηκε με το ΠΔ 12 του 1992 (ΦΕΚ Α’ 4 της 30 Ιανουαρίου 1992 ) «Περιγραφή, τύπος, ιεραρχική τάξη, διαδικασία προτάσεως και απονομής νέων κατηγοριών διαμνημονεύσεων». Διακρίνεται σε τρεις τάξεις και απονέμεται σε Αξιωματικούς Σωμάτων, για τους οποίους δεν απαιτείται η συμπλήρωση χρόνου διοίκησης  ή ειδικής υπηρεσίας για προαγωγή στον επόμενο βαθμό καθώς και σε Αξιωματικούς των Κοινών Σωμάτων (Στρατολογικό, Δικαστικό κλπ). 
Η Α' Τάξη απονέμεται σε Ανώτατους Αξιωματικούς μετά τη συμπλήρωση εξάμηνης τουλάχιστον υπηρεσίας στο βαθμό του Ταξιάρχου και των αντιστοίχων των άλλων Κλάδων των Ενόπλων Δυνάμεων ή του Αναθεωρητού Γ' Τάξης για το Δικαστικό Σώμα. Η Β' Τάξη απονέμεται σε Ανώτερους Αξιωματικούς με τη συμπλήρωση τουλάχιστον δεκαοκτώ χρόνων  υπηρεσίας ως Αξιωματικών, ενώ η Γ' Τάξη με τη συμπλήρωση δεκατριών χρόνων υπηρεσίας.
Το μετάλλιο της διαμνημόνευσης  είναι ίδιο με το μετάλλιο της ΔΕΔ,   επίχρυσο για την Α' Τάξη, επάργυρο για την Β' και χάλκινο για τη Γ’ .Η ταινία του μεταλλίου είναι κυματοειδής, μεταξωτή κι  έχει χρώμα μπλε που στις άκρες της έχει κόκκινες λωρίδες και στη μέση  μια λευκή.
Στη διεμβολή η τάξη της διαμνημόνευσης δηλώνεται με την προσάρτηση επίχρυσου αστεριού  για την Α' Τάξη, επάργυρου για την Β' και χάλκινου για την Γ'. Ειδικότερα όμως για τους πρώτους στην Ιεραρχία Ανώτατους Αξιωματικούς των Σωμάτων, προσαρτάται στη διεμβολή χρυσή φλόγα στο Στρατό,  άγκυρα στο Πολεμικό Ναυτικό και αετός στην Πολεμική Αεροπορία αετός, ενώ γι΄ αυτούς  των Κοινών Σωμάτων χρυσός κλάδος δάφνης.

6.ΔΙΑΜΝΗΜΟΝΕΥΣΗ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΑΞΙΩΜΑΤΙΚΟΥ ΕΠΙΤΕΛΟΥΣ (ΔΥΕ)
Η διαμνημόνευση αυτή συστάθηκε με το ΠΔ 192/1991, διακρίνεται σε δύο Τάξεις και απονέμεται ως εξής, της Β' Τάξεως σε Ανώτερους Αξιωματικούς απόφοιτους των αντίστοιχων Σχολών Επιτελών των Γενικών Επιτελείων με τη συμπλήρωση τουλάχιστον δύο χρόνων υπηρεσίας σε Επιτελεία Συγκροτημάτων, Σχηματισμών ή Γενικών Επιτελείων και της Α' Τάξεως σε Ανώτατους Αξιωματικούς απόφοιτους των αντίστοιχων Σχολών Επιτελών του κλάδου τους και της Σχολής Εθνικής Άμυνας με τη συμπλήρωση υπηρεσίας  έξι μηνών  σε επιτελικές θέσεις Σχηματισμών ή Γενικών Επιτελείων.
 Το μετάλλιο της ΔΥΕ είναι κυκλικό, κατασκευασμένο από επαργυρωμένο ορείχαλκο. Στην μπροστινή του όψη απεικονίζεται η θεά Αθηνά φορώντας  πανοπλία, περικεφαλαία και ασπίδα, που  περιβάλλεται κυκλικά από μεγάλα αμφιμασχάλια. Στην πίσω του όψη απεικονίζεται το έμβλημα του ΓΕΕΘΑ με την ημερομηνία  «1991» έτος που καθιερώθηκε η διαμνημόνευση. Η ταινία του μεταλλίου είναι μεταξωτή, κυματοειδής και διαιρείται σε τρεις ίσες λωρίδες , από τις οποίες οι δύο ακριανές έχουν χρώμα βαθύ μπλε και η μεσαία λευκό. Στη μέση της λευκής λωρίδας υπάρχουν τρεις  πολύ λεπτές λωρίδες σε χρώμα βαθύ μπλε, κόκκινο και ανοιχτό μπλε που συμβολίζουν τους τρεις κλάδους των Ενόπλων Δυνάμεων. Τέλος, η τάξη της απονομής υποδηλώνεται με την προσάρτηση κυκλικού δάφνινου στεφανιού στην ταινία του μεταλλίου  και κλάδου δάφνης στη διεμβολή του, χρυσού για την Α' Τάξη και αργυρού για τη Β'.


7.ΔΙΑΜΝΗΜΟΝΕΥΣΗ ΥΠΗΡΕΣΙΑΣ ΣΕ ΕΠΙΤΕΛΕΙΟ (ΔΕΠ)
Συστάθηκε με το ΠΔ 12/1992. Διακρίνεται σε δύο τάξεις και απονέμεται ως εξής, της Β' Τάξεως σε Ανώτερους Αξιωματικούς που δεν έχουν αποφοιτήσει απ’ τις αντίστοιχες Σχολές Επιτελών των Γενικών Επιτελείων που συμπλήρωσαν τουλάχιστον τέσσερα χρόνια υπηρεσίας σε Επιτελεία Συγκροτημάτων, Σχηματισμών ή Γενικών Επιτελείων και της Α' Τάξεως σε Ανώτατους Αξιωματικούς που δεν έχουν αποφοιτήσει απ’ τις αντίστοιχες Σχολές Επιτελών των Γενικών Επιτελείων κι απ’ τη Σχολή Εθνικής Άμυνας εφόσον συμπλήρωσαν ένα τουλάχιστον χρόνο υπηρεσίας σε επιτελικές θέσεις Σχηματισμών ή Γενικών Επιτελείων. Στην περίπτωση που ο Αξιωματικός, που έχει τιμηθεί με ΔΕΠ, αποφοιτήσει απ’ τη Σχολή Επιτελών του κλάδου του και τιμηθεί επιπλέον και με ΔΥΕ, τότε η ΔΕΠ δεν φοριέται πλέον. Η ταινία του μεταλλίου είναι μεταξωτή, κυματοειδής και διαιρείται σε πέντε ίσες λωρίδες, από τις οποίες οι δύο ακραίες είναι χρώματος μπλε, η μεσαία κόκκινου και οι υπόλοιπες δύο λευκές. Η τάξη της απονομής δηλώνεται με την προσάρτηση στη διεμβολή επίχρυσου κλάδου δάφνης για την Α' Τάξη και επάργυρου για τη Β'.

Οι διεμβολές των διαμνημονεύσεων
Οι διαμνημονεύσεις «φοριόνται» -όπως και τ’ άλλα μετάλλια- στο αριστερό μέρος του στήθους…..κι όταν είναι περισσότερα από δύο τοποθετούνται σε ειδική βάση, πάντα με την ιεραρχική τους σειρά.


4. Οι διαμνημονεύσεις λοιπόν σύντροφοι, απονέμονται σαν αναγνώριση, ηθική επιβράβευση αλλά και υπενθύμιση εκτέλεσης ορισμένων συγκεκριμένων καθηκόντων…..κι είναι σαφές ότι κι όρος «Διαμνημόνευση» αυτό ακριβώς επιδιώκει…..Και είναι εύκολο –για κάποιον που γνωρίζει, ασχολείται κι ενδιαφέρεται- απ’ όσα γράψαμε παραπάνω να διαβάσει απ’ τις διεμβολές του κάθε  Αξιωματικού την  επιμόρφωση του, τις Διοικήσεις του, κλπ.
5. Η σχεδίαση των διαμνημονεύσεων -κατά πως είδαμε- στηρίχτηκε σε στοιχεία που είχαν χρησιμοποιηθεί σε άλλα παλιότερα  ελληνικά μετάλλια, (οι μεταλλικές διεμβολές, η στρογγυλή δάφνη κλπ) και τα χρώματα των ταινιών έχουν συμβολικό χαρακτήρα με κυρίαρχες επιλογές τα Εθνικά χρώματα και τα χρώματα των Κλάδων των Ενόπλων Δυνάμεων.
6. Κι ο θεσμός προχώρησε και πέτυχε και το στόχο του…..όμως εξελίχτηκαν κι οι Ένοπλες Δυνάμεις, μεγάλωσαν και προστέθηκαν καθήκοντα στους Αξιωματικούς και δημιουργήθηκε η ανάγκη -με γνώμονα πάντοτε το μέτρο και τη δικαιοσύνη- για τη δημιουργία κι άλλων διαμνημονεύσεων για την ηθική επιβράβευση του προσωπικού τους. Και είναι αλήθεια ότι το θέμα αντιμετωπίστηκε θετικά απ’ τα Γενικά Επιτελεία με αποτέλεσμα να κυκλοφορήσουν αργότερα δύο ακόμα διαμνημονεύσεις,

ΔΙΑΜΝΗΜΟΝΕΥΣΗ ΑΣΤΕΡΑ ΑΞΙΑΣ ΚΑΙ ΤΙΜΗΣ (ΑΑΤ)
Η δεύτερη –σήμερα- στην ιεραρχική τάξη διαμνημόνευση -η διαμνημόνευση του Αστέρα Αξίας και Τιμής (ΔΑΑΤ)– προστέθηκε αργότερα, το 1996, και απονέμεται, στους Αρχηγούς των Γενικών Επιτελείων, σε Έλληνες ιδιώτες που προσέφεραν διακεκριμένες υπηρεσίες στις Ένοπλες Δυνάμεις ή την Πατρίδα και σε αλλοδαπούς στρατιωτικούς ή ιδιώτες για εξαιρετικές ενέργειες, δραστηριότητες, υπηρεσίες ή πράξεις που ωφελούν τις  Ένοπλες  Δυνάμεις ή την Πατρίδα.













