Ο ΜΠΑΓΑΣΑΚΟΣ

ΠΙΝΑΚΑΣ ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΕΩΝ σύντροφοι ή μια πρώτη απόπειρα επικοινωνίας










Τετάρτη 28 Οκτωβρίου 2015

Ένα μικρό λογοτεχνικό αφιέρωμα του ΜΠΑΓΑΣΑ στο ΕΠΟΣ του '40.....Σίτσας Καραισκάκη, "Το Αλεξίπτωτο"

«όλοι μαζί στον αγώνα»
Είναι μεγάλη η συγκίνηση που αισθάνονται όλοι οι συμπατριώτες μας, όταν θυμούνται στιγμές απ’ τα μεγαλειώδη γεγονότα του ’40, που επισφράγισαν με ανεξίτηλη δόξα την ιστορική πορεία του Έθνους μας. 
Η αφίσα του ΓΕΣ για το 2011
Το Ελληνικό Έθνος αισθάνεται περήφανο για το μεγάλο ΟΧΙ της 28ης Οκτωβρίου του 1940, που αποτέλεσε την αρχή μιας εκστρατείας που όλοι σήμερα την ονομάζουν «Έπος», που κάλυψε ένα ένδοξο μέρος της Ελληνικής ιστορίας και που περιέχει σε αφθονία τα δύο στοιχεία που συνθέτουν -σε γενικές γραμμές- την ιστορία…..τα γεγονότα και το άρωμα της εποχής. Και τα γεγονότα έχουν καταγραφεί από ιστορικούς, ώστε αφενός  να μπορούν οι ενδιαφερόμενοι να «χωθούν» στα βιβλία για  γνώση και εξαγωγή συμπερασμάτων, αλλά και αφετέρου άλλοι μεταγενέστεροι ιστορικοί να μπορούν να τ’ αποκαταστήσουν έστω και αν έχουν περάσει χρόνια πολλά…..αιώνες. Το άρωμα όμως σύντροφοι, όπως κι όσο το αισθάνθηκαν οι πρωταγωνιστές -και στη δικιά μας περίπτωση ολόκληρος ο Ελληνικός λαός- την εποχή των γεγονότων, χάνεται απ’ τον άνεμο του χρόνου, ακόμη και γι αυτούς που τα έζησαν.
Κι είναι αλήθεια ότι το «Έπος του 40», ένα γεγονός ιστορικά απροσδόκητο για όλο το κόσμο, αδικήθηκε κατάφωρα από τα μετέπειτα γεγονότα…..την Κατοχή, την Αντίσταση, τις εκτελέσεις, τα Δεκεμβριανά του ’44, το Συμμοριτοπόλεμο, τη νίκη και την απαράδεκτη συμπεριφορά των νικητών…..γεγονότα γερά, γεγονότα δύσκολα που το σκέπασαν, το σφράγισαν βιαστικά και το κλεισαν στο αρχείο προτού καταλαγιάσει στις μνήμες των Ελλήνων και συνειδητοποιηθεί το μεγαλείο του…..άνοιξε αργότερα, πολύ αργότερα…..όμως άνοιξε γερά!!!, και μας έμαθε με το καλύτερο τρόπο ότι το πάθος για μια ελεύθερη Πατρίδα είναι το πρώτο καθήκον όλων των Ελλήνων.
Έτσι λοιπόν κι εγώ –μπαγάσας άλλωστε- με την ευκαιρία των ημερών –και στηριγμένος σε μια ιδέα του ΛΑΒΥΡΙΝΘΟΥ, τεύχος 28, Οκτώβριος 2005- προτίμησα να τη θυμηθώ μ’ ένα μικρό λογοτεχνικό αφιέρωμα διανθισμένο με τις αφίσες του ΓΕΣ για να τονίσω –αλλά και να νοιώσω- το άρωμα της εποχής. Τα κείμενα είναι μικρά γραμμένα –από Έλληνες διανοούμενους- εκείνη την εποχή, όταν ο Έλληνας φαντάρος έγραφε σελίδες ανεξίτηλης δόξας και πρωτοφανούς ηρωισμού.
Καλή ανάγνωση σύντροφοι!!! 
το «ηρώον» κάτω απ’ την εκκλησία της αγίας σκέπης, στου Παπάγου

Η Σίτσα Καραϊσκάκη γεννήθηκε στα Μοσχονήσια της Μικράς Ασίας, απ’ όπου έφυγε ως πρόσφυγας μετά την ήττα του 1922 κι εγκαταστάθηκε στη Μυτιλήνη…..Μετά το Γυμνάσιο γράφτηκε στο Πανεπιστήμιο Αθηνών και αργότερα συνέχισε τις σπουδές της στο Πανεπιστήμιο του Μονάχου όπου ανακηρύχτηκε Διδάκτορας της Φιλοσοφίας…..συνέχισε τις σπουδές της στα Πανεπιστήμια Πράγας, Ζυρίχης, Βιέννης και Βερολίνου ενώ παράλληλα έγραφε βιβλία, μελέτες και άρθρα σε εφημερίδες και επιστημονικά περιοδικά της εποχής.
Παρακολούθησε στενά τον αγώνα του Χίτλερ για την κατάκτηση της εξουσίας κι ενστερνίστηκε άμεσα και βαθειά  τις εθνικοσοσιαλιστικές ιδέες…..Το 1930 -χρονιά που ο Χίτλερ ανήλθε στην εξουσία- η Καραϊσκάκη ήταν σύμβουλος στο υπουργείο Προπαγάνδας και κυκλοφόρησε στα Γερμανικά το βιβλίο της «Το Τρίτο Ράιχ μέσα από τα γυαλιά μου» στο οποίο ανέφερε γεγονότα της εποχής και επιτεύγματα της εθνικοσοσιαλιστικής διακυβέρνησης…..Το 1934 προσπάθησε έντονα παρέα με τον Αρχιεπίσκοπο Αθηνών Χρυσόστομο, τον Πατριάρχη Αλεξανδρείας και τους Μητροπολίτες Λήμνου και Λέσβου, να υλοποιήσει μια μορφή πανευρωπαϊκής αντικομουνιστικής χριστιανικής συνεργασίας…..Στους Ολυμπιακούς Αγώνες του 1936 στο Βερολίνο είχε τη διοργάνωση της Ελληνικής συμμετοχής από πλευράς τύπου και προπαγάνδας…..Το 1939 κυκλοφόρησε στην Ελλάδα από την «Εστία» το βιβλίο της «Ο γιος της Καλογριάς» στο οποίο παρουσίαζε τη ζωή και τη δράση του προγόνου της και ήρωα της Ελληνικής Επανάστασης Γεωργίου Καραϊσκάκη. Βιβλίο –που έγινε αμέσως λογοτεχνική επιτυχία- και την έκανε γνωστή  στα Ελληνικά γράμματα. Ήταν βασική αρθογράφος του περιοδικού της ΕΟΝ «ΝΕΟΛΑΙΑ» και συνεργάστηκε και μένα ακόμη περιοδικό της εποχής τη «ΝΕΑ ΠΟΛΙΤΙΚΗ» του καθηγητή της Ανωτάτης Εμπορικής Ιωάννη Τουρνάκη που συγκέντρωνε έναν ευρύ κύκλο εθνικιστών διανοουμένων. Στη «ΝΕΑ ΠΟΛΙΤΙΚΗ» η Καραϊσκάκη δημοσίευσε διάφορα λογοτεχνικά κείμενα ξένων εθνικιστών συγγραφέων, μελέτες για τον Γερμανικό εθνικοσοσιαλισμό, την ισπανική Φάλαγγα, το εθνικοσοσιαλιστικό θέατρο και κινηματογράφο, ενώ τον Αύγουστο του 1937 δημοσίευσε ένα άρθρο για το βελγικό κίνημα των Ρεξιστών του Λεόν Ντεγκρέλ. Αρθρογράφησε ενάντια στους Ιταλούς στη διάρκεια του Έπους του ’40 και μετά την Γερμανική εισβολή ανέλαβε σύμβουλος Τύπου και Διαφώτισης στη γερμανική πρεσβεία στην Αθήνα και πραγματοποίησε πολλές πολιτικές ομιλίες απ’ το ραδιόφωνο…..Λίγο πριν την απελευθέρωση έφυγε για τη Γερμανία όπου συνέχισε τη δράση της συνεργαζόμενη με την κατοχική εξόριστη κυβέρνηση Τσιρονίκου στη Βιέννη…..Καταδικάστηκε απ’  τα Ειδικά Δικαστήρια Δοσίλογων τρεις φορές σε θάνατο για την προπαγανδιστική της δράση, αργότερα όμως αμνηστεύτηκε…..Επέστρεψε στην Ελλάδα -μετά τον θάνατο του συζύγου της- το 1963 κι αφοσιώθηκε στη λογοτεχνία. Πέθανε στις 30 Απριλίου 1987 και σε αντίθεση με πολλούς επώνυμους λογοτέχνες δεν αποποιήθηκε ποτέ τις ιδέες της και τη σχέση της με τον εθνικοσοσιαλισμό. 

