Υπάρχουν μερικοί άνθρωποι σύντροφοι, που η ψυχή, ο νους και η καρδιά τους ματώνουν με την απειλή της εξαφάνισης του Έθνους τους και αντιδρούν και επαναστατούν διεκδικώντας τα δίκια και την ελευθερία του λαού και του Έθνους τους…..ένας τέτοιος άνθρωπος ήταν κι ο ήρωας μας…..ο Διονύσιος ο φιλόσοφος, -ο πρώην επίσκοπος Τρίκκης- και κατά τους εχθρούς του Σκυλόσοφος που το 1611 οργάνωσε κίνημα στην Ήπειρο με σκοπό την απελευθέρωση των σκλαβωμένων Ελλήνων.
Όμως θα πάρουμε τα πράγματα απ’ την αρχή σύντροφοι, αφού πρώτα από καρδιάς ευχηθούμε ο συμβολισμός της ανάστασης του χριστού να γεμίσει τη καρδιά όλων μας με ανοιξιάτικη αισιοδοξία και ανάταση.
1.Τα πρώτα διακόσια χρόνια μετά την άλωση της Κωνσταντινούπολης υπήρξαν αναμφισβήτητα οι πιο σκοτεινοί αιώνες της σκλαβιάς. Η πανίσχυρη Τουρκική αυτοκρατορία κυριαρχούσε στα εδάφη της παλιάς Βυζαντινής αυτοκρατορίας και φως δεν φαινόταν πουθενά…..είναι αλήθεια ότι ο Σουλτάνος απειλούσε ήδη την Ευρώπη ολόκληρη, μιας και το 1520 είχε φτάσει έξω απ' τη Βιέννη κι όλοι οι τρανοί Ευρωπαίοι αυτοκράτορες επιζητούσαν την εύνοια και τη συμμαχία του.
2.Οι Έλληνες??.....ζούσαν την πιο μαύρη σκλαβιά…..όμως η πίστη πως όλα «πάλι με χρόνους και καιρούς, πάλι δικά μας θάναι», διατηρούσε άσβεστη τη σπίθα του ξεσηκωμού…..Κι ανάμεσα στις πρώτες εξεγέρσεις των προγόνων μας συγκαταλέγονται και οι δυο επαναστάσεις του 1600 και του 1611 και η ανάδειξη της προσωπικότητας του Διονύσιου, που ήταν οργανωτής και πρωτεργάτης και στις δυο. 
3.Ο Διονύσιος γεννήθηκε γύρω στο 1541 -ίσως στην Παραμυθιά της Ηπείρου-καταγόταν από σχετικά εύπορη οικογένεια και σε νεαρή ηλικία έγινε καλόγερος –κυρίως γιατί ήταν φύση επαναστατική και κείνα τα μαύρα χρόνια το ράσο προσέφερε ελευθερία κινήσεων και λόγου- στο μοναστήρι του αγίου Δημητρίου του Διχούνη, κοντά στο Κεράσοβο της Θεσπρωτίας.
4.Από πολύ νωρίς διακρίθηκε για τη μόρφωση του.....σπούδασε στην Ιταλία, στη Βενετία και το Πατάβιο, -εκτός από θεολογία-φιλοσοφία, με ιδιαίτερη μάλιστα επίδοση, μαθηματικά, αστρονομία και ιατρική.....και σ' αυτή την πολύπλευρη του μόρφωση, οφείλεται η επωνυμία του «φιλόσοφος».
5.Όταν γύρισε στην Κωνσταντινούπολη, -πατριάρχης ήταν ο Ιερεμίας Β' ο Τρανός- το πατριαρχείο τον χρησιμοποίησε σε θέσεις υπεύθυνες -αναφέρεται σαν μέγας αρχιδιάκονος, έπειτα σαν πρωτοσύγγελος στον Γαλατά και τέλος σαν έξαρχος με αποστολή στις εκκλησίες της Θεσσαλίας, της Ηπείρου και της Πελοποννήσου- μέχρι το 1593, οπότε εκλέχτηκε και χειροτονήθηκε αρχιεπίσκοπος στην μητρόπολη της Λάρισας με το εκκλησιαστικό όνομα Διονύσιος Β' (1593 -1600)…..κι επειδή μάλλον έδρα της μητρόπολης του ήταν τα Τρίκαλα, έμεινε γνωστός σαν μητροπολίτης Λάρισας και επίσκοπος Τρίκκης.