ΔΙΑΜΝΗΜΟΝΕΥΣΗ ΕΙΡΗΝΕΥΤΙΚΩΝ ΑΠΟΣΤΟΛΩΝ (ΔΕΙΡΑΠ)
Η Διαμνημόνευση αυτή είναι μιας τάξης  και απονέμεται σε Έλληνες στρατιωτικούς για την ευδόκιμη συμμετοχή τους σε Ειρηνευτικές Αποστολές έξω απ’ την Ελλάδα, υπό την αιγίδα των Ηνωμένων Εθνών, της Ευρωπαϊκής Ένωσης ή άλλων Διεθνών Οργανισμών. Επίσης απονέμεται και σε αλλοδαπούς στρατιωτικούς για εξαιρετικές υπηρεσίες, πράξεις και ενέργειες, οι οποίες αποβαίνουν προς όφελος της Ελληνικής αποστολής.















Οι διεμβολές των διαμνημονεύσεων φοριόνται με τον ίδιο τρόπο που φοριόνται κι οι διεμβολές των διαφόρων τάξεων των Ταγμάτων Αριστείας και των Στρατιωτικών Μεταλλίων και με την ίδια ιεραρχική τάξη…..Τέλος, σύμφωνα με τους σχετικούς Στρατιωτικούς κανονισμούς υπάρχουν ορισμένες διαφορές στον τρόπο με τον οποίο φοριόνται οι διεμβολές  στα χιτώνια στους κλάδους των Ενόπλων Δυνάμεων, που έχουν προκύψει και καθιερωθεί εθιμικά στο παρελθόν -κυρίως για πρακτικούς λόγους,- που σχετίζονται κυρίως με τις διαφορές που υπάρχουν στις στολές του κάθε κλάδου.


7. Σε μία εποχή σαν τη σημερινή που Θεσμοί και Αξίες διέρχονται αναμφισβήτητα βαθιά κρίση, είναι γεγονός αναμφισβήτητο ότι οι διαμνημονεύσεις συμβάλουν στην ανύψωση του φρονήματος και του ηθικού των Αξιωματικών, στοιχείων πρωταρχικής σημασίας για το παρόν και το μέλλον των Ενόπλων Δυνάμεων της πατρίδας μας.
Αυτά σύντροφοι, γεια χαρά!!!

Σάββατο 12 Νοεμβρίου 2011

"Τ' όνομα μου είναι πατρίς".....μια ομιλία του καθηγητή Σαράντου Καργάκου, που -με δική μου πρωτοβουλία διάνθησα με σκίτσα του ζωγράφου τουΕΠΟΥΣ του '40 Αλέξανδρου Αλεξανδράκη.


