Αφιέρωμα του ΜΠΑΓΑΣΑ στο ΕΠΟΣ του '40.....Ποιός θυμάται τον Μιλτιάδη Ιατρίδη και τον Παπανικολή (Υ-2) :

Σήμερα…..

Στις αρχές Νοεμβρίου του 2010, σε μία σεμνή τελετή στο Κίελο της Γερμανίας, υψώθηκε επιτέλους η Ελληνική σημαία στο υποβρύχιο ΠΑΠΑΝΙΚΟΛΗΣ, με την παρουσία του Α/ΓΕΝ Αντιναύαρχου  Δημήτρη  Ελευσινιώτη και του  Έλληνα πρέσβη….ξεκίνησε άμεσα εν πλω εκπαίδευση στη νορβηγική θάλασσα…..αφού την ολοκλήρωσε, ξαναγύρισε στο Κίελο…..και στις αρχές του Δεκεμβρίου κατέπλευσε στη Σαλαμίνα κι εντάχθηκε –με πλήρωμα κοντά σαράντα άτομα- στη δύναμη των υποβρυχίων του στόλου μας.

Για να υψωθεί η Ελληνική σημαία στον ΠΑΠΑΝΙΚΟΛΗ –και σχεδόν για μια δεκαετία- είχε προιηγηθεί ένας κακός χαμός. Διαβάστε σύντροφοι (με τη βοήθεια και του strategy report),…..Το 2000 η Ελλάδα –επί ΥΠΕΘΑ Άκη Τσοχατζόπουλου- παρήγγειλε τέσσερα συμβατικά υποβρύχια τύπου 214 -μοναδικά στον κόσμο γιατί  αφενός είναι εξοπλισμένα με ένα σύστημα νέας τεχνολογίας που τους επιτρέπουν να παραμένουν κάτω απ’ το νερό πολύ περισσότερες ώρες από άλλου τύπου υπο�eB2ρύχια και αφετέρου γιατί δεν μπορεί να εντοπιστεί από θερμική ενέργεια όπως τα πυρηνικά υποβρύχια- στη Γερμανική εταιρεία HDW, που είναι θυγατρική της ThyssenKrupp Technologies, συνολικής αξίας περίπου 1,7δις. ευρώ από τα οποία προκατέβαλε σχεδόν άμεσα το 80%, δηλαδή περίπου 1,4δις…..με τη συμφωνία το πρώτο απ’ αυτά να κατασκευαζόταν στο Κίελο και τα υπόλοιπα τρία υποβρύχια στα ναυπηγεία Σκαραμαγκά, ιδιοκτησίας της ΕΤΒΑ…..δυο χρόνια μετά την υπογραφή της αυτής της συμφωνίας –τυχαίο;…..δεν γνωρίζω-τα ναυπηγεία Σκαραμαγκά τα’ αγόρασε η  HDW…..Το πρώτο υποβρύχιο αυτού του νέου είδους υποβρυχίων στον κόσμο λοιπόν σύντροφοι, η πατρίδα μας το παρέλαβε το 2004 στο Κίελο με επισημότητες, αγιασμούς, ομιλίες, μπάντες και ταρατατζούμ.....και αξίζει για την ιστορία ν’ αναφερθεί ότι «νονά» του ήταν αυτοδίκαια η τρισέγγονη του επαναστάτη του ‘21 Δημήτρη Παπανικολή.

Το 2005 όμως άρχισαν τ’ άλλα όργανα,!!!.....τα σοβαρά, αφού διαπιστώθηκε –απ’ τον Υποναύαρχο Μανώλη Συμεωνάκη, αξιωματικό με μεγάλη εμπειρία στα υποβρύχια, όπως διάβασα- ότι το υποβρύχιο δεν ήταν αντάξιο του ονόματος του, αφού τα προβλήματα που κουβαλούσε απ’ την κατασκευή του ήταν πολλά και μεγάλα…..κι είχαν να κάνουν με την ανάδυση του και με την κλίση του στην επιφάνεια της θάλασσας…..κι άρχισαν οι συζητήσεις…..κι η HDW ξεκίνησε κι ολοκλήρωσε –για πρώτη φορά- τις επιδιορθώσεις…..και το πρόβλημα της αστάθειας, παρέμεινε!!!.....κι όσο ξαναγίνονταν επιδιορθώσεις και περνούσαν τα χρόνια, τόσο οι αξιωματικοί μας έβρισκαν κι άλλα προβλήματα, εξίσου σοβαρά, όπως στη συμπεριφορά του στην επιφάνεια της θάλασσας και σε κυματισμό κλπ…..κι άντε πάλι χρονοβόρες συζητήσεις κι αποφάσεις κι άντε πάλι νέες επιδιορθώσεις…..και τελικά, μέσα στην οικονομική κρίση που ταλανίζει την πατρίδα μας και -σε νέα βάση πια- συμφωνίες τελικά παραλήφτηκε το υποβρύχιο και πλέον επιχειρεί στις Ελληνικές θάλασσες, αφού όπως δήλωσε ο Α/ΓΕΝ «με την άφιξη του υποβρυχίου, ένας κύκλος γεγονότων κατά τη διάρκεια των τελευταίων ετών που χαρακτηρίστηκε από δύσκολες και σκληρές διαπραγματεύσεις φθάνει στο τέλος του».  