λεπτομέρειες του «ηρώου» που κατασκευάστηκε το 1972,
 απ’ τον αρχιτέκτονα Γιάννη Κουμανούδη και το γλύπτη Γιάννη Βασιλείου 




Μιλούσε στη νεαρή γυναίκα του για το φευγιό και τα μάτια του ήτανε γεμάτα από μια παράξενη λάμψη. Σαν να πήγαινε για το πιο μεγάλο της ζωής του πανηγύρι. Την έσφιξε βιαστικά, σήκωσε ψηλά με τα δυο του χέρια το μικρό του αγόρι, το φίλησε γλυκά και γύρισε να φύγει. Κλείνοντας την πόρτα του κήπου άκουσε τη χαδιάρικη φωνή του γιου του, που του 'δινε τη στερνή του παραγγελιά:
-Ένα αληθινό αρεοπλάνο να μου φέρεις, μπαμπά... τ' ακούς; 

Ο Αλέκος Φτέρης από δεκαπέντε μέρες ζούσε σαν σε παραμύθι. Γιατί παραμυθένιες ήτανε οι ελληνικές επιτυχίες και οι ελληνικές νίκες. Χωμένος μαζί με άλλους σε κάποιο δασάκι μιας βουνοπλαγιάς, όργωνε με το σιδερένιο πουλί του τον ουρανό πάνω από τις κορφές της Πίνδου, εκτελώντας πάντα με επιτυχία την αποστολή του. Δυο ήτανε τώρα πάνω εκεί οι αγάπες του. Η μηχανή του και ο γιος του. Ήξερε κάθε της καπρίτσιο, ένοιωθε κάθε της τίναγμα, σαν που ένοιωθε κάθε της δικής του καρδιάς χτύπο. Και ο γιος που του ετοίμαζε με τόση αφοσίωση το «αληθινό αρεοπλάνο» στις ώρες της λίγης του τώρα ησυχίας. Αξίζει τον κόπο να αγωνίζεται κανείς για τα παιδιά, για όλα τα παιδιά της πατρίδας, έλεγε συχνά στη γυναίκα του, όταν αυτή δειλά του φανέρωνε το φόβο της για τον ακράτητο ενθουσιασμό του.
Η αφίσα του ΓΕΣ για το 2006
Καθισμένος και ζωσμένος στη θέση του, άκουγε αυτή τη στιγμή τη μηχανή του να σκορπίζει στο γαλανό ουρανό το ρυθμικό της τραγούδι κι αναθυμόνταν τη χαδιάρα του παιδιού του φωνή, όσο κι αν ήτανε αυτά τα δυο πράγματα ασυμβίβαστα. Μέσα στην ψυχή του ζούσαν αδερφωμένα.
Πετούσε στη δεξιά φτερούγα του σμήνους, που προστάτευε. Τρία βομβαρδιστικά στη μέση και εξ καταδιωκτικά στα πλευρά τραβούσαν να χτυπήσουν ένα εχθρικό αεροδρόμιο. Ο Αλέκος Φτέρης δεν ξεχνούσε και τα παιγνίδια του. Κείνη τη μέρα ήτανε τόσο εύθυμος. Οι ελιγμοί του κινούσαν πάντα τον θαυμασμό των συντρόφων του και η απεριόριστη τόλμη του, του είχε δώσει τη φήμη καλού πιλότου.
Το σιδερένιο του πουλί ήτανε τελευταίου τύπου, γλήγορο και ελαφρό. Το αγαπούσε και το καμάρωνε. Ήτανε αληθινά ερωτευμένος μαζί του. Και κάθε φορά που γύριζε από κάποια επιδρομή, μόνον αυτό ‘παινούσε για τις επιτυχίες. Ποτέ δεν έλεγε λόγο για τον εαυτό του.
Όταν έφτασαν πάνω από το σκοπό προσπαθούσαν εχθρικά αεροπλάνα να τους επιτεθούν. Πετούσαν επίμονα δεξιά και αριστερά κι αγωνίζονταν να φθάσουν σε καλή θέση για ν' ανοίξουν κανόνι. Σε λίγο η αερομαχία ήτανε στην φούρια της. Ο καθένας από τους Έλληνες πιλότους ανέλαβε έναν εχθρό. Ήτανε σαν μια μάχη «στήθος με στήθος».
Ο Φτέρης κρατώντας ανάλαφρα στα χέρια του τη ρόδα, έκανε αριστοτεχνικούς ελιγμούς, σαν να κορόιδευε διαρκώς τον αντίπαλο. Κάθε φορά, που οι επιτήδειες στροφές του φέρνανε τον εχθρό μπροστά στα κανόνια του, τον φιλοδωρούσε όπως έλεγε «με καρύδια και στραγάλια». Ήξερε ότι σ' έναν τέτοιον αγώνα δεν πρέπει να προσπαθεί κανείς να ρίξει κυρίως τον εχθρό παρά να τον απασχολεί έως ότου τα βομβαρδιστικά τελειώσουν τη δουλειά τους, Γι' αυτό η προσοχή του δεν ήτανε μόνο στον ατομικό του αντίπαλο στραμμένη. Παρατηρούσε κυρίως και παρακολουθούσε τις κινήσεις των μεγάλων πουλιών, που προστάτευαν, αυτός και τ' άλλα καταδιωκτικά.
Μια στιγμή, που σαν γεράκι αρπαχτικό ζυγιάστηκε ένα εχθρικό πάνω από το κέντρο του σμήνους κι ήτανε έτοιμο ν' αμολήσει τις βόμβες του, ορμά ο Φτέρης σαν ακράτητη σφεντόνα με τη μηχανή του και σημαδεύει τον εχθρικό πιλότο. Το αεροπλάνο έκανε μερικές βαρειές τούμπες στον αγέρα και με τρομαχτική ταχύτητα γκρεμίζονταν στο άπειρο. Ούτε και ο ίδιος ο Φτέρης μπορούσε να εξηγήσει πώς πέτυχε τον άθλον αυτόν, που έκανε να επιτύχει ο σκοπός της μέρας εκείνης.
Σ' αυτή την αντάρα και την ορμή βρέθηκε ξαφνικά ο Φτέρης ανάμεσα σε μερικά εχθρικά αεροπλάνα, που οι άσπροι σαν γάλα καπνοί των πυρών των τον τύλιγαν σαν μέσα σ' ένα πέπλο. Το μυαλό του Έλληνα πιλότου δούλευε εντατικά, ενώ τα χέρια του ψύχραιμα κρατούσαν το βολάν. Έπρεπε με κάθε τρόπο να τους διαφύγει και να επιτεθεί ξανά.
Γύρισε το πουλί του με το κεφάλι προς τα κάτω και με δαιμονική ταχύτητα πέφτει χίλια μέτρα προς τη γη, όπως συνηθίζουν να κάνουν την «κάθετο εφόρμηση» οι Έλληνες πιλότοι. Κάτωθέ του βλέπει να σκάζουν οι οβίδες των βομβαρδιστικών του σμήνους του ακριβώς πάνω στο εχθρικό αεροδρόμιο. Πάλι τα μάτια του γέμισαν από το παράξενο εκείνο φως.
Ένας άγριος αλαλαγμός ξέφυγε από το στήθος του κι ένα τρανταχτό γέλιο χάθηκε μέσα στη βοή της μηχανής του και το σκάσιμο των οβίδων.
«Θα γυρίσω πάλι και θα σου φέρω το αεροπλάνο, Κωστάκη, αληθινό...αληθινό...»
Δεν πρόφθασε όμως να τελειώσει τη φράση του και νοιώθει ένα τίναγμα της μηχανής του, που άρχισε τρομαχτικά να ρογχάζει και να τρέμει.
Ολόκληρο το αεροπλάνο τινάζεται σαν πληγωμένο πουλί.
«Μας χτύπησαν στη σύνδεση της μηχανής...» φωνάζει στο ακουστικό για το σύντροφο του πίσω. Μα αυτός έχει χτυπηθεί επίσης στην καρδιά, όπως και το χαλύβδινο πουλί τους και δεν απαντά.
«Αν δεν πάψουν τα τινάγματα, σε λίγες στιγμές θα αποσυντεθεί κι αλλού θα πάνε τα φτερά κι αλλού η ουρά του...»
Παίρνει ρηχά το βολάν για να ελαττώσει την ταχύτητα. Ξαφνικά μια φλόγα τον κυκλώνει. Πρόσωπο και χέρια τον πονούν φοβερά.
«Καίγομαι», φωνάζει. Δεν μπορεί ν' ανοίξει τα μάτια.
Τυφλός! Ξεφωνίζει, παιδί μου... παιδί μου.
Και στη σκέψη αυτή δεν παραδίδει ακόμα τα όπλα. Ένα κύμα υπεράνθρωπου θάρρους τον πλημμυρίζει Έξω...έξω είναι η μόνη του σκέψη. Με το ένα του χέρι πετά την κάσκα από το κεφάλι και λύνει την πόρπη, που ήταν δεμένος στο κάθισμα. Όμως εκείνη τη στιγμή ένα εχθρικό αεροπλάνο τον πλησιάζει. Το καταλαβαίνει από τον κρότο του. Με μια αφάνταστη χειρονομία ρίχνει τη μηχανή του, που άρχισε να καίγεται, πάνω στο εχθρικό πουλί και σαν από ένα γιγάντιο χέρι σπρωγμένος, πέφτει στο κενό. Τυφλός στο άπειρο!
Δέκα... έντεκα... δώδεκα... μετρά μηχανικά. Το δεξί χέρι τραβά τον κρίκο του αλεξιπτώτου. Νοιώθει καλά πως το μικρό του βοηθητικό αλεξίπτωτο ξεπηδά από το πακέτο του. Μπλαφ... αντηχεί πάνω από το κεφάλι του. Ένα δυνατό τίναγμα τον τραβά προς τα επάνω. Το αλεξίπτωτο ξεδιπλώθηκε κανονικά, Τι θαύμα! Θεέ μου... σκέπτεται.
-Πόσο άραγε ψηλά να είμαι; αναρωτιέται.
Δεν μπορεί να το ξέρει αφού δεν μπορεί ν' ανοίξει τα μάτια του. Και όμως είναι ανάγκη να υπολογίσει το ύψος για να κανονίσει την προσγείωση του.
Πάνω απ' το κεφάλι του ακούει τα πολυβόλα. Ακόμα διαρκεί η αερομαχία; Αιώνες του φάνηκεν ο χρόνος. Κι όμως είναι μόλις μερικά δευτερόλεφτα που χρειάστηκαν για όλα αυτά.
Τακ...τακ...μια μηχανή περνά κοντά του. Η προπέλα με τον αέρα της τον κάνει να κινείται. Σε λίγο πάλι τακ…τακ...πσιτ...Από τον ιδιαίτερο ήχο γνωρίζει τον εχθρό.
-Οι άτιμοι, ψιθυρίζει πάντα με κλειστά τα μάτια, τώρα θα με βάλουν στο στόχο. Τώρα, που με βρίσκουν έτσι ανάμεσα ουρανού και γης ανυπεράσπιστο... Άνανδροι…
Με μια σπάνια οξύτητα αισθήσεων αντιλαμβάνεται ότι εχθρικά αεροπλάνα τον έχουν περικυκλώσει, Κάποτε τον αγγίζουν μάλιστα με τα φτερά τους κι αδειάζουν απάνω του τις δέσμες των.
Παράξενο! Πόσο ήσυχο νοιώθει τον εαυτό του! Έκανε το χρέος του. Κι αυτό του κάνει γλυκό το τέλος. Κάθε ίχνος συγκίνησης έχει περάσει.
-Περιμένω την άτιμη σφαίρα σας, φωνάζει σαν να θέλει να προσβάλει τον δειλό εχθρό.
Να πεθάνεις ανάμεσα ουρανού και γης, σκέπτεται, σαν πουλί που το λάβωσε στον αγέρα το βόλι. Καλός θάνατος...ο πιο καλός. Να ξέρει κανείς να πεθαίνει...αυτό είναι ωραίο. Και είναι τόσο ήσυχος που ούτε τους φριχτούς πριν πόνους νοιώθει τώρα.
Μα ξαφνικά οι θόρυβοι γύρω του έπαυσαν. Τι; Ακόμα το τέλος;
Δεν με πέτυχαν; Αυτοί οι γελοίοι τσαρλατάνοι, οι αρχάριοι, που ούτε έναν ακίνητο στόχο κι από τόσο κοντά δεν μπορούν να πετύχουν.
Σε λίγο όμως πρόσθεσε πικρά.
«Τώρα θα πέσω στην αιχμαλωσία». Και σκέπτεται ήρεμα και με απόφαση. «Μια σφαίρα θα 'ναι καλύτερη. Σφαίρα; Ναι. Το ένα μου χέρι είναι γερό και το πιστόλι μου έχει την τελευταία του σφαίρα. Η γη θα 'ναι κοντά, αλλιώς δεν θα μ' άφηνε ο εχθρός».
Πάνωθέ του θροεί το μετάξι του αλεξιπτώτου, που το παρομοιάζει σαν το γλυκό θρόισμα, που έκανε κάποιο μεταξωτό φόρεμα της γυναίκας του. Κι ενώ λικνίζονταν ήσυχος πια και σχεδόν μακάριος μέσα σε γλυκές θύμησες, ένα χτύπημα τρομερό προς τη γη τον έκανε να χάσει σχεδόν τις αισθήσεις.