Ο Βίκτωρ Ουγκώ σε μία ευτυχισμένη ποιητική του στιγμή είχε γράψει το στίχο: «Δεν γνωρίζω πια τ' όνομα μου, ονομάζομαι πατρίς». Κάθε φορά που το χρέος μας καλεί να τιμήσουμε αυτούς που έγιναν προσφορά θυσίας, με την απώλεια της ζωής ή της σωματικής αρτιμελείας, πρέπει να ενθυμούμαστε τους λόγους μεγάλων ανδρών, διότι μόνον αυτών η φωνή μπορεί να υψωθεί ως το οριακό σημείο, στο οποίο καταλήγει «ο τραχύς και δύσκολος της αρετής δρόμος», προς τον οποίο «πετάουν» μόνο τα γόνατα ανδρών γενναίων, όπως θα έλεγε ο Ανδρέας Κάλβος. 
Η λήθη είναι ο μεγαλύτερος εχθρός της μνήμης. Αλλά αν εξαλειφθεί από τους λαούς η μνήμη, τότε θα μοιάζουν με ασθενείς που πάσχουν από αμνησία. Δεν θα γνωρίζουν από πού έρχονται κι από ποιους προέρχονται, με αποτέλεσμα να μην ξέρουν που βρίσκονται και προς τα πού πορεύονται. Αν σβήσουμε το παρελθόν, πρόσφατο και παλαιό, θα ζήσομε σ' ένα ακατοίκητο μέλλον. Έχει πει μεγάλος μας ποιητής, ο Γιώργος Σεφέρης, την ακόλουθη διδακτική για μας φράση, «Σβήνοντας κανείς ένα κομμάτι από το παρελθόν, είναι σαν να σβήνει και ένα αντίστοιχο κομμάτι από το μέλλον κι είναι θλιβερή πια η ζωή, που μοιάζει με ακατοίκητο σπίτι»!!!  
Από την άποψη αυτή είναι άξιες επαίνου οι Στρατιωτικές μας Σχολές και η πολιτική ηγεσία τους που δεν λησμονούν να τιμούν τα μεγάλα στρατιωτικά γεγονότα, να τιμούν τους επιζώντες παλαιμάχους και να συντηρούν το ευγενές στρατιωτικό πνεύμα, που για μας δεν ήταν ποτέ μιλιταρισμός αλλά πάθος προασπιστικό της εδαφικής μας ακεραιότητας, πόθος προασπιστικός της ειρήνης και σε παλαιότερους καιρούς πόθος απελευθερωτικός των αλύτρωτων ελληνικών περιοχών. Δεν παραβλέπω συμμετοχή σε πολεμικές επιχειρήσεις που καθορίζονταν από συμμαχικές υποχρεώσεις ή δεσμεύσεις. Αλλά σε γενικές γραμμές ο ελληνικός στρατός δεν πήγε αλλού παρά σε εδάφη στα οποία υπήρχε από αρχαιοτάτης εποχής εδραία εθνολογική βάση. 
Τον πόλεμο του 1940-41 δεν τον προκαλέσαμε εμείς με κάποια δήθεν αφορμή. Απλώς, τον περιμέναμε και είχαμε -τουλάχιστον ηθικώς-επαρκώς προετοιμασθεί. Η Ελλάς, εξ αιτίας της Μικρασιατικής καταστροφής και των εσωτερικών κινημάτων, ήταν ακόμη αιματοβαφής. Οι πρόσφυγες δεν είχαν τελείως αποκατασταθεί. Αυτό που είχε αποκατασταθεί ήταν το εθνικό φρόνημα, το οποίο σε υπέρτατο βαθμό είχε οξυνθεί λόγω της αναίσχυντης συμπεριφοράς των Ιταλών όχι μόνο από τον τορπιλισμό της «Έλλης» και στην προβοκατορική ενέργεια να μας φορτώσουν τη δολοφονία του αρχιτσάμη ληστή Νταούντ Χότζα, αλλά και από την παλαιότερη κατάπτυστη ενέργεια του βομβαρδισμού και της καταλήψεως της Κερκύρας, εν έτει 1923 όταν ο ελληνικός λαός και στρατός ήταν κυριολεκτικά ράκη από το οδυνηρό πλήγμα της Μικρασίας. Το ενδεχόμενο μίας ολοκληρωτικής επιθέσεως του Μουσολίνι εναντίον της Ελλάδος ήταν ορατό και από τυφλούς μετά την απόβαση του Ιταλικού στρατού στην Αλβανία στις 7 Απριλίου 1939, δηλαδή πέντε μήνες ενωρίτερα από την επίσημη κήρυξη του μεγαλύτερου πολέμου της ιστορίας. 
Ως την έσχατη στιγμή ο Μουσολίνι προωθούσε μία θωπευτική, καθησυχαστική πολιτική έναντι της Ελλάδος. Ο τότε πρεσβευτής της Ιταλίας Γκράτσι, μετά την επιστροφή του από την Ρώμη στις 12 Σεπτεμβρίου 1939, έφερνε προς το Μεταξά διαβεβαιώσεις του Ιταλού δικτάτορα, ότι η Ιταλία ακόμη και σε περίπτωση εμπλοκής της σε πόλεμο «δεν θα αναλάβει αύτη πρωτοβουλίαν επιχειρήσεων έναντι της Ελλάδος. Ίνα δε αποδειχθούν κατά τρόπον συγκεκριμένον τα αισθήματα, από τα οποία εμπνέεται έναντι της Ελλάδος, θα διαταχθεί η οπισθοχώρησης των ιταλικών στρατευμάτων 20 χιλιόμετρα από τα ελληνοαλβανικά σύνορα». Αυτά όμως, όπως θα έλεγε ο Άμλετ, ήσαν «λόγια, λόγια, λόγια». Όπως συχνά έχω γράψει, η προδοσία στην Ευρωπαϊκή πολιτική είναι πάντα θέμα ημερομηνίας. Εξαιρείται η Ελλάς που το μέγα λάθος της-αν το δούμε από την οπτική της realpolitik- είναι ότι ποτέ δεν επρόδωσε σύμμαχο. Και παραμένει σολωμικώτατα, «Πάντοτε ευκολόπιστη και πάντα προδομένη». Και πληγωμένη, από τα ίδια τα παιδιά της.
Πάντα βέβαια κάτι σάπιο -για να επανέλθω στον Άμλετ- υπήρχε στο βασίλειο της Ευρωπαϊκής πολιτικής, αλλά ποτέ η ηθική σήψη, ο πολιτικός αμοραλισμός, ο κυνισμός και ο αιμοδιψής άνευ ουσιαστικών προσχημάτων, στρατιωτικός επεκτατισμός δεν είχε κορυφωθεί στο βαθμό όπου έφθασε κατά τα μοιραία έτη 1939-1941. Ενώ ο Μουσολίνι απλόχερα μας έστελνε αναισχύντως τις αλλεπάλληλες ψευδείς εγγυήσεις, οι ένοπλες δυνάμεις του εφάρμοζαν συστηματικά την τακτική των «άδικων χειρών» με τον ανειλεή βομβαρδισμό πολεμικών σκαφών μας, του «Ωρίωνος», της «Ύδρας», του «Βασιλέως Γεωργίου», της «Βασιλίσσης Όλγας», για να φθάσουμε στο αποτρόπαιο έγκλημα του τορπιλισμού τις «Έλλης». Αν ζούσε τότε ο δαιμόνιος Ταλλεϋράνδος, δεν θα εχαρακτήριζε τη βύθιση του ευδρόμου έγκλημα. Θα το έλεγε λάθος. Διότι το λάθος στην πολιτική κοστίζει σ' αυτόν που το διαπράττει περισσότερο από το έγκλημα. Με την πράξη τους αυτή οι Ιταλοί δεν προσέβαλαν την Ελλάδα. Προσέλαβαν την Παναγία, που για τους Έλληνες είναι σύμβολο ιερό, συναυτιζόμενο με την πατρίδα. Το λέει άλλωστε το δημοτικό, «Γιατί γιορτάζει η Παναγία, γιορτάζει και η Πατρίδα»
Οι Έλληνες μαχητές του '40 δεν ήσαν προασπιστές του πατρίου εδάφους, όπως έλεγε το πρώτο πολεμικό μας ανακοινωθέν, ήταν εκδικητές της υβριζόμενης Μεγαλόχαρης, της Παντάνασσας και της Περίβλεπτης Παναγιάς, που επί 1500 χρόνια την ψάλλουμε και την θεωρούμε Υπέρμαχο Στρατηγό. Τα νικητήρια στέφανα σκέπασαν και πάλι τις εικόνες της Θεομήτορος και τις κεφαλές των Ελλήνων μαχητών, που πολεμώντας κατά κραταιού, με απόλυτη υπεροψία, αντιπάλου κατήγαν τρόπαια εφάμιλλα, ίσως και υπέρτερα των προγονικών. Όλος ο κόσμος στεκόταν τότε εκστατικός. Ύμνοι Πινδάρειοι επλέκοντο τότε για την Ελλάδα από τα χείλη κορυφαίων πολιτικών, στρατιωτικών και πνευματικών ανθρώπων. Ας αφήσουμε πια της μικρότητες για το ποιος είπε το «ΟΧΙ». Το «ΟΧΙ» ήταν όλων, και της πολιτικής και της στρατιωτικής ηγεσίας και σύσσωμου του λαού, πλην ελαχίστων ηττοπαθών. Ας αφήσουμε κατά μέρος τον πρόσφατο επιστημονικοπολιτικό σκεπτικισμό κάποιων ιστορικών κριτικών για την σκοπιμότητα του «ΟΧΙ». Είναι προσβολή για τους νεκρούς, τους τραυματίες αλλά και για τους λίγους επιζώντες της μεγάλης εκείνης εποποιίας να διαχέεται η αντίληψη στην παιδεία μας και στα παιδιά μας πως ένα «ΝΑΙ» θα ήταν συμφερτικό. Για κάποιους, ασφαλώς. Ένα μόνο θα πω, «αν οι εν λόγω κριτικοί ήσαν στη θέση του Μεταξά, είμαι σίγουρος πως θα έλεγαν ναι». Και αυτό θα σήμαινε το διαμελισμό μεταπολεμικά όλης της μόλις πρόσφατα συγκροτημένης Ελλάδος. 
Δεν θα αναφερθώ σε γεγονότα που σε όλους σας είναι γνωστά. Όταν όλες οι Ευρωπαϊκές χώρες γονάτιζαν εντός ολίγων ημερών προ των χιτλερικών ορδών, η Ελλάς πολεμούσε νικήτρια επί πέντε μήνες στα Ηπειρωτικά βουνά και έφερνε τους Ιταλούς σε απόσταση σπιθαμής από το ρίξιμο στην αγκαλιά των κυμάτων. Στο διάστημα αυτό ο στρατός, το ναυτικό και αεροπορία επιτέλεσαν θαύματα. Εκμηδένισαν την αριθμητική υπεροχή του αντιπάλου και κατέδειξαν για μια ακόμα φορά την σημασία του ηθικού παράγοντος, τον οποίο όψιμοι θεωρητικοί του πολέμου έχουν αρχίσει να αμφισβητούν λόγω των νέων τελειοτάτων οπλικών συστημάτων. Ένα θα πω, όλα τα όπλα είναι καλά, ακόμη κι ένας «γηράς» όταν τα χέρια που τον κρατούν δεν τρέμουν και όταν η ψυχή φλογίζεται από το πάθος της θυσίας. Αυτό όμως προϋποθέτει πίστη σε ιδανικά, που ποτέ δεν έλειψαν από τη ζωή μας. Γι' αυτό θεωρώ ως το μεγαλύτερο της Ελλάδος εχθρό αυτόν που σκοτώνει στην ψυχή των παιδιών μας το πάθος για ηρωισμό και την δίψα για ιδανισμό. Γι' αυτό άλλωστε σήμερα η παραπαίουσα ιδεολογικά νεολαία ζητεί σαν το ήρωα του Ίψεν ένα ζευγάρι μεταχειρισμένα - έστω-ιδανικά. Και υψώνει σε ήρωα το Σάββα Ξηρό, διότι το σχολείο και τα λεγόμενα «μίντια» όχι μόνο δεν τιμούν τους πραγματικούς ήρωες - εσάς - αλλά τους αγνοούν και συχνά τους σπιλώνουν. 
Μιλάμε συχνά για το έπος του 40 ή, εσφαλμένα, για το έπος της Αλβανίας. Και λέγω εσφαλμένα διότι το έπος δεν ήταν Αλβανικό Ελληνικό ήταν και μάλιστα κατά και των Αλβανών που επολέμησαν στο πλευρό των Ιταλών. Είναι, όμως, ιστορική αδικία να λησμονούμε την μάχη των Οχυρών, που θα ήταν ίσως περισσότερο δαφνοστεφής, αν η Γιουγκοσλαβία δεν γονάτιζε από την πρώτη στιγμή και αν ο Ελληνικός στρατός δεν είχε πλευροκοπηθεί και στα δύο μέτωπα, αντιμετωπίζοντας το ενδεχόμενο μιας επιθέσεως από τα νώτα. Κάποιοι, που ποτέ δεν γνώρισαν τον τυφώνα μιας πολεμικής κρίσης, ξέρουν post factum, δηλαδή εκ' των υστέρων, να εκφέρουν αρνητικές απόψεις για τη τότε δράση της παραζαλισμένης απ' τα αλλεπάλληλα πλήγματα πολιτικής και στρατιωτικής ηγεσίας μας. Ένα θα πω, ο τότε Έλλην πρωθυπουργός Αλέξανδρος Κορυζής δεν ήταν πολιτικός. Τραπεζικός ήταν. Κι όμως προέβη σε ενέργεια πολιτική, που κανείς άλλος Ευρωπαίος ηγέτης, μετά την υποταγή της χώρας του στον Άξονα, δεν ετόλμησε να πράξει. Ο Κορυζής αυτοκτόνησε. Η αυτοκτονία αυτή είναι μέγιστη πολιτική πράξη. Η Ελλάς πεθαίνει αλλά δεν παραδίδεται. Δεν ήταν μια πράξη απογνώσεως, ήταν πράξη φιλοτιμίας, πράξη αντιστάσεως στην ατιμία. Αλλά την πρώτη σελίδα της αντίστασης την έγραψαν οι νεκροί Ευέλπιδες που αυτόβουλα έφθασαν μέχρι Κρήτη και Αίγυπτο.  
Βεβαίως υπήρξε ανακωχή-και έπρεπε να υπάρξει-,για να σωθούν οι μαχόμενες στην Ήπειρο και στη Μακεδονία δυνάμεις. Αλλά η ανακωχή δεν είχε επίσημο χαρακτήρα. Η Ελλάς-και το τονίζω αυτό-επισήμως δεν σταμάτησε ποτέ τον πόλεμο. Τον συνέχισε στην Κρήτη, όπου αφανίστηκε το άνθος του Γερμανικού στρατού, τον συνέχισε στις ερήμους της Αφρικής, στο τρισένδοξο Ελ Αλαμέιν, τον συνέχισε στην Ιταλία, και στο Ρίμινι έγραψε μια νέα χρυσή πολεμική σελίδα. Κάθε χρόνο τα μέλη της Εθνικής Εταιρείας των Ελλήνων Λογοτεχνών, της οποίας έχω την τιμή να είμαι αντιπρόεδρος, κατά το πνευματικό πολυήμερο ταξίδι που πραγματοποιούμε στην Δυτική Ευρώπη, περνάμε από το μνημείο των Ριμινιτών και καταθέτουμε λίγα άνθη ευλαβείας στους τάφους των υπέροχων νεκρών. 
Πεδίο μαχών, όμως, δεν ήταν μόνον η ξηρά, ήταν και ο αέρας, ήταν και η θάλασσα. Οι αεροπόροι μας, που στο σύνολο τους έφθασαν στην Μέση Ανατολή, δόξασαν τα φτερά του Ικάρου, αντιπαλεύοντας με Ιταλούς και σκληροτράχηλους Γερμανούς πιλότους. Η κάλυψη νηοπομπών, η ρίψη αλεξιπτωτιστών στα Ελληνικά βουνά και νησιά, η συμμετοχή σε βομβαρδιστικές επιχειρήσεις έδωσαν στην αεροπορία μας μια ποιότητα υπεροχής που διατηρείται ακμαία ως σήμερα. Αλλά και ο στόλος-παρά το τραγικό για τις συνέπειές του κίνημα - είχε κι' αυτός ανάλογο μεράδι στη δόξα. Το ν' αναφερθώ στη «Βασίλισσα Όλγα», στον «Αδρία», στα υποβρύχια «Πρωτεύς», «Παπανικολής» και «Κατσώνης» για να δείξω την αξία και την ανδρεία των ναυτικών μας, θα έμοιαζε σαν να άνοιγα ανοιχτές πόρτες. Τούτο μόνο θα πω, ο γηραιός «Αβέρωφ» ως πλοίο συνοδείας, έφθασε ως τον Ινδικό. Πρόσφατα σε εφημερίδα των Πατρών δημοσίευσα άρθρο για ένα λησμονημένο περιστατικό που συνέβη προ του λιμανιού των Πατρών, πρόκειται για τον ηρωισμό δύο σκαφών μας, ενός νοσοκομειακού, που λεγόταν «Ελληνίς» και ενός πλοίου της φαροφυλακής που λεγόταν «Πλειάς». Κι ας μη λησμονούμε τη συμμετοχή ελληνικών πολεμικών στην απόβαση της Νορμανδίας. 
Ωστόσο, το μεγαλύτερο τίμημα θυσίας προσέφερε στον πόλεμο η Ελληνική εμπορική ναυτιλία. Χάθηκε όλος σχεδόν -από τις τορπίλες των Γερμανών- ο εμπορικός μας στόλος και το άνθος του ναυτικού μας κόσμου. Υπάρχει, όμως, και ο άγνωστος στους πολλούς πόλεμος των αλιευτικών και μικρών εμπορικών πλοίων, που μετέφεραν χιλιάδες Άγγλους, Καναδούς, Αυστραλούς, Νεοζηλανδούς και Έλληνες εθελοντές στα Μικρασιατικά παράλια. Υπάρχει ακόμη και η χρυσή σελίδα των ειδικά διασκευασμένων μικρών σκαφών, που σαν θαλάσσιες σφήκες όργωναν το Αιγαίο και το Ιόνιο κι έλαβαν μέρος σε πολυάριθμες επιχειρήσεις. Έχω τη χαρά να με τιμά με την φιλία του ένας από τους επιζώντες Κανάρηδες του καιρού εκείνου, ο αειθαλής Ρήγας Ρηγόπουλος και ξέρω από τα βιβλία του και τις ομιλίες του τη ναυτική εκείνη «Ιλιάδα». Όλη αυτή η επιβλητική συμμετοχή των ενόπλων μας δυνάμεων στο πλευρό της προμαχούσας Αγγλίας και Αμερικής, έδωσε το σθένος στην ελληνική κυβέρνηση να διεκδικεί και να απαιτεί. Όταν την 11η Δεκεμβρίου 1941 η Βρετανική κυβέρνηση απροσχημάτιστα ανακοίνωσε την απόφασή της για αναγνώριση, μετά τον πόλεμο, της Αλβανικής ανεξαρτησίας, η εξόριστη Ελληνική κυβέρνηση, τρεις ημέρες μετά, απαντούσε με εκτενές υπόμνημα στο οποίο μεταξύ των άλλων αναφέρονταν τα εξής: « Εν τω μέσω των δεινών του υπό τον Αξονικόν ζυγόν, ο Ελληνικός λαός δεν είναι δυνατόν να κατανοήσει εν διάβημα αποδόσεως της ανεξαρτησίας της εις την Αλβανίαν, χωρίς ταυτόχρονον ρητήν αναγνώρισιν των Ελληνικών δικαίων επί της Βορείου Ηπείρου. Δεν είναι δυνατόν άδηλα οφέλη εκ της συμπράξεως ενός κλάσματος του Αλβανικού λαού προς τα Ηνωμένα Έθνη να εξουδετερώσουν την σημασίαν της υπερόχου αντιστάσεως του Ελληνικού λαού».
Ασφαλώς, κανείς το 1944 και μετά, όταν η δόξα της Ελλάδος, χάρη και εις την εσωτερική Εθνική αντίσταση, είχε φθάσει στο ζενίθ και έκανε την Οικουμένη να παραληρεί, κανείς λέγω δεν θα μπορούσε να παραβλέψει τα εθνικά δίκαια της Ελλάδος, αν η δολερή διχόνοια, όπως την λέγει ο Σολωμός, δεν έδειχνε το σκήπτρο με την ωραία θωριά, ώστε να μας ρίξει σε δάκρυα θλιβερά. Ο λόγος του Πλάτωνος επαληθεύτηκε για ακόμη μια φορά: «Ημείς δε αυτοί ημάς αυτούς και ενικήσαμεν και ηττήθημεν» (Μενέξενος ΧΙΙΙ 2420).
Και μόλις έκλεισε ο κύκλος του αίματος στη δική μας χώρα, νέος κύκλος αίματος άνοιξε στη μακρινή Κορέα. Από το 1950  ως το 1953 ένας αδυσώπητος πόλεμος, που κατά βάθος ήταν μια έμμεση αναμέτρηση ανάμεσα στη Σοβιετική Ένωση και στις ΗΠΑ, χώρισε την ιστορική αυτή χερσόνησο σε δυο τμήματα με σημείο τομής τον 38ο παράλληλο. Η Ελλάς συμμετείχε στον πόλεμο αυτό με ένα τάγμα αυξημένης δυνάμεως, με ένα σμήνος μεταγωγικών αεροπλάνων και με μικρά βοηθητικά κλιμάκια. Οι απώλειές μας ήσαν βαρύτατες. Από τις αρχές του 1951 ως το Σεπτέμβριο είχαμε 187 νεκρούς (εκ των οποίων οι 21 αξιωματικοί) και 614 τραυματίες. Είχα την τιμή να γνωρίσω τον στρατηγό Αρμπούζη που ηγήθηκε του εκστρατευτικού τάγματος και πρόσφατα είχα τη μεγάλη τιμή να εκφωνήσω τον επικήδειο λόγο σ' ένα σπάνιο για τη σεμνότητά του άνδρα, τον Αντώνη Τσακίρη, που τον διαπέρασε βλήμα όλμου και σκότωσε τον όπισθεν αυτού ερχόμενο στρατιώτη. Μαυροφόρεσαν και τότε πολλές οικογένειες. Η παραμονή του ελληνικού τάγματος συνεχίσθηκε μέχρι το 1958, όταν πια αποσύρθηκαν τα κινεζικά στρατεύματα.
Η συμμετοχή μας στον πόλεμο αυτό, όπως κι εκείνη στην Κριμαία, έχει επικριθεί. Αλλά ας μην είμαστε βιαστικοί. Η αποστολή στρατιωτικής μονάδος στην Κορέα μπορεί να έγινε για λόγους εξαρτήσεως από τις ΗΠΑ, μπορεί να έγινε για λόγους ιδεολογικούς, ωστόσο δεν ήταν άμοιρη πολιτικού ρεαλισμού. Η Ελλάς έβγαινε ράκος από τον εσωτερικό πόλεμο. Έπρεπε για την ανόρθωση της να στηριχθεί στις ΗΠΑ. Ο στρατός της, κυρίως το ναυτικό και η αεροπορία, χρειάζονταν ριζική ανανέωση. Κάτι που έγινε. Κυρίως, όμως η Ελλάς είχε τότε στόχους Εθνικούς, διεκδικούσε την ένωση με την Κύπρο, την αυτονομία της Βορείου Ηπείρου και την αναδιευθέτηση των Ελληνοβουλγαρικών συνόρων. Οι πολιτικοί μας - ίσως αφελώς - πίστευαν στη βοήθεια των Αμερικανών. Αν τώρα αποτύχαμε στους στόχους μας, αν απατηθήκαμε στις προσδοκίες μας, αυτό δεν μειώνει σε τίποτα την ανδρεία των Ελλήνων μαχητών που σε όλη τη μακρά περίοδο των επιχειρήσεων υπήρξαν απαράμιλλοι, έτσι ώστε κάποιοι Αμερικανοί ηγήτορες να προσγράφουν επιτεύγματα των Ελλήνων στο ενεργητικό των Τούρκων, με την ευτελή δικαιολογία, «Σεις έχετε τρόπαια πολλά, ας γράψουμε και στους Τούρκους μερικά». Από τα δικά μας φυσικά.