6.Και κατέβηκε στη Θεσσαλία γεμάτος όνειρα, ελπίδες και πίστη στον Αγώνα –οι κλεφταρματωλοί, η ναυμαχία της Ναυπάκτου και οι θρυλούμενες τότε ενέργειες της Δύσης για την απελευθέρωση της Ανατολής παίξανε σίγουρα το ρόλο τους- για την απελευθέρωση του Γένους…..κι έζησε από κοντά τον αφανισμό των ραγιάδων, τις σφαγές που προκαλούσαν οι σκληρές αντεκδικήσεις των Τούρκων για κάθε κίνηση των χριστιανών…..και δεν άργησε να συναντήσει τα ζωηρότερα στοιχεία του τόπου του και να καταλήξει στην απόφαση της αποστασίας.
7.Και προετοίμασε τον Αγώνα υπομονετικά, οργανώνοντας τις δυνάμεις των επαρχιών του…..Και στα οχτώ χρόνια της αρχιερατείας του αγαπημένοι μου σύντροφοι, η Θεσσαλία δεν έστειλε ποτέ στην Πόλη ούτε χαράτσι, ούτε «δοσίματα», ούτε φόρους, ούτε εισφορές για το Σουλτάνο, αλλά ούτε και για τον πατριάρχη.....και αυτή του η συμπεριφορά, άναψε τη σπίθα και τον Οκτώβριο του 1600 ξέσπασε η Θεσσαλική επανάσταση, εναντίον του Σουλτάνου Μεχμέτ Γ'.
8.Οι λεπτομέρειες αυτού του ξεσηκωμού, δυστυχώς σύντροφοι, είναι σχεδόν άγνωστες……Ξέρουμε μόνο πως έγιναν σκληρές μάχες ως τις 15 Νοεμβρίου που το κίνημα τελικά απέτυχε…..ξέρουμε ότι ακολούθησαν εκτεταμένες σφαγές των χριστιανών στη Θεσσαλία…..ξέρουμε ότι ο Διονύσιος καθαιρέθηκε απ’ τον πατριάρχη κι αναγκάστηκε να φύγει για τη Δύση ασφαλώς πληγωμένος βαθύτατα, μετά την αποτυχία της επανάστασης και τις φοβερές της συνέπειές. Και για την ιστορία οφείλουμε να πούμε ότι αυτό το κίνημα το πλήρωσαν με τη ζωή τους πολλοί παπάδες, ανάμεσα τους κι ο Σεραφείμ -αρχιεπίσκοπος Φαναριού και Νεοχωρίου- που σουβλίστηκε ζωντανός στα Τρίκαλα και η ορθόδοξη εκκλησία τον ανακήρυξε άγιο.
3.Ο Διονύσιος γεννήθηκε γύρω στο 1541 -ίσως στην Παραμυθιά της Ηπείρου-καταγόταν από σχετικά εύπορη οικογένεια και σε νεαρή ηλικία έγινε καλόγερος –κυρίως γιατί ήταν φύση επαναστατική και κείνα τα μαύρα χρόνια το ράσο προσέφερε ελευθερία κινήσεων και λόγου- στο μοναστήρι του αγίου Δημητρίου του Διχούνη, κοντά στο Κεράσοβο της Θεσπρωτίας.
4.Από πολύ νωρίς διακρίθηκε για τη μόρφωση του.....σπούδασε στην Ιταλία, στη Βενετία και το Πατάβιο, -εκτός από θεολογία-φιλοσοφία, με ιδιαίτερη μάλιστα επίδοση, μαθηματικά, αστρονομία και ιατρική.....και σ' αυτή την πολύπλευρη του μόρφωση, οφείλεται η επωνυμία του «φιλόσοφος».