«Προσγειώθηκα. Μα δεν μπορεί να το πει κανείς εκείνο προσγείωση. Σεισμός και τρανταγμός ήτανε. Σαν το ποδόσφαιρο χτύπησα στη γης κι ανατινάχτηκα. Ένοιωθα τώρα τον άνεμο ως το μεδούλι, ως το τελευταίο μου κοκαλάκι. Με τραβούσε, με τίναζε και μ' έσερνε πάνω από πρινάρια και από βράχια. Με υπεράνθρωπη δύναμη προσπαθώ να πιάσω τα σκοινιά. Δεν μπορούσα. Το αριστερό μου χέρι ήταν χτυπημένο. Τρομεροί πόνοι περνούσαν τις ωμοπλάτες μου. Η μια ήτανε σπασμένη. Με τραβούνε τα σκοινιά κι όλο χτυπώ από βράχο σε βράχο. Με το δεξί μου χέρι προσπαθώ να προστατέψω το κεφάλι μου. Νοιώθω τις δυνάμεις μου να μ' αφήνουν. Ω, δεν έλεγε να τελειώσει εκείνο το σούρσιμο του θανάτου. Επί τέλους σταματά το τράβηγμα των σκοινιών. Ήσυχα κείτομαι στη γη ή κάλλιο κρέμομαι σ' ένα πρινάρι. Το δεξί μου χέρι γαντζώθη σπασμωδικά στ' αγκάθια του. Η φούχτα μου είναι υγρή από το αίμα. 
Έτσι θα 'θελα να μείνω εκείνη τη στιγμή ως να περάσω το κατώφλι της ανυπαρξίας. Με ξυπνούν όμως στην πραγματικότητα λυσσασμένοι οι πόνοι. Τι ήθελα; Και ξαναθυμήθηκα. Ας κάνω γρήγορα, σκέφτηκα, πριν να 'ρθουν.
Το γερό μου δεξί χέρι ψάχνει στην απάνω τσέπη της φόρμας μου. Άδεια... Μια βλαστήμια ξεπήδησε από τα χείλη μου. Σε κάθε πτήση είχα μαζί μου το πιστόλι. Και κείνη τη μέρα γιατί; Γιατί; Ναι, θυμήθηκα...Πριν να ξεκινήσουμε, όταν έβαζα τη ζώνη του αλεξιπτώτου μ' έσφιγγε πάνω στο στήθος και το έδωκα στο μηχανικό μου. Ποτέ δεν το είχα χρειαστεί. Στο ψάξιμο της τσέπης εκείνης βρήκα κάτι άλλο. Ήτανε τα κομμάτια του μικρού αεροπλάνου. Το ετοίμαζα στις στιγμές της ησυχίας μας για τον Κωστάκη.  Άφηκα το πιστόλι για να 'χω μαζί μου το παιγνιδάκι του γιου μου. Αυτό ήτανε και η σωτηρία μου. Τ' άλλα τα ξέρετε. Αντίς να πέσω στην αιχμαλωσία, με βρήκαν οι δικοί μας, που προχώρησαν σαν με φτερά».

Γύρω στο λευκό κρεβάτι του στρατιωτικού νοσοκομείου οι φίλοι του ηρωικού αεροπόρου .Αλέξη Φτέρη και οι συγγενείς αφουγκράζονταν συγκινημένοι. Μόνο ο μικρός του γιος, ο Κωστάκης, έπιασε τα κιτρινωπά ξυλαράκια πάνω από το κομοδίνο λέγοντας στον πατέρα του πολύ σοβαρά:
-Και πότε θα τελειώσει τ' αρεοπλάνο μου, μπαμπά;
-Πολύ σύντομα, Κωστάκη,
-Μα χρειάζομαι και «αλεξίπτωτο», προσθέτει στερνά από σκέψη.
-Χωρίς άλλο, παιδί μου, απαντά κι ο πατέρας με την ίδια σοβαρότητα.
-Τότε θα μπορώ πια να πετάξω κι εγώ, μπαμπά...
-Και συ θα πετάξεις για τον ίδιο σκοπό, παιδί μου, και συ... ψιθυρίζει ο ήρωας. Κι η γυναίκα του διέκρινε πάλι μέσα στα ξάστερα μάτια του εκείνη την παράξενη φλόγα.

Δευτέρα 5 Οκτωβρίου 2015

Από τα ταξίδια του ΜΠΑΓΑΣΑ.....Το πολεμικό μουσείο στο Ναύπλιο.....ένα ονειρικό ταξίδι στη νεότερη Ελληνική ιστορία