Δεν κατοικούμε σε γειτονιά αγγέλων. Όλοι γύρω μας έχουν επίβουλες βλέψεις. Γι' αυτό πρέπει να έχουμε υψηλό μαχητικό φρόνημα και ισχυρό στρατό, για να μη χρειασθεί να τον χρησιμοποιήσουμε ποτέ. Τιμώντας σήμερα τους παλαιμάχους της περιόδου 1940 - 1958 είναι σαν να δίνει ο σύγχρονος Ελληνικός στρατός όρκο-υπόσχεση ως οι άλκιμοι νεανίες της αρχαίας Σπάρτης: «Άμμες δε γ' εσόμεθα πολλώ κάρονες». Στην Κρήτη, κύριε Υπουργέ, λένε μια παροιμία, «Των μπροστινών πατήματα των πισινών γιοφύργια». Οι δρόμοι της δόξας των παλαιμάχων, είναι γεφύρια των σημερινών πολεμάρχων.

Τρίτη 8 Νοεμβρίου 2011

Αλέξης Ελικιώτης.....Η 4η Αυγούστου ήταν προεργασία για την επιτυχία της 28ης Οκτωβρίου 1940.....ή καλύτερα, όταν ο ΜΠΑΓΑΣΑΣ γοητεύεται και παρασύρεται απ' την ΕΥΡΩΠΗ ΤΩΝ ΕΘΝΩΝ

 
Η «ΕΥΡΩΠΗ ΤΩΝ ΕΘΝΩΝ»  (storiacontroversa.blogspot.com)  του φίλου μου του Θόδωρου  σύντροφοι είναι  ένα ιστοριογραφικό ιστολόγιο στο  οποίο αν μπεις, κολλάς!!!…..ένα ιστολόγιο με πρωτότυπα θέματα και πρωτογενείς πηγές, ένα ιστολόγιο που απεγνωσμένα αναζητά την ιστορική ακρίβεια και αλήθεια, πάντα όμως παρέα με τον αναγνώστη του…..ένα ιστολόγιο αναθεωρητικό, πλην όμως πλουραλιστικό και όσο μπορεί αντικειμενικό, ένα ιστολόγιο γραμμένο στα Ελληνικά, από Έλληνα…..παρακολουθείστε την «ΕΥΡΩΠΗ ΤΩΝ ΕΘΝΩΝ» σύντροφοι, γιατί όχι μόνο ωφελεί την ιστορική γνώση, αλλά κυρίως γιατί καταδεικνύει με σαφήνεια ότι η ιστορία –όπως κι η ζωή άλλωστε- δεν παλεύεται μόνο με άσπρο-μαύρο.....Παρασυρμένος μα κι έντονα γοητευμένος κι εγώ απ’ την «ΕΥΡΩΠΗ ΤΩΝ ΕΘΝΩΝ» αποφάσισα να ξεκινήσω που και που  την αναδημοσίευση επιλεγμένων άρθρων, κειμένων και αποσπασμάτων ιστορικών και λογοτεχνικών βιβλίων προσπαθώντας να αναδείξω και να τεκμηριώσω την –υποκειμενική πολλές φορές- ιστορική αλήθεια , αλλά κυρίως να τονίσω το μεγαλείο της αναζήτησης της, που είναι ο αγώνας ο καλός!!! 