5.Όταν γύρισε στην Κωνσταντινούπολη, -πατριάρχης ήταν ο Ιερεμίας Β' ο Τρανός- το πατριαρχείο τον χρησιμοποίησε σε θέσεις υπεύθυνες -αναφέρεται σαν μέγας αρχιδιάκονος, έπειτα σαν πρωτοσύγγελος στον Γαλατά και τέλος σαν έξαρχος με αποστολή στις εκκλησίες της Θεσσαλίας, της Ηπείρου και της Πελοποννήσου- μέχρι το 1593, οπότε εκλέχτηκε και χειροτονήθηκε αρχιεπίσκοπος στην μητρόπολη της Λάρισας με το εκκλησιαστικό όνομα Διονύσιος Β' (1593 -1600)…..κι επειδή μάλλον έδρα της μητρόπολης του ήταν τα Τρίκαλα, έμεινε γνωστός σαν μητροπολίτης Λάρισας και επίσκοπος Τρίκκης.
6.Και κατέβηκε στη Θεσσαλία γεμάτος όνειρα, ελπίδες και πίστη στον Αγώνα –οι κλεφταρματωλοί, η ναυμαχία της Ναυπάκτου και οι θρυλούμενες τότε ενέργειες της Δύσης για την απελευθέρωση της Ανατολής παίξανε σίγουρα το ρόλο τους- για την απελευθέρωση του Γένους…..κι έζησε από κοντά τον αφανισμό των ραγιάδων, τις σφαγές που προκαλούσαν οι σκληρές αντεκδικήσεις των Τούρκων για κάθε κίνηση των χριστιανών…..και δεν άργησε να συναντήσει τα ζωηρότερα στοιχεία του τόπου του και να καταλήξει στην απόφαση της αποστασίας.
7.Και προετοίμασε τον Αγώνα υπομονετικά, οργανώνοντας τις δυνάμεις των επαρχιών του…..Και στα οχτώ χρόνια της αρχιερατείας του αγαπημένοι μου σύντροφοι, η Θεσσαλία δεν έστειλε ποτέ στην Πόλη ούτε χαράτσι, ούτε «δοσίματα», ούτε φόρους, ούτε εισφορές για το Σουλτάνο, αλλά ούτε και για τον πατριάρχη.....και αυτή του η συμπεριφορά, άναψε τη σπίθα και τον Οκτώβριο του 1600 ξέσπασε η Θεσσαλική επανάσταση, εναντίον του Σουλτάνου Μεχμέτ Γ'.
8.Οι λεπτομέρειες αυτού του ξεσηκωμού, δυστυχώς σύντροφοι, είναι σχεδόν άγνωστες……Ξέρουμε μόνο πως έγιναν σκληρές μάχες ως τις 15 Νοεμβρίου που το κίνημα τελικά απέτυχε…..ξέρουμε ότι ακολούθησαν εκτεταμένες σφαγές των χριστιανών στη Θεσσαλία…..ξέρουμε ότι ο Διονύσιος καθαιρέθηκε απ’ τον πατριάρχη κι αναγκάστηκε να φύγει για τη Δύση ασφαλώς πληγωμένος βαθύτατα, μετά την αποτυχία της επανάστασης και τις φοβερές της συνέπειές. Και για την ιστορία οφείλουμε να πούμε ότι αυτό το κίνημα το πλήρωσαν με τη ζωή τους πολλοί παπάδες, ανάμεσα τους κι ο Σεραφείμ -αρχιεπίσκοπος Φαναριού και Νεοχωρίου- που σουβλίστηκε ζωντανός στα Τρίκαλα και η ορθόδοξη εκκλησία τον ανακήρυξε άγιο.