Η Πρώτη Νίκη του Ναυάρχου Παύλου Κουντουριώτη στους Βαλκανικούς Αγώνες…..Η υπεροχή εις υλικόν του Τούρκικου στόλου ήτο καταφανής. Τόσον από απόψεως αριθμού πυροβόλων του θωρηκτού στόλου, όσον και από απόψεως αριθμού ελαφρών σκαφών και οπλισμού αυτών, οι Τούρκοι υπερείχαν σημαντικώς. Η δε υπεροχή των εις υλικόν αύξανε ακόμη εκ του γεγονότος, ότι, χάρις εις το απόρθητο αυτών ορμητήριο εντός των στενών των Δαρδανελίων, εις αυτούς άνηκε ή πρωτοβουλία της εξόδου διά να συνάψουν ναυμαχία ή να επιχειρήσουν οιανδήποτε πολεμική ενέργεια.
Αι επιτελικαί μελέται επί της συγκριτικής δυνάμεως των δύο στόλων και των στρατηγικών συνθηκών υπό τας οποίας επρόκειτο να διεξαχθή ό επικείμενος πόλεμος, κατέληγαν εις το συμπέρασμα ότι ό Ελληνικός στόλος έπρεπε με κάθε θυσία να ενισχυθεί ακόμη περισσότερο. Άλλ' η ενίσχυσις αύτη δεν ήτο κάτι το ευχερές. Εκτός των άλλων, δια την αγοράν νέων πλοίων, έλειπε κυρίως ό απαιτούμενος καιρός. Αφ' έτερου οι βαλκανικοί σύμμαχοι  εβιάζοντο να κατέλθουν όσον το δυνατόν ενωρίτερα εις τον αγώνα, ή δε Ελληνική Κυβέρνησις δεν ήθελε να χάση την ευκαιρία της από κοινού επιθέσεως εναντίον της Τουρκίας.
Η δυσχερής θέσις, εις την οποίαν είχε περιέλθη ή Ελλάς, συνεζητείτο εις αλλεπάλληλα πολεμικά συμβούλια. Εις εν εξ αυτών, του οποίου προήδρευεν ό Πρωθυπουργός, εκλήθη και ό νέος Αρχηγός του Στόλου του Αιγαίου, ό πλοίαρχος Κουντουριώτης. Εις το δραματικό εκείνο συμβούλιoν το άτρομο θάρρος του νέου Αρχηγού και ή πεποίθηση του εις την νίκην κατώρθωσε να εμπνεύση την γενικήν έμπιστοσύνην. Επέτυχε να διαλύση τους επιτελικούς ενδοιασμούς και να εδραίωση την πεποίθηση, ότι και με άσθενέστερον υλικόν οι καλοί ναύται νικούν πάντοτε. Μετέδωσε την φλογεράν του πίστιν και υψώνων την ήρωικήν του ψυχήν υπεράνω των σοφών υπολογισμών των γραφείων ανελάμβανε την ευθύνην να κυριάρχηση του Αιγαίου με τον υπάρχοντα στόλο, χωρίς άλλας επαυξήσεις της τελευταίας ώρας, εκτός εκείνης, πού είχεν ήδη πραγματοποιηθή διά της αγοράς των τεσσάρων άντιτορπιλικών τύπου Λέοντος. Μεταξύ άλλων, o Παύλος Κουντουριώτης υπογράμμισε στον Ελευθέριο Βενιζέλο τα παρακάτω: «Εγώ κύριε Πρόεδρε δεν καταγίνομαι με το χι συν ψι και τας γωνίας αποκλίσεως. Ξεύρω να πω ένα πράγμα. Καράβια άνευ ικανού εμψύχου υλικού, είναι μόλυβδος βαρύς βυθιζόμενος εντός ύδατος. Σας διαβεβαιώ ότι με τα καράβια που έχομε θα κάμουμε καλά τη δουλειά μας».
Εις το προπολεμικόν εκείνο συμβούλιον ενίκησεν ο Κουντουριώτης την πρώτην του νίκην. 
Και ό Κυβερνήτης της Χώρας, που αντιμετώπιζε το δυσχερέστατον πρόβλημα, αν ή Ελλάς θα βαδίση μέ τούς άλλους συμμάχους, αν ό Ελληνικός στόλος θά ηδύνατο νά εξασφάλιση τό κράτος της θαλάσσης, απαραίτητον προϋπόθεσιν της συμμαχικής επιτυχίας, ευρήκεν είς τήν ρωμαλέαν ευψυχίαν τοϋ Κουντουριώτη την ψυχικήν διαπασών πού τοϋ εχρειάζετο. Αποδέχεται με ενθουσιασμόν και ευγνωμοσύνην την βεβαίωσιν τοϋ Αρχηγού του στόλου, μεταλαμβάνει της πίστεως του και με πατριωτικήν συγκίνησιν του σφίγγει το χέρι. Ό κύβος ερρίφθη. Η Ελλάς θα ελάμβανεν μέρος εις τον Βαλκανικόν πόλεμον.
Για την επίδραση που είχε στον Πρωθυπουργό η στάση του Κουντουριώτη εκείνη την ημέρα, είναι χαρακτηριστική η επιστολή που του έστειλε ο Βενιζέλος 21 χρόνια μετά, στην επέτειο της ναυμαχίας της Έλλης, την 3η Δεκεμβρίου 1933. Του έγραφε, «Φίλτατε Ναύαρχε, Είκοσι ένα χρόνια κλείουν σήμερα από την ημέρα, που με την ναυμαχία της Έλλης εξησφάλισες την κατά θάλασσαν υπεροπλίαν της Ελλάδος και των συμμάχων της και έτσι εξησφάλισες την τελικήν νίκην των. Όλοι οι Έλληνες σου είμεθα ευγνώμονες διά την νίκην σου αυτήν. Περισσότερον από όλους εκείνος, που γνωρίζει, ότι χωρίς την αδάμαστον αποφασιστικότητά σου και την πίστιν σου εις την κατά θάλασσαν νίκην μας, δεν θα απεφασίζαμεν να λάβωμεν μέρος εις τον πρώτον Βαλκανικόν Πόλεμον, με αποτέλεσμα ότι, αν μεν νικούσαν οι Σέρβοι και οι Βούλγαροι, τα όριά μας θα έμεναν οριστικώς εις την Μελούνα ή το πολύ θα έφθαναν στον Αλιάκμονα, αν δε νικούσαν οι Τούρκοι, η ζωή των ομογενών της Αυτοκρατορίας θα απέβαινεν ανυπόφορος.
Με εξαίρετον τιμήν και αγάπην Βενιζέλος»























Δευτέρα 8 Ιουνίου 2015







Αγαπημένοι μου σύντροφοι,

Το φετινό θέμα που επιλέχτηκε απ’ την POSTEUROP για τα γραμματόσημα EUROPA –κοινό για όλα τα κράτη, μέλη του οργανισμού είναι «παλαιά παιχνίδια».


Παρασκευή 27 Φεβρουαρίου 2015

Όταν ο ΜΠΑΓΑΣΑΣ βολτάρει....."ΠΟΛΕΜΟΣ & ΕΙΡΗΝΗ ΣΤΑ ΒΑΛΚΑΝΙΑ"