Στον απόηχο λοιπόν της γιορτής του «ΟΧΙ» επέλεξα ν’ αναδημοσιεύσω ένα φοβερό, συγκινητικό και κυρίως ιστορικά τεκμηριωμένο κι αποδεδειγμένο απ’ τις εξελίξεις απόσπασμα απ’ το βιβλίο του Αλέξη Ελικιώτη «4η ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ και 28η ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ», Αθήνα 1979 –δώρο πολύτιμο του Θόδωρου της «ΕΥΡΩΠΗΣ ΤΩΝ ΕΘΝΩΝ»- που μόνο του αποτελεί αυτοτελές άρθρο δημοσιευμένο σε Αθηναϊκή εφημερίδα το 1977 και ήδη έχει αναδημοσιεύσει ο ΛΑΒΥΡΙΝΘΟΣ, τεύχος38, Αύγουστος 2006…..Εγώ το αναδημοσιεύω πιστεύοντας ότι η επιλογή του έχει ιδιαίτερη σημασία και εξαιρετικό ενδιαφέρον γιατί  ο συγγραφέας του υπήρξε ένας από τους στενότερους συνεργάτες του Μεταξά κατά την «4η Αυγούστου» και είναι η πλέον πρόσφατη και αποστασιοποιημένη απ’ το χρόνο άποψη για το καθεστώς από ηγετικό του στέλεχος. Ο συγγραφέας δεν είναι άλλος απ’ τον αείμνηστο Αλέξανδρο Κανελλόπουλο, που υπήρξε Κυβερνητικός Επίτροπος Νεολαίας, επικεφαλής της ΕΟΝ…..Η διατύπωση αυτών του των απόψεων, τριάντα και βάλε χρόνια αργότερα -και τριάντα πέντε χρόνια πίσω από σή­μερα-, είχε δημιουργήσει αίσθηση......Ξέροντας τώρα την πραγματική του ταυτότητα, μπορούμε και την πνευματική του συγκρότηση να εκτιμήσουμε, αλλά κυρίως μπορούμε ν’ απολαύσουμε μια διεισδυτική καταγραφή της εθνικής και κοινωνικής πραγματικότητας εκείνης της ε­ποχής, εβδομήντα ένα χρόνια ακριβώς μετά την κήρυξη της δικτατορίας της 4ης Αυγούστου από τον Ιωάννη Μεταξά.
Καλή ανάγνωση σύντροφοι!!!

ΠΡΟΕΡΓΑΣΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ 28η ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ 
Παλαιό είναι το αξίωμα κατά το οποίο «κυβερνάν εστί προβλέπειν». Ανήκει στην ηγετική δυάδα Βασιλέως Γεωργίου Β' και Κυβερνήτου Ιωάννου Μεταξά η τιμή της ορθής προβλέψεως των διεθνών εξελίξεων και της ανάλογης προπαρασκευής της Ελλάδος, ώστε ο Λαός της και ο Στρατός της, έχοντας επικεφαλής την άξια της περιστάσεως πολιτική και στρατιωτική ηγεσία, να μπορέσουν να πραγματοποιήσουν το Έπος του '40. «Εμείς - λέγει ο Μεταξάς, απαντώ­ντας στην προσφώνηση του Γ. Κυρια­κού από μέρους του Υπουργικού Συμβουλίου, στις 7 Ιανουαρίου 1941 - δεν εδημιουργήσαμεν τας ηθικάς δυνάμεις τας οποίας αναπτύσσει σήμερα ο Ελληνισμός. Αύ­ται ήσαν μέσα του αλλά ήσαν εν μέρει εις λήθαργον, εκοιμώντο. Εμείς τας α­φυπνίσαμε, τας συντονίσαμε και τας ωθήσαμε προς τα εμπρός. Επομένως το έργο το ιδικόν μας ήταν έως εκεί. Το υπόλοιπον και το θαύμα το οποίον ε­πιτελείται είναι έργον του Ελληνικού Λαού. Γι' αυτό έχει και την αξίαν του. Διότι έργα ενός ανθρώπου δεν έχουν α­ξίαν. Τα έργα του Λαού έχουν παμμεγίστην αξίαν. Είμαι βέβαιος ότι ο πό­λεμος αυτός, με την έκβασιν την οποί­αν είμεθα πεπεισμένοι ότι θα έχη -την Νίκην - θα δώση στον Ελληνικόν Λαόν νέαν έντασιν και θα του άνοιξη ακόμη περισσότερον τα φτερά του, για να πάη εμπρός.....».
Για να κριθεί κατ' αξίαν το επίτευγμα αυτής της προπαρασκευής σε συντομότατο χρόνο, χρειάζεται κάποια αναπόληση των όσων συνέβαιναν κατά την προ της 4ης Αυγούστου εποχή.