Πίνακας του Βολανάκη
(Ηράκλειο 1837 - Πειραιάς 1907)
ένας απ' τους μεγαλύτερους
ζωγράφους του 19αι.

Ο ΠΑΠΑΝΙΚΟΛΗΣ (S-120) είναι το τρίτο υποβρύχιο του πολεμικού μας ναυτικού που επιχειρεί  με την ίδια ονομασία με το θρυλικό υποβρύχιο του Β' ΠΠ, που αποτέλεσε και αποτελεί  σύμβολο των Ελληνικών θαλασσών.....και τα τρία βαπτίστηκαν έτσι προς τιμήν του Ψαριανού Δημήτρη Παπανικολή , που γεννήθηκε στα Ψαρά το 1790, ήταν δεινός πυρπολητής στα χρόνια του Αγώνα, εκλεγμένος πληρεξούσιος των Ψαρών το 1843 και Πρόεδρος του Ναυτοδικείου από το 1846, μια θέση που διατήρησε μέχρι το θάνατό του το 1855.

Κάπως έτσι ξεκίνησαν όλα.....

Το υποβρύχιο (Υ/Β)  ΠΑΠΑΝΙΚΟΛΗΣ (Υ2) παραγγέλθηκε απ’  την Ελληνική Κυβέρνηση το 1925, είναι τύπου Schneider - Leubeut, ναυπηγήθηκε τον Νοέμβριο του 1926 στη Γαλλία  -στα ναυπηγεία της πόλης Bordeaux- το  Υ/Β ΚΑΤΣΩΝΗΣ (Υ1) και παραλήφθηκε στις 21 Δεκεμβρίου 1927 απ’ τον Αντιπλοίαρχο Βανδώρο.....σχεδόν για μια δεκαετία επιχείρησε μ' επιτυχία στις Ελληνικές θάλασσες μέχρι την έναρξη του Ελληνοιταλικού πολέμου που το βρήκε αγυροβολημένο στο ναύσταθμο της Σαλαμίνας.....κυβερνήτης του τότε, ήταν ο Πλωτάρχης Ιατρίδης.

Ο ήρωας…..

Ο Μιλτιάδης Ιατρίδης γεννήθηκε στο Σοφικό Κορινθίας το 1906…..ο πατέρας του, Βασίλης  καταγόταν απ' την Ηλεία και ήταν  επιθεωρητής μέσης εκπαίδευσης. Τελειώνοντας το γυμνάσιο, εισήλθε το 1921 στη σχολή ναυτικών δοκίμων, απ’ όπου αποφοίτησε το 1926 σαν μάχιμος Σημαιοφόρος…..και ξεκίνησε την καριέρα του, υπηρετώντας κυρίως στα υποβρύχια.

Στις 10 Φεβρουαρίου 1939, προβιβάστηκε…..έγινε Πλωτάρχης και κυβερνήτης του γερασμένου -τεχνολογικά και μηχανολογικά-  τότε «ΠΑΠΑΝΙΚΟΛΗ»…..κι από τη θέση αυτή –παρέα με το πλήρωμα του που ουσιαστικά αναπλήρωσαν με τη ψυχή, το κουράγιο και τις γνώσεις τους τα όποια προβλήματα του υποβρυχίου- συνέβαλε τα μέγιστα στον αγώνα εναντίον –κυρίως- των Ιταλών, γράφοντας τη δική του ιστορία στο Έπος του ’40.

Το έπος…..

Το Δεκέμβριο του 1940, ο ΠΑΠΑΝΙΚΟΛΗΣ έγραψε μια απ’  τις  λαμπρότερες σελίδες της ναυτικής μας ιστορίας αμφισβητώντας επί της ουσίας την κυριαρχία των Ιταλών στην Αδριατική κι εμποδίζοντας τον Ιταλικό στόλο ν’ ανεφοδιάσει τους στρατιώτες που μάχονταν –ηρωικά κι αυτοί, αυτή είναι η αλήθεια- στην Αλβανία…..αποτέλεσμα:  ενθουσιασμός!!!  και τόνωση και εξύψωση του ηθικού του λαού μας!!!.....συγκεκριμένα στις 24 Δεκεμβρίου 1940 επιτέθηκε εναντίον Ιταλικής νηοπομπής στην Αδριατική και κατόρθωσε να βυθίσει στα στενά του Οτράντο -κοντά στο νησί Saseno- τρία Ιταλικά οπλιταγωγά, που μετέφεραν όπλα, πολεμοφόδια και άλλο  πολεμικό και υποστηρικτικό  υλικό στα παράλια της Αλβανίας, για να ενισχυθούν οι Ιταλικές μονάδες που απειλούσαν την ακεραιότητα της πατρίδας μας…..και καταδιώχτηκε απ’ τα πλοία που συνόδευαν και προστάτευαν τη νηοπομπή…..και τους ξέφυγε…..και γύρισε νικητής. 