Αγαπημένοι μου σύντροφοι, γεια και χαρά σας.
Ένας φιλαράκος μου, ο Φάνης, μπάρμαν κι όχι επαγγελματίας ιστορικός, ταπεινός όμως και ζημιάρης σαν κι εμένα, πάντα μου λέει,
-Για τον δεύτερο  Παγκόσμιο Πόλεμο ρε Γιωργάκη γνωρίζουμε αρκετά, για τον πρώτο ελάχιστα.
Και πραγματικά σύντροφοι μου, η πολύνεκρη σύρραξη που συμβατικά άρχισε στις 3 Αυγούστου του 1914 με την επίδοση κήρυξης πολέμου απ’ τη Γερμανία στη Γαλλία επί της ουσίας δεν έχει λήξει ακόμη…..Η άλλη σύρραξη, αυτή των ετών 1939-1945, μπορεί απλά να θεωρηθεί μια φάση της…..Κι αυτό είναι εύκολα κατανοητό αρκεί να σκεφτεί κανείς τι γινόταν και τι γίνεται ακόμα και σήμερα στη γειτονιά μας, τα Βαλκάνια. 
Γιατί άρχισε ο Α’ Παγκόσμιος Πόλεμος;  
Από πιτσιρικάς διάβασα το σπουδαίο, κατά την αντίληψη μου, πόνημα του Λένιν, «Ο ιμπεριαλισμός ανώτατο στάδιο του καπιταλισμού», που επιχειρεί μια οικονομικού τύπου ανάλυση και ερμηνεία και με λίγα λόγια υποστηρίζει πως τα υπερκέρδη των τραπεζών υπαγόρευσαν νέα κατανομή των χωρών του κόσμου μας…..Αποτέλεσμα αυτής της  απαίτησης  υπήρξαν οι συγκρούσεις που κατέληξαν στον Α´ Παγκόσμιο Πόλεμο.
Αν όμως θυμηθούμε και τον Μαρξ που λέγεται ότι είπε μια μεγάλη πράγματι κουβέντα, «Αλήθεια δεν είναι αυτό που ερμηνεύει, αλλά εκείνο που αλλάζει την πραγματικότητα» τότε η ανάλυση του Λένιν, όσο κι αν προσέγγισε καταστάσεις που πολύ λίγοι τότε είχαν αποπειραθεί να προσεγγίσουν, είναι σαφές ότι δεν τόνισε άλλες παραμέτρους που η εμπειρία αργότερα απέδειξε αποφασιστικής σημασίας.
Η φρίκη του πολέμου σύντροφοι. ΑΝΩΝΥΜΟΣ Γερμανός φωτογράφος…..πολίτες –μεταξύ τους παιδιά- νεκροί από χημικά αέρια.
Και βέβαια σύντροφοι η σπουδαιότερη από τις παραμέτρους αυτές ήταν τα γεγονότα κι οι καταστάσεις στα Βαλκάνια, όπως διαμορφώθηκαν μετά τους Βαλκανικούς πολέμους. Και είναι σήμερα σαφές ότι εκείνος ο μικρός μα πολύνεκρος πόλεμος υπήρξε έκπληξη για τις δυνάμεις της εποχής…..Σκεφτείτε!!!.....Οι Βούλγαροι, στρατός τρανός με υποστήριξη και οργάνωση, που όλοι τους θεωρούσαν φαβορί κόλλησαν στην Αδριανούπολη ενώ οι Έλληνες κι οι Σέρβοι, τους οποίους δεν υπολόγιζε κανείς, πήραν οι μεν πρώτοι τη Θεσσαλονίκη και οι δεύτεροι το Κοσσυφοπέδιο.
Κι ολ’ αυτά σύντροφοι άλλαξαν την πραγματικότητα –θυμηθείτε τον Μαρξ- όμως με επιπτώσεις και συνέπειες που δεν άργησαν να φανούν…..Πού τελικά θα δινόταν το Κοσσυφοπέδιο; Στους Σέρβους που το απελευθέρωσαν και το θεωρούσαν ιστορική τους κοιτίδα ή στους Αλβανούς που το κατοικούσαν; Ζήτημα γερό, δύσκολο που οι δυνάμεις της εποχής το αντιμετώπισαν απλά ιδρύοντας την Αλβανία…..Τελικά βέβαια,  το Κοσσυφοπέδιο δόθηκε στη Σερβία –γεγονός που οι  Σέρβοι το πληρώνουν ακόμα και σήμερα που ουσιαστικά το έχουν χάσει- ­ κυρίως  για ιστορικούς λόγους, μα κι εξαιτίας της Ρωσικής υποστήριξης προς το Βελιγράδι.
ARIEL VARGES Ιταλικά στρατεύματα παρελαύνουν στη Θεσσαλονίκη στις 11 Αυγούστου του 1916.Από την έκθεση «ΠΟΛΕΜΟΣ ΚΑΙ ΕΙΡΗΝΗ ΣΤΑ ΒΑΛΚΑΝΙΑ» στο ινστιτούτο Γκαίτε
Υποστήριξη που οδήγησε στη δυναμική επανεμφάνιση της Ρωσίας στα Βαλκάνια  χώρο στον οποίο –θυμηθείτε τα Ορλωφικά σύντροφοι- προσπαθούσε από αιώνες ν’ απλώσει την επιρροή της. Αυτό όμως δεν ήταν δυνατόν  ν’ αφήσει αδιάφορη την Αυστροουγγαρία, που κι αυτή επιχειρούσε ν’ απλωθεί στα Βαλκάνια, και είχα μάλιστα και βλέψεις σαφείς…..τη Θεσσαλονίκη μας.
Εδώ λοιπόν -κοντά μας- υψώνονταν απειλητικά αντιμέτωποι δύο δικέφαλοι αετοί…..Εκείνος των Ρομανώφ και ο άλλος των Αψβούργων. 
Το ζήτημα λοιπόν δεν ήταν μόνο οικονομικό, αλλά ούτε και θέμα σύγκρουσης δύο ιμπεριαλισμών…..Το ζήτημα τελικά ήταν βαθύτατα ιστορικό. Σκεφτείτε σύντροφοι!!!.....Ο δικέφαλος αετός των Ρομανώφ ξεκινούσε απ' τη Νέα Ρώμη, την Κωνσταντινούπολη του Ελληνικού Μεσαίωνα κι ο άλλος αετός, αυτός των Αψβούργων, απ' την Παλιά Ρώμη, την Ιταλική, εκεί όπου τα Χριστούγεννα του 800 ο Πάπας είχε στέψει τον Καρλομάγνο αυτοκράτορα των Ρωμαίων.
LEWIS HINE Αυτό το Τουρκόπουλο σύντροφοι δεν είναι κορίτσι…..απλά έχει κοτσίδες για να θυμάται τις αδελφές του που σκοτώθηκαν. Από την έκθεση «ΠΟΛΕΜΟΣ ΚΑΙ ΕΙΡΗΝΗ ΣΤΑ ΒΑΛΚΑΝΙΑ» στο ινστιτούτο Γκαίτε, άντε και την επίσκεψη του ΜΠΑΓΑΣΑ. Αρχές τριωδίου του 2015.
Ποια λοιπόν απ’ τις δύο κληρονομιές ήταν η νόμιμη;
Σε ποιον κληρονόμο τελικά θα πήγαιναν τα Βαλκάνια, μια από τις σπουδαιότερες στρατηγικά περιοχές της Ευρωπαϊκής ηπείρου;
Θεωρητικά και εκ του ασφαλούς γράφοντας σήμερα μετά από τόσα χρόνια αγαπημένοι μου σύντροφοι θα μπορούσα διακαώς να υποστηρίξω ότι αυτό το ζήτημα θα μπορούσε να διευθετηθεί μέσω μιας  σύγκρουσης –πολεμικής και διπλωματικής- της Ρωσίας με την Αυστροουγγαρία.
Γιατί όμως η σύγκρουση αυτή εξελίχθηκε σε παγκόσμια;
Η απάντηση δεν είναι δύσκολη…..Απλά επειδή η Γερμανία συμπαρατάχθηκε με την Αυστροουγγαρία. Τούτο σήμερα κρίνεται λάθος. Όμως, το γιατί έγινε το λάθος αυτό…..είναι μια άλλη ιστορία.
ΑΝΩΝΥΜΟΣ ΓΑΛΛΟΣ ΦΩΤΟΓΡΑΦΟΣ Διανομή αλευριού από Σέρβους στρατιώτες στο Μοναστήρι.
Κι όλα  τα παραπάνω τα έγραψα προσπαθώντας να σας πείσω σύντροφοι να δείτε τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο –κόντρα στους κατά Σωκράτη πολλούς- με άλλο μάτι, το μάτι της γειτονιάς μας…..όχι δηλαδή σαν ένα στατικό πόλεμο χαρακωμάτων στο Δυτικό μέτωπο που κόστισε τη ζωή σε πάνω από είκοσι εκατομμύρια ψυχές, αλλά σαν ένα  πόλεμο που διεξαγόταν και στα χωριά και στις πόλεις, κοντολογίς εκεί όπου ζούσε ο ανυπεράσπιστος άμαχος πληθυσμός.
Γιατί αυτό συνέβη στα Βαλκάνια.
Κι αυτό ακριβώς προσπάθησε να καταδείξει η φωτογραφική έκθεση που επισκέφτηκα, «Πόλεμος και ειρήνη στα Βαλκάνια» που διοργανώθηκε  στο ινστιτούτο Γκαίτε, παρουσιάζοντας  μέσα απ' το φακό πέντε φωτογράφων, στιγμιότυπα απ’ την καθημερινότητα των κατοίκων στα Βαλκάνια την περίοδο του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου , επιχειρώντας – μ’ επιτυχία θα έλεγα- ν’ αποτυπώσει τον αντίκτυπο του πολέμου στη ζωή τους.
LEWIS HINE Πρόσφυγες κατευθύνονται προς την Αλβανία. Πόσα μίλια άραγε να περπάτησαν μόλο το βιος τους στην πλάτη τους;
Έτσι σύντροφοι μου, ο Αμερικανός LEWIS HINE (1874-1940) απεσταλμένος φωτογράφος του Αμερικανικού Ερυθρού Σταυρού στα Βαλκάνια τότε, φωτογράφισε κι αποθανάτισε όλα τα οδυνηρά βιώματα του πολέμου στα παιδιά.
Κοιτάξτε μουτράκι φωτεινό, ο πιτσιρικάς σύντροφοι!!!
LEWIS HINE Τουρκόπουλο στη Θεσσαλονίκη μόλις έχει πάρει φαί απ’ τον Αμερικανικό Ερυθρό Σταυρό. 
LEWIS HINE Βελιγράδι χριστούγεννα 1918 Πλανόδιος βιολιστής. 

Ο Lewis Hine Wickes αγαπημένοι μου σύντροφοι ήταν Αμερικάνος κοινωνιολόγος και φωτογράφος, που πραγματικά χρησιμοποίησε τη μηχανή του σαν όπλο για την κοινωνική αλλαγή…..Επικεντρώθηκε στη καταγραφή της παιδικής εργασίας και της μετανάστευσης και τα ρεπορτάζ του έπαιξαν καθοριστικό ρόλο στην αλλαγή της νομοθεσίας για την παιδική εργασία στις ΗΠΑ.

Τώρα ο άλλος Αμερικανός φωτογράφος , ο ARIEL VARGES (1890-1972), που το 1916 εργαζόταν στη Θεσσαλονίκη, αποθανάτισε την καθημερινότητα των κατοίκων της και τη συνύπαρξη τους με τους συμμάχους που τότε –λόγω απόβασης- ήταν μιλιούνια στην πόλη. 
ARIEL VARGES 30 Ιουλίου 1916 Ρωσικό πεζικό παρελαύνει στο λιμάνι της Θεσσαλονίκης μετά την απόβαση του. 
ARIEL VARGES Ινδικά στρατεύματα εκπαιδεύονται στη χρήση αντιασφυξιογόνων μασκών.
Στις 5 Μαΐου του 1916 κατερρίφθη ένα Ζέππελιν απ΄τους Συμμάχους…..Ο σκελετός του εκτίθεται στην προκυμαία και φωτογραφίζεται απ’ τον ARIEL VARGES
Η έκθεση αυτή αγαπημένοι μου σύντροφοι είναι μεγαλειώδης.....Όλα κι όλα!!!Κι ο Α’ Παγκόσμιος Πόλεμος υπήρξε μεγαλειώδης!!! Γιατί; Ήταν η τελευταία πράξη των Αυτοκρατοριών, ήταν οι τελευταίες στιγμές ενός ολόκληρου τρόπου ζωής και σίγουρα δεν ήταν απλώς μια σειρά από στρατιωτικές συμμαχίες κι επιχειρήσεις…..Ειδικά εδώ στη γειτονιά μας, αυτή η διαδικασία  ξεκίνησε το 1912 με τον διπλασιασμό της πατρίδας μας, προχώρησε με τη διαίρεση της εν μέσω Εθνικού διχασμού κι ολοκληρώθηκε το 1923, μέσα στην ταπείνωση , τις υποχρεωτικές ανταλλαγές πληθυσμών και την οριστική διαμόρφωση των Εθνικών κρατών. 
ΑΝΩΝΥΜΟΣ ΓΕΡΜΑΝΟΣ ΦΩΤΟΓΡΑΦΟΣ που συνόδευσε τότε το Γερμανικό στρατό στην προέλαση του στη Σερβία και αποτύπωσε στιγμές της καθημερινότητας του.....Η Γερμανική μπάντα παιανίζει. 
Ο Ρώσος φωτογράφος και εικονολήπτης SAMPSON TCHERNOFF (1887-1929) βρέθηκε τότε στα Βαλκάνια απεσταλμένος απ’ το Ρώσο παραγωγό DRANKOV, εργάστηκε κυρίως σε έδαφος Σερβικό και κατέγραψε την υποχώρηση του Σερβικού στρατού στα βουνά της Αλβανίας.
Φοβερή φωτογραφία σύντροφοι!!! Η Σερβική υποχώρηση το 1915.
SAMPSON TCHERNOFF Σέρβοι στρατιώτες βαδίζουν προς την Αλβανία. 
Η Σερβική υποχώρηση το 1915.
SAMPSON TCHERNOFF Ο Σερβικός στρατός υποχωρεί στον ποταμό Μοράβα. 
Η έκθεση ολοκληρώνεται με την παρουσίαση δύο ανώνυμων φωτογράφων, που ανήκαν στον Γερμανικό και στον Γαλλικό στρατό.
ΑΝΩΝΥΜΟΣ ΓΕΡΜΑΝΟΣ ΠΟΛΕΜΙΚΟΣ ΦΩΤΟΓΡΑΦΟΣ Καλοδιάθετος Γερμανός στρατιώτης επιβλέπει την ουρά των Σέρβων σε τοπικό μαγαζί. 
Στη διάρκεια του Α’ Παγκοσμίου πολέμου ο Γερμανικός στρατός εισέβαλε μέσω Αυστροουγγαρίας στα Βαλκάνια κι έφτασε μέχρι τη νότια Σερβία και τη Βουλγαρία, συνοδευόμενος από φωτογράφους και εικονολήπτες…..Ένας απ’ αυτούς που παρουσιάζεται εδώ αποθανάτισε σκηνές μάχης, αλλά και καθημερινότητας του στρατού και των κατοίκων.
ΑΝΩΝΥΜΟΣ ΓΕΡΜΑΝΟΣ ΠΟΛΕΜΙΚΟΣ ΦΩΤΟΓΡΑΦΟΣ Σερβόπουλα στο χωριό τους που μόλις κατακτήθηκε.