ΠΡΟΑΥΓΟΥΣΤΙΑΝΑ ΔΕΔΟΜΕΝΑ

Ο Αλέξης Ελικιώτης, διοικητής της ΕΟΝ
Η κατάσταση της Χώρας το 1936 δεν ήτανε ευχάριστη. Το κίνημα του 1935, τελευταίο στην ατέλειωτη σειρά των πραξικοπημάτων που ήταν ένα από τα χαρακτηριστικά γνωρίσματα της περιόδου ύστερα από τη Μικρασιατική Καταστροφή, φανέρωσε ολόκληρη την απελπιστική γύμνια της στρατιωτικής ετοιμότητας της Χώρας. Το Στράτευμα, κατατρυχόμενο από την ενδημική πια αρρώστια του παραγοντισμού, γνήσιου παράγωγου της αβασίλευτης, και αθεράπευτα επιδιδόμενο στην πολιτικολογία, είχε φθάσει σε επικίνδυνο σημείο αποδιοργανώσεως και παροπλισμού.  
Από την άποψη της εσωτερικής πολιτικής καταστάσεως, είναι βέβαιο ότι αυτή πολύ απείχε από του να είναι ρόδινη. Η πολιτική ηγεσία στάθηκε ανίκανη να αναχαιτίσει το προοδευτικό ξέφτισμα των κομμάτων, που, ιδίως στη συνείδηση των νέων, είχαν γίνει αναξιόπιστα, ίσως και φαιδρά.  Η κατάρα του εθνικού διχασμού εξακολουθούσε να χωρίζει τα εθνικά κόμματα σε δυο ασυμφιλίωτα αντιμαχόμενα στρατόπεδα. Προσδιοριστικό στοιχείο της πολιτικής αντιδικίας και του κομματικού ανταγωνισμού ήτανε πολύ περισσότερο οι καταβολές του διχασμού και τα προερχόμενα απ' αυτόν συναισθήματα, παρά ουσιαστικές προγραμματικές διαφορές ή διαφωνίες στην αντιμετώπιση των ζωντανών προβλημάτων της Χώρας. Τα κατάλοιπα και οι προεκτάσεις του διχασμού τροφοδοτούσαν και κινούσαν τα πολιτικά πάθη και τις αντίστοιχες ιδεολογίες.
Παρά την παρουσία στο πολιτικό προσκήνιο αξιόλογων προσώπων με ηθική ακεραιότητα, πνευματικό ανάστημα και αξιοσημείωτες ικανότητες, γεγονός είναι ότι ο 1936 η ανταπόκριση της πολιτικής ηγεσίας όπου και του όλου συστήματος στις περιστάσεις, ήτανε πολύ πενιχρή.
Η απουσία της δεσπόζουσας φυσιογνωμίας του Ελευθερίου Βενιζέλου από την πολιτική σκηνή, αναμφίβολα συνέτεινε αποφασιστική στη μετριότητα του επιπέδου της πολιτικής ζωής. Η κενόλογη μεγαλοστομία κι ο ψηφοθηρικός φατριασμός δεν αναπλήρωναν βέβαια την έλλειψη της σωστής εκτιμήσεως και συστηματικής αντιμετωπίσεως των προβλημάτων. Ούτε υπήρχαν ακόμα την εποχή εκείνη, οι εξειδικευμένοι επιτελικοί τεχνοκράτες, των οποίων οι γνώσεις θα αντιστάθμιζαν κάπως την παλαιοκομματική προχειρολογία.
Το κακό επιδεινωνόταν με τα κηρύγματα του ταξικού μίσους και την προδοτική συνθηματολογία του ΚΚΕ, που και τότε εύλογα σαγήνευε πολλούς αηδιασμένους και απογοητευμένους, ζωντανούς όμως, νέους. Χρησίμευε δε σαν καταφύγιο σε πλήθος δυστυχούντων συνανθρώπων μας, που κατόρθωνε να παραπλανά με μελλοντιστικές επαγγελίες σοσιαλιστικών τάχα παραδείσων.
Οι εκλογές του 1936 δεν έλυσαν το πολιτικό αδιέξοδο ούτε και κανένα άλλο θέμα. Η ακυβερνησία έμοιαζε να έγινε μόνιμο παρακολούθημα της πολιτικής καταστάσεως. Επί πλέον όμως, εκλείψαντος του Ελευθερίου Βενιζέλου, κατέστη δυνατή η περιβόητη συμφωνία Σοφούλη-Σκλάβαινα της 19ης Φε­βρουαρίου 1936, αφού πρώτα απέτυχε προσπάθεια παρόμοιας συναλλαγής των Λαϊκών με το ΚΚΕ. Αυτό είχε σαν αποτέλεσμα το ολιγάριθμο σε βουλευτάς ΚΚΕ να γίνει μέσα στην υπάρχουσα ακυβερνησία ρυθμιστής των πολιτικών πραγμάτων. Το γεγονός τούτο αναπότρεπτο ήταν να βαρύνει αποφασιστικά στις μετέπειτα εξελίξεις. Φυσικά το ΚΚΕ εκμεταλλεύτηκε έντεχνα και τις συντρέχουσες συγκυρίες.
Η οικονομία εξ άλλου της χώρας, που είχε επιτελέσει τον άθλο της απορροφήσεως και της παραγωγικής ενεργοποιήσεως του μεγαλυτέρου μέρους των Μικρασιατών συμπατριωτών μας, αν όχι και της πλήρους ακόμα αφομοιώσεως τους, παρέμενε κατά κύριο λόγο αγροτική. Βρισκόταν στην αρχή του εκσυγχρονισμού της και, κατά μεγάλο μέρος, τη χαρακτήριζε τότε η οπισθοδρομικότητα.
Πρόσφατα μόλις είχαν τεθεί από τους πρωτοπόρους της οι βάσεις της οικονομικοτεχνικής και βιομηχανικής αναπτύξεως της χώρας. Και ενώ η αιμορραγία της μεταναστεύσεως δεν είχε ακόμα πάρει ανησυχαστικές διαστάσεις, υπήρχε, εν τούτοις, ενδημική υποαπασχόληση και πολύς οικονομικός παρασιτισμός. Ομολογουμένως δεν είχε ακόμα συντελεσθεί η σημερινή τεράστια δημογραφική αλλοίωση, με τη συνεπακόλουθη της πλήρη μετατόπιση του κέντρου του πολιτικού βάρους της χώρας στις προκύψασες απάνθρωπες μεγαλουπόλεις, και το ρήμαγμα της υπαίθρου. Πάντως το παραγωγικό δυναμικό του τόπου παρέμενε σε χαμηλό επίπεδο αξιοποιήσεως.
Το εθνικό επίσης εισόδημα ήταν πενιχρό. Οι πλουτοπαραγωγικοί πόροι λιγοστοί, με περιορισμένη ανάπτυξη. Χαμηλό το γενικό βιοτικό επίπεδο. Η ποιότητα και η συνοχή της ελληνικής ζωής ήτανε όμως αφ' ετέρου οπωσδήποτε από πολλές πλευρές, πολύ ανώτερη και αισθητά καλύτερη από τη σημερινή, ασυγκρίτως δε υψηλότερο το χαρακτηριστικό της ήθος. Ο σημερινός εκχυδαϊσμός των πάντων, η εξαχρείωση και ο κιτρινισμός που σήμερα διακρίνουν την ελληνική κοινωνική ζωή, ήταν άγνωστα τότε στην Ελλάδα. Η αλητοκρατία επίσης. Αλλά το φράγμα της οικονομικής καχεξίας δεν είχε ακόμη διασπασθεί. Η φτώχεια, η αρρώστια, η κακομοιριά, η αμορφωσιά, παίδευαν τον Τόπο. Όπως είναι γνωστό, η οικονομικοτεχνική καθυστέρηση και κακοδαιμονία άρχισε ουσιαστικά να θεραπεύεται με τη βοήθεια και της τεχνολογικής εξελίξεως και της εξωτερικής   βοήθειας,   πολύ  αργότερα.   Ενώ πριν από το '36 μόλις άρχισε  ν' αποδίδει τους καρπούς της και η σπορά που έρριξαν οι πρωτεργάτες του εκσυγχρονισμού της οικονομίας μας. Εκείνη όμως την εποχή υπήρχε ακόμα οξύ κοινωνικό πρόβλημα, την άμβλυνση του οποίου μόλις επί των ημερών μας γνωρίσαμε με τη μαζική αποπρολεταριοποίηση του ελληνικού πληθυσμού, συνεπακόλουθη της οικονομικής αναπτύξεως και της προϊούσας ανακατανομής του συνολικού εθνικού εισοδήματος. Έτσι, με εξακολουθούσες επιπτώσεις από την παγκόσμια οικονομική κρίση του '29-30, και τη συνεχιζόμενη παρουσία πλείστων εξοργιστικών οικονομικών ανισοτήτων και νοσηρών διαρθρώσεων της οικονομίας, φυσικό ήτανε να υπάρχουν ισχυροί λόγοι κοινωνικής δυσφορίας και αναταραχής, που παρείχαν ιδιαίτερα πρόσφορο έδαφος για πολλαπλή πολιτική εκμετάλλευση. Και που εν πάση περιπτώσει επιδρούσαν αρνητικά επάνω στην ψυχική ενότητα του εθνικού συνόλου και την κοινωνική γαλήνη.
Από την άλλη μεριά όμως πρέπει να ομολογηθεί, ότι. εξ αιτίας και της δημογραφικής συνθέσεως, υπήρχε αντικειμενικά πολύ μεγαλύτερη δυνατότητα ποιοτικής επιλογής και ήρεμης ευθυκρισίας στον πολιτικό τομέα, απ' όση σήμερα με τη γενόμενη μετακίνηση μεγάλου μέρους του πληθυσμού σε χαοτικές μεγαλουπόλεις. Άλλο ζήτημα κατά πόσον οι διάφοροι παράγοντες του δημοσίου βίου βοηθούσαν την αξιοποίηση αυτής της δυνατότητας.
Πάντως με τα ισχύοντα αντικειμενικά δεδομένα, σήμερα βρισκόμαστε μπροστά σε άλλη, ριζικά διάφορη, πραγματικότητα. Ένα πλήθος απροσάρμοστων και εκριζωμένων, μαζοποιημένων ατόμων, έχουν πολύ περισσότερο ειδικό πολιτικό βάρος από εκείνο που διαθέτουν οι ζυμωμένοι με τον τόπο τους και την ιδιομορφία του άνθρωποι. Στη δεύτερη αυτή περίπτωση, πρόκειται για ένα άθροισμα αυτονόμων ολοκληρωμένων προσωπικοτήτων, δηλαδή λαού. Στην άλλη, έχουμε μιαν άμορφη μάζα, που εύκολα γίνεται όχλος, έρμαιο οποιουδήποτε πάθους και τυφλού φανατισμού και που στερείται δημιουργικότητας, πείρας και σοφίας.
Ο λαός μας ανέκαθεν υπήρξε ο θεματοφύλακας των αξιών του Νεοελληνισμού. Και το πνεύμα του τόπου μας είναι απαύγασμα της ανεξάντλητης σε ηθικό κάρπισμα λαϊκής ολότητας. Δεν είναι προϊόν πνευματικής κατεργασίας κάποιας περιορισμένες ελίτ. Γι αυτό αν ο λαός μας καταστεί όχλος, αλλοίμονο στον πολιτισμό μας.....
Στην περίπτωση της πολιτικής επενέργειας λαού επάνω στο δημόσιο βίο προάγεται η ρωμαλεότητα αυτού του βίου. Στην περίπτωση όμως πολιτικής επιρροής όχλου, ο κίνδυνος για τη γνήσια δημοκρατία είναι πρόδηλος. Η οχλοκρατία πάντα γέννησε την τυραννίδα. Η γνωστή αυτή αλήθεια και σήμερα ακόμα, ύστερα από τόσες πικρές εμπειρίες, λησμονείται στον Τόπο μας.
Αλλά, ας επανέλθουμε στο θέμα μας, την προ της 4ης Αυγούστου 1936 κατάσταση. Στον τομέα λοιπόν αφ' ετέρου της δημόσιας διοικήσεως, η ανεπάρκεια ήτανε μόνιμη και εγγενής. Η απόδοση του κρατικού μηχανισμού χώλαινε απελπιστικά. Συντρέχοντος και του κομματισμού και της ασύστολης πολιτικής συναλλαγής, η αδυναμία της δημόσιας διοικήσεως γινότανε τόσο περισσότερο αισθητή, όσο μεγάλωνε ο ρόλος του κράτους και αυξανότανε οι αρμοδιότητες του στην καθημερινή ζωή. Και τόσο πιο επιζήμια καθίστατο η γενικότερη αναξιότης της πολιτείας. Η κατάσταση αυτή ήταν ενδημική από την ίδρυση του κράτους. Γνώρισε πρόσκαιρες μονάχα διακοπές. Δηλαδή επί Καποδίστρια, επί Τρικούπη, επί Ελευθερίου Βενιζέλου και, υστερότερα, επί Μεταξά. Δυστυχώς από τη σύσταση του Βασιλείου οι Νεοέλληνες, με τη βοήθεια των Βαυαρών, κατέστρεφαν τους «αυτογέννητους θεσμούς» τους, και πρωτίστως την κοινότητα. Και, αφού άφησαν ν' ατροφήσουν πολλά θετικά στοιχεία της ιδιοτυπίας τους, αποδείχθηκαν ανεπαρκείς στη δημόσια οργάνωση και διοίκηση, εντελώς αντίθετα προς την αξιοσύνη που επέδειξαν στο χώρο της ιδιωτικής πρωτοβουλίας.
Περιπτώσεις πραγματικής αποδόσεως στο δημόσιο τομέα σημειώθηκαν μονάχα κατά τις προαναφερθείσες περιόδους. Αλλιώτικα, ενώ ο σύγχρονος Έλληνας έχει σταθεί εξαίρετος ατομικός δημιουργός, άξιος επίσης στο επίπεδο της οικογένειας, του συνεταιρισμού και της κοινότητας, στην παραπάνω βαθμίδα ομαδικής δράσεως και οργανώσεως, και δη την πολιτική και την πολιτειακή, η αποτυχία του υπήρξε δυστυχώς κραυγαλέα. Τούτο, βέβαια συνυφαίνεται μερικώς με το φυλετικό χαρακτήρα του, μερικώς με την έλλειψη σωστής αγωγής.