Ο ήρωας…..

Για το κατόρθωμά του αυτό, ο Κυβερνήτης Μίλτων Ιατρίδης στις 30 Δεκεμβρίου 1940 προβιβάστηκε άμεσα σε Αντιπλοίαρχο επ' ανδραγαθία και του απονεμήθηκε το «Χρυσούν Αριστείον Ανδρείας». 

Το δίπλωμα και το παράσημο του «χρυσού αριστείου ανδρείας»  του Ιατρίδη  εκτίθεται στο

ναυτικό μουσείο Κρήτης, στα Χανιά, στον «ΒΩΜΟ ΤΗΣ ΠΑΤΡΙΔΑΣ»στον 1ο όροφο

Περισσότερα για το ναυτικό μουσείο Κρήτης, εδώ

Τα μεσάνυχτα της 29ης Ιανουαρίου 1941 πλέοντας στην επιφάνεια της θάλασσας εντόπισε ένα Ιταλικό φορτηγό που το βύθισε με μία τορπίλη…..αμέσως καταδιώχθηκε από τρία αντιτορπιλικά συνοδείας…..καταδύθηκε για ώρες πολλές…..και τελικά τους διέφυγε..... Κι ως τα μέσα του 1941,  την επίθεση των Γερμανών, τη συνθηκολόγηση της Ελλάδας και την πτώση της Κρήτης όργωσε κυριολεκτικά τις Ελληνικές θάλασσες κι επιχειρούσε εναντίον του εχθρού…..και μετά το τέλος του πολέμου της Ελλάδας, οδήγησε τον ΠΑΠΑΝΙΚΟΛΗ στη Μέση Ανατολή, όπου είχε καταφύγει η εξόριστη  Ελληνική κυβέρνηση, για να συνεχίσει τον αγώνα.....Παρέδωσε τα καθήκοντα του Κυβερνήτη στον Υποπλοίαρχο  Ρουσσέν (που σκοτώθηκε στις 22 Απριλίου 1944 προσπαθώντας να καταστείλει το κίνημα στην Αλεξάνδρεια και που με τ’ όνομα του βαπτίστηκε τ' οχηματαγωγό L-164) και στο τέλος του Δεκεμβρίου 1941, στάλθηκε στην Αγγλία για να παραλάβει το αντιτορπιλικό «ΜΙΑΟΥΛΗΣ» ως Κυβερνήτης.....Με τη λήξη του πολέμου, διετέλεσε Διοικητής Αρχιπελάγους (1944-1945), Διοικητής στολίσκου Βορείου Αιγαίου (1947) και Διοικητής της Ναυτικής Ακαδημίας (1948). Τις χρονιές 1950-1951, επιστάτησε στις επισκευές του Ιταλικού καταδρομικού «ΕΥΓΕΝΙΟΣ ΤΗΣ ΣΑΒΟΪΑΣ», που είχε δοθεί στην Ελλάδα το 1950,  πολεμική αποζημίωση – αντικατάσταση για τον τορπιλισμό της «ΕΛΛΗΣ» (ο «ΕΥΓΕΝΙΟΣ ΤΗΣ ΣΑΒΟΪΑΣ» ύψωσε την Ελληνική σημαία τον Ιούνιο του 1951, μετονομάστηκε σε «ΕΛΛΗ» κι έγινε η έδρα του Αρχηγού στόλου, παροπλίστηκε το 1965 και εκποιήθηκε το 1973).

Αποστρατεύτηκε αυτεπάγγελτα στις 29 Δεκεμβρίου 1952, με ταυτόχρονη προαγωγή στον βαθμό του Πλοιάρχου…..Οκτώ χρόνια αργότερα, στις 18 Φεβρουαρίου 1960, σκοτώθηκε σε τροχαίο δυστύχημα στους Αγίους Θεοδώρους Κορινθίας, σε ηλικία πενήντα τεσσάρων ετών. Ήταν παντρεμένος με τη Λέλα Ιατρίδη  κι είχε μια κόρη, την Αδριατική, που  πήρε το όνομα της θάλασσας που ο πλωτάρχης πατέρας της έγραψε μία από τις πιο λαμπρές  σελίδες της πολεμικής μας ιστορίας.