Συγκλονιστική φωτογραφία αγαπημένοι μου σύντροφοι. ΑΝΩΝΥΜΟΣ φωτογράφος. Σερβόπουλα με πηλήκια του Αυστροουγγρικού στρατού παίζουν τους στρατιώτες.
Από την επίσκεψη του ΜΠΑΓΑΣΑ στην έκθεση.....Φεβρουάριος 2014 









































































Κυριακή 1 Φεβρουαρίου 2015

Όταν ο ΜΠΑΓΑΣΑΣ γράφει ιστορία.....Στίγματα της νεότερης Ελληνικής ιστορίας μέσα απ' την ιστορία, την προσφορά και τη δράση της Ι Μεραρχίας Πεζικού.....της "ΣΙΔΗΡΑΣ ΜΕΡΑΡΧΙΑΣ" του στρατού μας.


Το έμβλημα του Β.ΣΣ
Αγαπημένοι μου σύντροφοι, στις 29 Νοεμβρίου του 2013 το Β’ Σώμα Στρατού «ΒΑΣΙΛΕΥΣ ΦΙΛΙΠΠΟΣ Β’» - με μια απλή αλλά ιστορική τελετή- πέρασε στην ιστορία μετά από πενήντα ένα χρόνια παρουσίας του στη Βέροια και μετά από εκατόν ένα συνολικά χρόνια  ένδοξης  πορείας σε καιρούς ειρηνικούς, αλλά και στα πεδία των μαχών, πάντα για την προάσπιση των Εθνικών μας δικαιωμάτων.....Όμως το στρατηγείο του Σώματος –που στεγαζόταν στο στρατόπεδο «ΜΑΚΕΔΟΝΟΜΑΧΟΥ ΚΑΠΕΤΑΝ ΑΜΥΝΤΑ» δεν έκλεισε μιας κι εκεί μεταφέρθηκε άμεσα το στρατηγείο της Ι Μεραρχίας Πεζικού «ΣΜΥΡΝΗ», στα πλαίσια εφαρμογής της νέας δομής δυνάμεων 2013-2027.
Το έμβλημα της Ι Μ.ΠΖ 
που συμβολίζει την ορμή του Έλληνα στρατιώτη. 
Γιατί από τις 14 Νοεμβρίου του 2013, n Ι Μ. ΠΖ διατέθηκε στο Γενικό Επιτελείο Στρατού,  ανέλαβε το μεγαλύτερο μέρος του επιχειρησιακού τομέα του Β' ΣΣ  και σήμερα είναι ο μοναδικός Σχηματισμός του στρατού μας που διοικεί πέντε επίλεκτες Ταξιαρχίες  με διαφορετικό έργο και ρόλο…..  Δεν έχει καθορισμένη ζώνη ευθύνης, τηρεί ετοιμότητα άμεσης επέμβασης  και σε περιόδους κρίσης ή πολεμικής σύρραξης υλοποιεί τα Εθνικά σχέδια εξασφαλίζοντας τα εδάφη της πατρίδας μας.
Κι επειδή αγαπημένοι μου σύντροφοι η Ι Μεραρχία στην πορεία της νεότερης Ελληνικής, αλλά και της προσωπικής της  ιστορίας  υπήρξε αναμφισβήτητα μια απ' τις πλέον αξιόμαχες μονάδες του στρατού μας, με συνεχή παρουσία στα πεδία των μαχών θα τη θυμηθούμε για να ξανανιώσουμε ότι η σημερινή μας ελευθερία είναι,
«απ’ τα κόκκαλα βγαλμένη
Των Ελλήνων τα ιερά»
Ας ξεκινήσουμε λοιπόν!!
1. Η Ι Μεραρχία Πεζικού λοιπόν, ξεκίνησε την ιστορική της διαδρομή στη Λάρισα στις 19 Μαρτίου 1897, λίγες μόνο μέρες πριν την έναρξη του ατυχούς Ελληνοτουρκικού πολέμου…..Πρώτος διοικητής της ορίστηκε ο Υποστράτηγος Νικόλαος Μακρής (Μεσολόγγι 1827-Αθήνα 1911 Στρατιωτικός, Αρχηγός της Βασιλικής Χωροφυλακής, βουλευτής και  Πρόεδρος της αναθεωρητικής Βουλής του 1911…..Στον πόλεμο του 1897 ανέλαβε την αρχηγία του στρατού Θεσσαλίας, την οποία αφού παρέδωσε στον Κωνσταντίνο ανέλαβε διοικητής της Ι Μεραρχίας…..Στον ατυχή αυτόν πόλεμο διακρίθηκε γιατί διέσωσε τη Λαμία από βέβαια κατάληψη.).....Μονάδες της τότε ήταν η 1η και η 2η Ταξιαρχία και τρία ανεξάρτητα τάγματα Ευζώνων και αποστολή της η επιτήρηση των συνόρων απ’ το Θερμαϊκό κόλπο ως το Τύρναβο.....Με τη λήξη αυτού του πολέμου μετρήθηκαν κι οι πρώτες απώλειες.....232 νεκροί αξιωματικοί και οπλίτες και πολλοί τραυματίες. 
«Η μάχη των Φαρσάλων»  ελαιογραφία του  Γεώργιου  Ροϊλού  (Στεμνίτσα Γορτυνίας 1867 – Αθήνα 1928) ενός από τους σημαντικότερους Έλληνες ζωγράφους της «ομάδας του Μονάχου» με ιδιαίτερο ενδιαφέρον για τα ιστορικά θέματα και την προσωπογραφία. 
Tο τέλος του 19ου αιώνα αγαπημένοι μου σύντροφοι κουβάλησε μαζί του και το τέλος μιας αυταπάτης….. H πατρίδα μας χρεοκοπημένη ήδη οικονομικά -θυμηθείτε το «δυστυχώς επτωχεύσαμεν» του Τρικούπη-   χρεοκόπησε πολιτικά και στρατιωτικά με τον πόλεμο του 1897 ή μαύρο '97 -την πρώτη πολεμική εμπλοκή της πατρίδας μας εξήντα επτά χρόνια μετά την απόκτηση της ανεξαρτησίας της που δοκιμάστηκε ο πολεμικός της μηχανισμός αλλά και η ορμή της-   που ξεκίνησε εξαιτίας του Κρητικού ζητήματος, υποδαυλίστηκε απ’ το λαϊκιστή Δεληγιάννη,  παρακινήθηκε απ' την «Εθνική Εταιρεία» και τελικά οδήγησε τον απαρασκεύαστο Ελληνικό στρατό σε ταπεινωτική ήττα.
Το τέλος αυτού  του πολέμου σύντροφοι γράφτηκε στην Πόλη στις  22 Νοεμβρίου του 1897 με τρόπο ταπεινωτικό για τους Έλληνες, τη περηφάνεια τους  και το Έθνος αφού έχασαν πολλές απ’ τις ελευθερίες για τις οποίες αγωνίστηκαν το ’21 μιας κι η πατρίδα μας υποχρεώθηκε  να τεθεί σε Διεθνή Οικονομικό Έλεγχο –για να ξοφλήσει δάνειο που έλαβε για ν’ αποζημιώσει πολεμικά τη Τουρκία και να κρατήσει τη Θεσσαλία πού 'χε χάσει στη μάχη-   και  να εκχωρήσει πηγές των δημοσίων εσόδων της –τα περίφημα μονοπώλια στο τσιγαρόχαρτο, στο αλάτι, στο πετρέλαιο, στον καπνό, στα σπίρτα, στα τραπουλόχαρτα,στα τελωνεία και στο χαρτόσημο - στους πιστωτές της που διατηρήθηκαν μέχρι την είσοδο της χώρας μας στην ΕΟΚ το 1981.
Όμως από την άλλη οι Τούρκοι –σίγουρα ρόλο σ’ αυτό παίξαν και οι σφαγές των Αρμενίων του 1896-97- φύγαν απ’ τη Κρήτη, που  απέκτησε την αυτονομία της το 1898  κι αυτό ήταν το  πρώτο σκαλί για την τελική της ενσωμάτωσή  στην Ελλάδα το 1913.
Κι επειδή πολλοί φόρτωσαν όλα τα δεινά της εποχής που ταπεινά εξιστορούμε στην «Εθνική Εταιρεία» θέλω - σε συνάρτηση και με τα ραγδαία γεγονότα που ακολούθησαν να γράψω τούτο…..Η ίδρυση της «Εθνικής Εταιρείας» ήταν μια ιστορική αναγκαιότητα που αντανακλούσε την έντονη λαϊκή δυσφορία και αγανάκτηση για την  απροθυμία της Ελληνικής πολιτικής ηγεσίας να αναλάβει δράση. Και σίγουρα η ίδρυση της έγινε αφορμή να ενωθούν και να συνεργαστούν για πρώτη φορά διανοούμενοι και στρατιωτικοί με σκοπό την υλοποίηση των  Εθνικών οραμάτων, της «Μεγάλης Ιδέας». Και είναι γεγονός αναμφισβήτητο αγαπημένοι μου σύντροφοι ότι όλοι οι πολιτικοί - ακόμα κι ο Διάδοχος Κωνσταντίνος- αποκλείστηκαν.