Ο ΚΛΟΝΙΣΜΟΣ ΤΗΣ ΕΘΝΙΚΗΣ ΠΙΣΤΕΩΣ
Όσον τώρα αφορά, πέρα από κομματικούς φανατισμούς, στο πεδίο της πολιτικής ιδεολογίας, ως τομέα του ευρύτερου πνευματικού χώρου, τα κύρια χαρακτηριστικά του ήταν η σύγχυση, η αποθάρρυνση, η κόπωση και η αγχώδης προσπάθεια ενδοσκοπήσεως και επανεκτιμήσεως του λόγου υπάρξεως των Ελλήνων. Αυτό το κλίμα ήτανε άμεση απόρροια του συγκλονισμού που επέφερε η καταστροφή του 1922, με την οποία συντελέστηκε και η πραγματική τελευτή του Βυζαντίου. Η ίδια εσήμανε άλλωστε και τη θανή της Μεγάλης ιδέας, τουλάχιστον υπό την εδαφική της μορφή, που οιστρηλατούσε τον Νεοελληνισμό από την Εθνεγερσία και πέρα.
Συνυπήρχε αυτό το κλίμα μαζί με τη γενικότερη ρευστότητα ιδεών και πεποιθήσεων, τη χαρακτηριστική του Μεσοπολέμου, και με την αναζήτηση πειστικών υπερβατικών σκοπών. Η αμφιβολία, ή ακόμα χειρότερα η αδιαφορία, συνείχε πολλές ψυχές, έστω κι αν δεν είχε σημειωθεί ακόμα η γενική αμφισβήτηση ή απόρριψη που έγιναν συρμός στις τεχνολογικά εξελιγμένες κοινωνίες των ημερών μας. Ιδίως οι προβληματιζόμενοι νέοι κατά μεγάλο μέρος περιπλανιότανε απροσανατόλιστοι μέσα στη σύγχυση και την ερημιά. Οι μόνοι, ή σχεδόν οι μόνοι, που είχαν ξεκαθαρισμένες ιδεολογικές θέσεις, που με πάθος υποστηρίζανε, ήταν οι νεοφώτιστοι στο Μαρξισμό-Λενινισμό.
Η παρουσία και η επενέργεια της Ελληνικής Ιδέας, σαν ενεργοποιητικής δυνάμεως δημιουργικής ανταποκρίσεως στην πρόκληση της εποχής, παρουσιαζότανε  πολύ ατροφική και ασθενική, δίχως γονιμότητα, σαν παραλυμένη και αυτή από το απίστευτο φοβερό τράνταγμα του 1922. Μέσα στον πνευματικό αποπροσανατολισμό ακόμα και ο πατριωτισμός εθεωρείτο από πολλούς  αναχρονισμός! Και τούτο επετείνετο από τη διεθνιστική μαρξιστική-λενινιστική ιδεοληψία, και τις διδαχές του διαλεκτικού υλισμού, που, όπως πάντα καθυστερημένα, μαζί με τις θεωρίες του «επιστημονικού σοσιαλισμού- εισβάλανε τότε ομαδικά στον ελληνικό πνευματικό χώρο.
Μέσα σ' αυτή την ατμόσφαιρα ολόκληρη η πνευματική ελληνικότητα μας, το βαθύτερο πνεύμα της καθ' αυτό Ρωμιοσύνης, είχε παραμεληθεί και περιφρονηθεί. Και τούτο προς χάριν κάποιου ρηχού κοσμοπολιτισμού, που σε κιβδηλότητα συναγωνιζότανε έναν φραγκολεβαντινισμό. εκπορευόμενο από κύκλους ξενοπλήκτων νεόπλουτων, που χωρίς κανένα πραγματικό τίτλο, αξίωναν να παίζουν ρόλο κοινωνικής ηγεσίας.
Η καθημερινότητα παρά τον εν πολλοίς ακόμα ειδυλλιακό της χαρακτήρα και την ποίηση της, κυλούσε έτσι χωρίς έξαρση και δίχως λεβεντιά. Αλλά με σαφή την τάση μιμητισμού αναφομοίωτων τρόπων ζωής και δοξασιών. Συντελείτο μ' αυτόν τον τρόπο, ένα ολοένα μεγαλύτερο ξεμάκρεμα από τις πηγές της εμπνεύσεως και της αυτοχθονίας μας, και μια αύξουσα ξιπασμένη περιφρόνηση προς τη λαϊκή ψυχή, που με τις πανάρχαιες καταβολές της είναι, και, καθοριστική της πνευματικής μας αυτονομίας.
Είναι αξιοπρόσεκτο ότι μέσα στη γενική αυτή ραστώνη και μοιροκρατία, ο τομέας της λογοτεχνίας, ήτανε ο μόνος στον οποίο σημειωνότανε πρωτοτυπία και αξιόλογα επιτεύγματα.
Στο χώρο των ιδεών και της πολιτικής σκέψεως, δεν είχε γίνει ακόμα την εποχή εκείνη επαρκώς αισθητή η φωτεινή παρουσία των διακεκριμένων εκφραστών του συγχρόνου ελληνικού ιδανισμού. Όπως του Τ. Ν. Θεοδωρακόπουλου, του Παναγιώτη Κανελλόπουλου ή και του Κωνσταντίνου Τσάτσου, που κατόρθωσαν έκτοτε, να δώσουν μορφή σε μια μεστή και άρτια νεοελληνική ιδεολογία, που έχει τις ρίζες της χωμένες βαθιά στη ζώσα χυμώδη πνευματική μας παράδοση, αλλά και την ενατένιση της στραμμένη προς τα μελλούμενα πεπρωμένα του Γένους, εμφορούμενη από βαθιά πίστη προς το Έθνος. Ο Μεταξάς κηρύσσοντας το 1934 μια συγχρονισμένη μορφή της Μεγάλης Ιδέας ήταν φωνή αδύναμη  (βλ. «Καθημερινή» 23/1/35).
Χωρίς λοιπόν να έχει οριστικά μολυνθεί ακόμα η ελληνική ζωή από την επενέργεια ξένων αποσυνθετικών προτύπων, είχε αρχίσει μία διαδικασία υποβαθμίσεως της και μονοσήμαντης νοθεύσεως του χαρακτήρα της. Αυτήν αγωνίστηκαν να προλάβουν στο γενικότερο πνευματικό χώρο οι φωτισμένοι εκείνοι Δάσκαλοι, ακτινοβολώντας σε κάποιον ευρύτερο κύκλο πολιτικά ενεργούν νέων, που έδειχναν πνευματική αγωνιστική διάθεση και που, εξόν από τους κομμουνιστές, ήταν οι μόνοι νεαροί μαχητές στο σύγχρονο ιδεολογικό στίβο.
Τα κηρύγματα του Ίωνα Δραγούμη, του Περικλή Γιαννόπουλου κλπ, οι παρακαταθήκες του Μακρυγιάννη, το μήνυμα του Σολωμού, του Κάλβου και του Παλαμά, οι υποθήκες του Σικελιανού και του Καβάφη, στη συνείδηση πολλών είχαν παραμεριστεί. Η προσφορά του Παπαδιαμάντη, αλλά και ο πλούτος ολόκληρης της ζωντανής δημοτικής παραδόσεως μας, είχαν παραμεληθεί. Ακόμα και οι ευεργετικές επιδράσεις του γνήσιου, ανόθευτου δημοτικιστικού κινήματος, είχαν απονευρωθεί. Αποξένωση και αδιαφορία απέναντι στις προαιώνιες ρίζες μας, διέκριναν την εποχή. Οι αρνητικές αυτές τοποθετήσεις και τάσεις δεν προσέφεραν όμως κανένα ουσιαστικό αντιστάθμισμα.
Η εσωτερική λοιπόν ιδεολογική ερείπωση στο πεδίο της εθνικής αυτοσυνειδησίας προχωρούσε σταθερά. Τα υποκατάστατα της κλονισμένης πίστεως στα εθνικά ιδανικά και πεπρωμένα, δεν ικανοποιούσαν. Άλλα απ' αυτά τα υποκατάστατα ήταν είδωλα ψευδή, και άλλα αγοραία παρακολουθήματα της τρέχουσας συναλλακτικής της ζωής και της πολιτικής. Ταυτόχρονα, για πολλούς πρεσβυτέρους, η τραυματική εμπειρία του '22, μαζί με το σύνδρομο ματαιότητας που τούτη γέννησε, παρέμεινε ατόφια. Στους νεότερους επέφερε κλονισμό της εθνικής πίστεως βαθύτατο. 