Κι αν κάποιος με ρωτούσε ρε Μπαγάσα, τι επιτέλους πρόσφερε αυτή η «Εθνική Εταιρεία»; 
θα έγραφα τα εξής,
Πρώτα-πρώτα  ανάγκασε την κυβέρνηση  Θεοτόκη ν' ασχοληθεί -όπως ήταν υποχρεωμένη άλλωστε- µε τον εκσυγχρονισμό του στρατού μας παρακινώντας ταυτόχρονα τους Εθνικούς ευεργέτες να διαθέσουν χρήματα. Κι είναι γεγονός ότι γρήγορα ο στρατός άρχισε να εκπαιδεύεται, να οργανώνεται, αλλά και να εξοπλίζεται σοβαρά, ώστε  να μπορέσει ν' ανταποκριθεί στη δύσκολη Εθνική του αποστολή, αλλά και να ξεπλύνει τη ντροπή του μαύρου ‘97.....Μετά η «εθνική Εταιρεία» ήταν ο πρωτεργάτης κι ο προπομπός του Μακεδονικού Αγώνα…..Τα μέλη της υπήρξαν οι πρωτεργάτες του κινήματος στου Γουδή το 1909 που ήταν σωτήριο για το Έθνος…..Τέλος, διατήρησε  υψηλό το Εθνικό φρόνημα τ' αποτελέσματα του οποίου φάνηκαν λίγο μετά, στους Βαλκανικούς του 1912-13, τότε που η πατρίδα μας διπλασιάστηκε.....Κλείνοντας οφείλω να γράψω ότι για τους λάτρεις της εποχής η Διεύθυνση Ιστορίας Στρατού έχει εκδώσει το βιβλίο «Ο Ελληνοτουρκικός πόλεμος του 1897», Αθήνα 1993, όπου καταγράφονται και αναλύονται διεξοδικά όλα τα πολιτικά και στρατιωτικά γεγονότα.
2. Στις 5 Οκτωβρίου του 1912, ημέρα που η πατρίδα μας κήρυξε τον πόλεμο στους Οθωμανούς η Ι Μεραρχία διοικούσε τρία Συντάγματα πεζικού, ένα Σύνταγμα πεδινού πυροβολικού, ένα Λόχο μηχανικού, χειρουργεία και Μοίρες νοσοκόμων, εφοδιασμού και πυρομαχικών. Διοικητής της τότε ήταν ο Υποστράτηγος Εμμανουήλ Μανουσογιαννάκης (Ίμπρος Σφακίων 1853 - Πάτρα 1916 Στρατιωτικός, απόφοιτος της ΣΣΕ και πολιτικός…..Το 1897 Ταγματάρχης στήριξε την επανάσταση στα Χανιά…..Το 1909 ανέλαβε υπουργός Στρατιωτικών της κυβέρνησης Ράλλη…..Το 1911 τοποθετήθηκε διοικητής της Ι Μεραρχίας την οποία διοίκησε και στους δύο Βαλκανικούς πολέμους…..Τον Μάιο του 1913 προήχθη σε Αντιστράτηγο, διοίκησε συγκρότημα Μεραρχιών -Ι & VΙ Μ. ΠΖ- με το οποίο κατατρόπωσε τους Βουλγάρους στο Λαχανά…..Με τη λήξη των Βαλκανικών πολέμων  τοποθετήθηκε πρώτος Διοικητής του νεοϊδρυθέντος τότε Β΄ Σώματος Στρατού στην Πάτρα.)
Και το Έπος των Βαλκανικών πολέμων ξεκίνησε!!!
Πώς όμως φτάσαμε ως εκεί;
Ο Πρωθυπουργός Βενιζέλος κι ο Διάδοχος Αρχιστράτηγος Κωνσταντίνος. Ποτέ άλλοτε στην ιστορία μας ηγέτες δεν αγαπήθηκαν απ’ το λαό, όσο αυτοί στους Βαλκανικούς Πολέμους.
Αθήνα, Πολεμικό Μουσείο. Απ΄ την επίσκεψη του ΜΠΑΓΑΣΑ το Πάσχα του 2010.
Μετά την ήττα του 1897 αγαπημένοι μου σύντροφοι  η απαίτηση για την αναδιοργάνωση του στρατού ήταν καθολική….. Κι είναι γεγονός το ότι η κυβέρνηση Θεοτόκη, έκανε πολλά και σημαντικά για την ανανέωση του πολεμικού υλικού και για την καλύτερη οργάνωση των ενόπλων δυνάμεων. Και σήμερα είναι κοινά αποδεκτό ότι χάρη και σ’ αυτή την προετοιμασία η πατρίδα μας σε διάστημα μικρότερο από οκτώ μήνες διπλασιάστηκε.....Αρχικά ιδρύθηκε το Ταμείο Εθνικής Άμυνας για τον εφοδιασμό του στρατού ενώ  παράλληλα δόθηκε προτεραιότητα στην εκπαίδευσή του…..Παραγγέλθηκαν κι  αποκτήθηκαν 100.000 Μάνλιχερ, 10 πλήρεις Πυροβολαρχίες ταχυβόλων τύπου Σνάϊντερ, 7.000 αραβίδες και 6 οπλοπολυβόλα με τα ανάλογα φυσίγγια ενώ  εξασφαλίστηκαν υλικά για την επιστράτευση ενός στρατού τουλάχιστον 60.000 ανδρών…..Ο εξοπλισμός λοιπόν κι η αναδιοργάνωση αναπτέρωσαν το ηθικό του στρατεύματος κι η συνεχής εκπαίδευση αύξησε κατακόρυφα το αξιόμαχο του. 
Ταυτόχρονα το 1906 αγοράστηκαν έξη  αντιτορπιλικά τύπου «θύελλας». (ΑΕΤΟΣ, ΛΕΩΝ, ΠΑΝΘΗΡ, ΙΕΡΑΞ, ΚΕΡΑΥΝΟΣ και ΝΕΑ ΓΕΝΕΑ), με σύγχρονο εξοπλισμό και ταχύτητα που έφτανε τα 32 νμ…..Το 1910 –με βάση το κληροδότημα του Εθνικού Ευεργέτη Γεωργίου Αβέρωφ- αγοράστηκε το ομώνυμο θωρηκτό –ο κυρίαρχος και απελευθερωτής του Αιγαίου- ενώ ακόμα κατασκευαζόταν στα ναυπηγεία του Ορλάντο, στην Ιταλία. Τέλος αποκτήθηκε το υποβρύχιο «ΔΕΛΦΙΝ», το πρώτο που χρησιμοποιήθηκε παγκόσμια σε πολεμικές επιχειρήσεις και κατέπλευσε στο Ναύσταθμο τον Οκτώβριο του 1912. 
Το συλλαλητήριο στις 14 Σεπτεμβρίου του 1909 ή σωστότερα η στήριξη των λαϊκών και μικροαστικών στρωμάτων της πρωτεύουσας στον «Στρατιωτικό Σύνδεσμο» και στο Κίνημα.
Όμως δεν έφταναν αυτά!!!.....Γιατί παρά την πετυχημένη αναδιοργάνωση του στρατού, η γενική κατάσταση της πατρίδας μας μόνο ρόδινη δεν ήταν…..Άτολμες κυβερνήσεις, ανήμπορες να χειριστούν σοβαρότατα Εθνικά θέματα με κυρίαρχα το Μακεδονικό και το Κρητικό…..φτώχεια, διαφθορά και άδικη φορολογία, τέλμα στην παιδεία, ανύπαρκτη δικαιοσύνη…..Όλ’ αυτά οδήγησαν στου Γουδή, το 1909.
Και είναι γεγονός αγαπημένοι μου σύντροφοι ότι όλες οι επέτειοι στρατιωτικών κινημάτων και πραξικοπημάτων ξυπνάνε μνήμες άσχημες –ειδικά στους συμπατριώτες μας- γιατί συνήθως συνδέονται με την επιβολή δικτατορίας ή  αντιμετωπίζονται – δίκαια ίσως- σαν εκτροπή…..Όμως, το στρατιωτικό κίνημα στου Γουδή  απέκτησε ευρεία κοινωνική συναίνεση στην εποχή του, πολλοί ιστορικοί το ερμήνευσαν σαν «αστική επανάσταση» και τελικά –μας αρέσει ή όχι- κατέληξε να εκσυγχρονίσει πραγματικά την πατρίδα μας με μπροστάρη το Βενιζέλο…..Ουσιαστικά το κίνημα στου Γουδή  εδραιώθηκε και δικαιώθηκε από την επόμενη ημέρα της επικράτησης του και σήμερα λίγοι θυμούνται ότι αρχηγός του Στρατιωτικού Συνδέσμου ήταν ο Συνταγματάρχης Νικόλαος Ζορμπάς, οι πάντες  όμως θυμούνται ότι ο Σύνδεσμος κάλεσε το Βενιζέλο, ν' αναλάβει τη διακυβέρνηση της χώρας…..Κι αν κι η ιστορία σήμερα δεν τ’ ονομάζει «επανάσταση», το κίνημα στου Γουδή  υπήρξε πραγματικά επαναστατικό, γιατί ήταν ο καταλύτης για μια σειρά επαναστατικών αλλαγών και κυρίως γιατί σφράγισε μια εποχή της πατρίδας μας και εγκαινίασε μια άλλη. 
3. Και ξεκινώντας απ’ τη Μελούνα οι άντρες της Μεραρχίας επιτέθηκαν και κατέλαβαν –δύσκολα είναι η αλήθεια- την Ελασσόνα, προέλασαν νικηφόρα απ’ το Σαραντάπορο, απελευθέρωσαν τη Κοζάνη και τη Βέροια κι από τα Γιαννιτσά μπήκαν θριαμβευτές στη Θεσσαλονίκη…..ο διπλασιασμός της πατρίδας μας είχε ξεκινήσει!!! 
Στις 5 Οκτωβρίου του 1912 αγαπημένοι μου σύντροφοι  ο Έλληνας πρεσβευτής στην Πόλη επέδωσε ανακοίνωση στην Οθωμανική Αυτοκρατορία που αφορούσε την διακοπή των διπλωματικών σχέσεων των δύο κρατών και την κήρυξη πολέμου…..Την ίδια στιγμή περίπου ογδόντα πέντε χιλιάδες ετοιμοπόλεμοι Έλληνες στρατιώτες κοντά στη Μελούνα  περίμεναν οδηγίες…..το Έπος ήταν έτοιμο να ξεκινήσει. 
Καλοί μου σύντροφοι, οι Βαλκανικοί πόλεμοι ήταν μια μεγάλη περιπέτεια…..Πολιτική, διπλωματική, κοινωνική, αλλά κυρίως και πρώτιστα στρατιωτική…..Κι επειδή τα πολεμικά γεγονότα τις περισσότερες φορές υποτιμούνται, έχω να δηλώσω τούτο!!! Οι Βαλκανικοί πόλεμοι ήταν κυρίως…..πόλεμοι και τα πολεμικά τους γεγονότα πρέπει να κατέχουν θέση πρωταρχική στην Εθνική μας μνήμη. Κι επειδή δυστυχώς τα γεγονότα αυτής της δεκάμηνης εποποιίας τείνουν να εξαφανιστούν απ’ τη μνήμη των σημερινών Ελλήνων, σ’ αυτά θα επιμένω πάντοτε, γιατί σ’ αυτά ενωμένος ο Ελληνικός λαός σαν στρατιωτική δύναμη είχε πρωταγωνιστική παρουσία. 
Τούρκικα ενθύμια ή λάφυρα απ’ τους Βαλκανικούς πολέμους όπως εκτίθενται σήμερα στο Στρατιωτικό μουσείο Της Καλαμάτας.....Εκεί πήγα με τη Τασία το καλοκαίρι του 2010.
«Μετά τετράωρο αγώνα, η Ίη μεραρχία βοηθουμένη υπό της ΙΙας εξεδίωξε τον εχθρόν εκ των παρά την Ελασσόνα οχυρωματικών αυτού θέσεων και κατέλαβαν ταύτην. Η ΑΒΥ ο Διάδοχος διηύθυνεν αυτοπροσώπως τον αγώνα. Ο Επίδοξος έλαβεν το βάπτισμα του πυρός. Ο Στρατός έδειξεν ορμήν και γενναιότητα απαράμιλλον. Περί των απωλειών, ελλείπουσιν ακόμη ακριβείς πληροφορίαι. Πάντως δεν είναι μεγάλαι». Το τηλεγράφημα του  Αρχηγού του Επιτελείου Δαγκλή που γνωστοποίησε στην Ελληνική κυβέρνηση την απελευθέρωση της Ελασσόνας. Ήταν 6 Οκτωβρίου του 1912, ημερομηνία ορόσημο αφού υποδηλώνει την ημέρα που απελευθερώθηκε απ’ τους Τούρκους η πρώτη Ελληνική πόλη.....Μια νικηφόρα μάχη σύντροφοι που άνοιξε για τα καλά το δρόμο της απελευθέρωσης και άλλων Ελληνικών πόλεων και περιοχών. 
Από την επίσκεψη του ΜΠΑΓΑΣΑ στην επετειακή έκθεση των Βαλκανικών πολέμων στο δήμο του Πειραιά –όπου εκτός των άλλων γνώρισα και τη γλυκύτατη Κατερίνα, όμως αυτό σύντροφοι είναι μια περιπετειώδης αλλά άλλη ιστορία- τον Οκτώβριο του 2012. 
Το ξημέρωμα της 9ης Οκτωβρίου 1912 λοιπόν, η Στρατιά Θεσσαλίας με τις ΙΙη, ΙΙΙη και VIη Μεραρχίες στο κέντρο, την Iη Μεραρχία στα δεξιά, το απόσπασμα Κωνσταντινόπουλου στο άκρο δεξιά, την IVη , Vη Μεραρχία και τη Ταξιαρχία Ιππικού στ' αριστερά και το απόσπασμα Γεννάδη στο άκρο αριστερό εξόρμησε για την εκπόρθηση των Στενών του Σαρανταπόρου -θέση εκ φύσεως οχυρή- και την συντριβή του Τουρκικού στρατού. 
Ο Έλληνας στρατιώτης στους Βαλκανικούς πολέμους…..Στρατιωτικό μουσείο Καλαμάτας.
Οι Έλληνες  στρατιώτες λοιπόν όλη την ημέρα της 9ης Οκτωβρίου κατέβαλαν μεγάλες προσπάθειες, αντιμετωπίζοντας όχι μόνο έναν ισχυρά οργανωμένο αντίπαλο, αλλά και τις δυσχερέστατες εδαφικές και καιρικές συνθήκες…..Κινήθηκαν λοιπόν σαν λαβίδα εφαρμόζοντας έναν υπερκερωτικό ελιγμό προς τα Σέρβια, όμως προέλασαν δύσκολα γιατί είχαν ανεπαρκή υποστήριξη αλλά και γιατί τα πυρά του Τουρκικού πυροβολικού ήταν καταιγιστικά. 
Όμως οι Τούρκοι τη νύχτα την κοπάνησαν εκμεταλλευόμενοι τις κακές καιρικές συνθήκες…..και την κοπάνησαν τόσο βιαστικά και με τόσο πανικό προκειμένου ν’ αποφύγουν την περικύκλωση που όχι μόνο εγκατέλειψαν τα κανόνια τους –λάφυρα πολύτιμα για το στρατό μας- αλλά ξέχασαν κι ένα Τάγμα.
Την άλλη μέρα που οι Έλληνες αντιλήφτηκαν την Τουρκική υποχώρηση, κινήθηκαν και πέτυχαν να κυριεύσουν ολόκληρο σχεδόν το Πεδινό Πυροβολικό, άφθονο πολεμικό υλικό των Τούρκων αλλά και να αιχμαλωτίσουν περιορισμένο αριθμό αποκομμένων τμημάτων και ανδρών.....Η IVη Μεραρχία κινήθηκε γρήγορα και  κατέλαβε άθικτη τη γέφυρα του Αλιάκμονα.
Έτσι τελείωσε η διήμερη μάχη  του Σαρανταπόρου, η γρήγορη και νικηφόρα έκβαση της οποίας -παρά τα λάθη και τις απώλειες- αύξησε το ηθικό του Στρατού μας αλλά κυρίως υπήρξε το κλειδί που άνοιξε διάπλατα τις πόρτες για την απελευθέρωση στη συνέχεια της Δυτικής και Κεντρικής Μακεδονίας.....Ο δρόμος για τα Ελληνικά στρατεύματα ήταν πλέον ανοιχτός και η προέλαση τους ταχεία προς τη συμπρωτεύουσα…..και παρέα με τη γνωστή σε όλους μας διαφωνία Κωνσταντίνου Βενιζέλου -που για πολλούς αποτελεί την απαρχή του Εθνικού διχασμού- στις 10 Οκτωβρίου απελευθερώθηκαν τα Σέρβια, στις 11 απελευθερώθηκε η Κοζάνη και τις 16 Οκτωβρίου η Βέροια.....Το μόνο εμπόδιο πια για τη Θεσσαλονίκη ήταν τα Γιαννιτσά, πόλη τότε ιερή για τους Τούρκους. 


4. Η Ι Μεραρχία αποτελούνταν τότε κυρίως από Θεσσαλούς –μαχητές ικανότατους- κι όταν τελικά τα πνεύματα ηρέμησαν κι αποφασίστηκε η κατάληψη της Θεσσαλονίκης ο Διάδοχος απαίτησε να έχει μαζί του τη «Σιδηρά Μεραρχία των Θεσσαλών» μια επωνυμία που μέχρι σήμερα ακολουθεί τη Μεραρχία…..Η Μεραρχία δε συμμετείχε στη νικηφόρα μάχη των Γιαννιτσών που έκρινε ουσιαστικά τον πόλεμο στη Μακεδονία παραμένοντας εφεδρεία.