ΕΠΙΤΕΥΓΜΑΤΑ ΤΗΣ ΜΕΤΑΒΟΛΗΣ
Μέσα λοιπόν σ' αυτή την υποτονική μετριοκρατία, στο ψυχικό κενό και την πλαδαρή ασυναρτησία του 1936, που απεργαζόταν και τη γενική αποδιοργάνωση και ανεπάρκεια, η 4η Αυγούστου εμφανίστηκε, γεννηθείσα από τη χρεοκοπία του κατεστημένου και την κομμουνιστική απειλή, σαν μια από τα πράγματα ενδεδειγμένη διέξοδος. Και μάλιστα με ρωμαλεότητα, σύνεση και πνοή. Γι' αυτό και πολλοί ήταν εκείνοι που, παρά τις επιφυλάξεις τους και τις διαφορετικές πολιτικές τους τοποθετήσεις, την δέχθηκαν σαν αναγκαία διαδικασία και χρήσιμο διορθωτικό της μόνιμης κακοδαιμονίας. Και πολλοί ήταν οι κοινοί πολίτες που ένιωσαν ανακούφιση.
Και πραγματικά. Για να μπορέσει να πραγματωθεί η 28η Οκτωβρίου συντελέστηκαν τότε, όσο το επέτρεπαν ο διαθέσιμος χρόνος, οι διαθέσιμες δυνάμεις και οι υφιστάμενες συγκυρίες, ορισμένα πραγματικά επιτεύγματα. Ανάμεσα σ' άλλα και τα ακόλουθα σημαντικά,
1. Η αποκατάσταση της πρωταρχίας της εθνικής, και ειδικότερα της ελληνικής, Ιδέας στη συνείδηση των Ελλήνων, σαν το κοινής αποδοχής σταθερό σημείο αναφοράς.
2. Συνεπακόλουθο αυτού η συστηματική καλλιέργεια υψηλού εθνικού φρονήματος και η τόνωση της εμπιστοσύνης του Έθνους στις δυνατότητες της σύγχρονης Ελλάδος. Αφ' ετέρου η επανάκτηση της πίστεως στην αξιωσύνη του Έθνους και την αξία των ιδανικών του, και το ακμαίο ηθικό που δημιουργήθηκε, υπήρξε στοιχείο απαραίτητο προκειμένου το εθνικό σύνολο ν' αποδυθεί σε υπέρτατο αγώνα, όπου τα πάντα διακυβεύονταν. Πνεύμα αυτοθυσίας, αγωνιστικό πάθος, και «ανδρώα αρετή» δεν επικρατούν εκεί όπου οι άνθρωποι δεν οραματίζονται και δεν οιστρηλατούνται εμπνεόμενοι από άξια και μεγάλα ιδανικά. Απόρροια αυτής της ζωντανής πίστεως και της εθνικής προπαίδειας τους υπήρξε και η ηρωική ορμή και η ακατάβλητη αυταπάρνηση των νέων της Ελλάδος, που είχαν ξαναπιστέψει στην ακατάλυτη αλήθεια της. Το Έθνος ξαναβρήκε τελικά τη νευρώδη αλκή του. το γνώριμο σ' ώρες εξάρσεως παλμό του. Την ασυνθηκολόγητη αποφασιστικότητα του.
3. Η  εξασφάλιση  γύρω  από  την πρωταρχία της Εθνικής Ιδέας, της εθνικής ενότητας στη βάση, και του πειθαρχημένου συντονισμού στην κορυφή, όλων των εθνικών δυνάμεων. Και τούτο μ' ένα μοναδικό σκοπό, την κατίσχυση του δικαίου μας και την εθνική επαγρύπνηση.
4. Η κάτω από στιβαρή ηγεσία ανασύνταξη, η κατά πολύ επαυξημένη απόδοση του κρατικού μηχανισμού και η εξυγίανση της δημόσιας διοικήσεως.
5. Η εμπέδωση της εμπιστοσύνης του απλού πολίτη προς το υπερκομματικό εθνικό Κράτος, και ο, μερικός έστω, συνταυτισμός του μ' αυτό, σε αντιδιαστολή προς την έμμονη, ραγιάδικη νοοτροπία που έβλεπε, πολλές φορές δικαιολογημένα, το Κράτος σαν εχθρό του πολίτη.
6. Η κατά το δυνατόν, και με τα μέτρα της εποχής, ανταπόκριση σε βασικά αιτήματα κοινωνικής δικαιοσύνης, βασικού συντελεστή εθνικής ενότητας, η ικανοποίηση πλείστων σχετικών αναγκών, και η ενεργή συμπαράσταση της Πολιτείας προς τον αγρότη, τον εργάτη και τους παραγωγικά μοχθούντες, με μια προοδευτικότητα και ευρύτητα σκέψεως αξιοσημείωτη για την εποχή.
7. Η συστηματική ανάπτυξη των πλουτοπαραγωγικών πηγών της Χώρας και η διαχείριση των πόρων της κατά τρόπο υπεύθυνο, τίμιο και ικανό να στηρίξει την πολεμική προετοιμασία στο μέτρο του δυνατού, με σωστή ιεράρχηση των προτεραιοτήτων και ορθή αξιολόγηση των συντελεστούν της προαγωγής της Οικονομίας.
8. Η κατά το εφικτό αρτιότερη στρατιωτική προπαρασκευή, και η δημιουργία απολύτως αξιόμαχου, από πάσης απόψεως, Στρατεύματος, απαλλαγμένου από τις τραγικές αδυναμίες που και άλλοτε είχαν υπονομεύσει την πολεμική προσπάθεια, την αποδοτικότητα και την αλκή των ενόπλων μας δυνάμεων, οι οποίες το 1936 βρισκότανε   ουσιαστικά σε διάλυση.
9. Η απερίσπαστη επίδοση του κοινωνικού συνόλου στην παραγωγική του δραστηριότητα, με προγραμματισμό και θεληματικότητα, και ουσιώδη περιορισμό των ποικίλων αποσυνθετικών διεργασιών και παρασιτικών κωλυσιεργιών.
10. Η διακήρυξη της οικουμενικής και κοσμοϊστορικής αποστολής του νέου Ελληνισμού σαν θεματοφύλακα και συνεχιστή της ελληνοχριστιανικής πολιτιστικής παραδόσεως για να έχει νόημα η ιστορική του πορεία. Αλλά ό,τι δίνει νόημα στην ύπαρξη υπαγορεύει και το χρέος στις δύσκολες ώρες, όπου αυτή διακυβεύεται!
Αυτή συνοπτικά υπήρξε, κατά το μέτρο του δυνατού και παρά πάσαν ανθρώπινη ατέλεια, η αναντίρρητη προσφορά της τεταρτοαυγουστιανής προσπάθειας στην ηθική και υλική προετοιμασία της Ελλάδος, για τον υπέρ πάντων αγώνα της, η συμβολή στον ηθικό και στον υλικό επανεξοπλισμό της. Η αξιολόγηση της προσφοράς είναι έργο της ιστορίας και προνόμιο της συνειδήσεως του Έθνους.
Εν πάση όμως περιπτώσει πεμπτουσία της παραμένει η ανυπότακτη, μονολιθική απόκρουση κάθε ιδέας συνθηκολογήσεως ή συμβιβασμού. Και η με πλήρη επίγνωση ανυποχώρητη εκ προοιμίων επιλογή του Ολοκαυτώματος σαν προϋπόθεση εθνικής επιβιώσεως.
Ενσυνείδητο, έμπρακτο ενστερνισμό του παραδείγματος και της διδαχής των Θερμοπυλών και της Πύλης του Αγίου Ρωμανού, του Μεσολογγίου και του Αρκαδίου, αποτέλεσε αυτή η ελεύθερη, ηθελημένη συμμόρφωση προς το Μείζον Χρέος σαν μόνου τρόπου τελικής σωτηρίας ή λυτρώσεως.
Έτσι, ο Ελληνισμός επιβεβαίωσε και πάλι το αδιάκοπο της συνέχειας του. Ο μεγαλύτερος σύγχρονος ποιητής μας, ο Οδυσσέας Ελύτης, έγραφε σχετικά, «…..Για τον ελληνισμό του αιώνα μας η δικαίωση αυτή ήταν η Αλβανία. Ε­κεί πάνω στα χιονισμένα καταράχια της Πίνδου, του Μοράβα και των Κεραυνίων, όπου ο φτωχός, ο πεινασμέ­νος, ο τσακισμένος από τις πορείες φα­ντάρος έρριχνε αψήφιστα τη χειροβομ­βίδα του και προχωρούσεν ακάματος με τη λόγχη μπροστά, εκεί δινόταν η συνέχεια μιας φωτεινής ιστορίας και συνάμα η λύσις ενός παλιού δράματος. Εκεί ξανάβρισκε με μιας το νόημα του ο αγώνας του '21. Εκεί ωλοκλήρωσε το φωτοστέφανο της η δοξασμένη εποχή του ' 12-13. Εκεί ξεσπούσε, μετατοπι­σμένη εδαφικά, η αντεκδίκηση της μι­κρασιατικής υποχώρησης και λυνόταν το ψυχολογικό σύμπλεγμα που βάραι­νε τον τόπο από την εποχή της προ­σφυγιάς. Αλλά πάνω απ' όλα εκεί ο λαός έδινε το μέτρο της ηθικής αντο­χής του, πρώτη φορά στην ιστορία ε­νωμένος σ' ένα ενιαίο και αδιαχώριστο σύνολο».
Ο σύγχρονος Ελληνισμός δεν είναι παρά μια φάση, η πιο πρόσφατη, του ενιαίου από χιλιετηρίδες Ελληνισμού. Η απαρχή αυτής της παρούσας φάσε­ως ανάγεται στην πριν από την Άλω­ση εποχή, και φθάνει έως τις ημέρες μας. Αρχισμιλευταί της πνευματικής μορφής του συγχρόνου Ελληνισμού και πρωτομάστορες του ψυχικού του κόσμου στάθηκαν ο Πλήθων Γεμιστός και ο Κωνσταντίνος Παλαιολόγος, συ­ναίρεση σοφίας και αρετής, πνευματι­κού και ηρωικού στοιχείου.
Το Έπος του 1940 δεν διέψευσε τις τολμηρές τους προσδοκίες, ούτε και τις εμπνευσμένες τους οπτασίες. Και καταφάσκει την βασική καταβολή του ενιαίου Ελληνισμού, την Ε λ ε υ θ ε ρ ί α.
«Τώρα χτυπάει πιο γρήγορα τα’  όνειρο μέσ' το αίμα
τον κόσμου η πιο σωστή στιγμή σημαίνει:
Ελευθερία 
Έλληνες μες τα σκοτεινά δείχνουν το δρόμο:
ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ
Για σένα θα δακρύσει από χαρά ο ήλιος»
Άσμα Ηρωικό και Πένθιμο για τον Χαμένο Ανθυπολοχαγό της Αλβανίας, Οδυσσέα  Ελύτη.