9.Κι ο Διονύσιος βρέθηκε στην Ιταλία και στην Ισπανία κι έβαλε πλέον σκοπό της ζωής του να πραγματοποιήσει τα μεγάλα του σχέδια κι επιτέλους ν’ αποτινάξει το ξενικό ζυγό…..κι εργάστηκε σκληρά κι επίμονα -μαζί και μ' άλλους Έλληνες- για δέκα χρόνια σχεδόν και προσπάθησε να εξεγείρει τους Δυτικούς ηγεμόνες εναντίον των Τούρκων…..και σήμερα υπάρχουν βάσιμα στοιχεία ότι η Ηπειρωτική επανάσταση του Διονυσίου που ακολούθησε, δεν ήταν ένα απλό γέννημα ενός ονειροπόλου και αισθηματία ηγέτη, αλλά καρπός μιας βαθιάς μελέτης και προπαρασκευής…..μιας κι ο Διονύσιος είχε συνεννοηθεί και με το Δούκα του Νεβέρ Κάρολο Β' που θεωρούσε τον εαυτό του απόγονο των Παλαιολόγων, επιζητούσε την εξέγερση της Ελλάδας και προετοίμαζε εκστρατεία για την απελευθέρωση της, αλλά και -από το 1603- με τους ιππότες της Μάλτας.
10.Όταν γύρισε στην Ήπειρο –ήταν πάνω κάτω εβδομήντα χρονών- εγκαταστάθηκε στο μοναστήρι του αγίου Δημητρίου στο Κεράσοβο, κι εμψυχωμένος απ’ τις συνεννοήσεις του με τους Δυτικούς, ήρθε σ’ επαφή με τοπικούς παράγοντες κι άρχισε το έργο του.....τον ξεσηκωμό!!!.....συμμέτοχοι του οι μητροπολίτες Ναυπάκτου και Άρτας Γαβριήλ, Δυρραχίου Χαρίτωνας και Τυρνάβου Διονύσιος και πρωτοπαλίκαρα του οι Παραμυθιώτες Ζώτος Τσίριπος και Γιώργος Δελής…..όπλα του, κυρίως η μεγάλη θέληση κι η ελεύθερη σκέψη.
11.Και ξεκίνησε Εθνεγέρτης, -και παρά τις αντιδράσεις- δεν απελπίστηκε ποτέ και απλός καλόγερος, περπάτησε όλη την ύπαιθρο και οργάνωσε -όπως μπορούσε καλύτερα- τα απελευθερωτικά του σχέδια…..και κατάφερε να ξεσηκώσει τους χωρικούς της Παραμυθιάς, του Σουλίου και του Μαλακασίου…..και οργάνωσε κι επιδρομές εναντίον των Τούρκων των χωριών Ζαραβούτσι (σημερινός άγιος Νικόλαος) και Τουρκογρανίτσα και τους λιάνισε.....και στις 7 Σεπτεμβρίου 1611, ύψωσε το επαναστατικό λάβαρο με οχτακόσιους νέους, από το Μοναστήρι του άγιου Δημήτρη στο Ζαραβούτσι.
12.Κι αυτές οι πρόσκαιρες επιτυχίες –σε συνδυασμό με το γεγονός ότι εκείνο τον καιρό οι περισσότερες Τουρκικές δυνάμεις λείπαν απ' την Ήπειρο-,αλλά και οι υποσχέσεις των Δυτικών, ανύψωσαν σε τέτοιο βαθμό το ηθικό των επαναστατών που τη νύχτα της 10ης Σεπτεμβρίου 1611,μια ομάδα από χίλιους σχεδόν χωρίς όπλα –ρόπαλα, πέτρες, δρεπάνια και μαχαίρια ήταν τα όπλα τους- χωρικούς, με τον Διονύσιο μπροστάρη, όρμησε να καταλάβει τα Γιάννενα.
Κι επειδή ο Διονύσιος μόνο αφελής δεν ήταν, ώστε να επιχειρήσει ένα τόσο παράτολμο εγχείρημα με αυτές τις πενιχρές δυνάμεις και να πάρει και στο λαιμό του τόσα παλικάρια…..είχε πιθανότατα επαφές και με άτομα μέσα απ’ τα Γιάννενα ώστε να καταλάβει το κάστρο που θα χρησίμευε σαν προγεφύρωμα για την υποστήριξη των Δυτικών στρατευμάτων…..μη ξεχνάτε τις υποσχέσεις των Δυτικών σύντροφοι!!!.....όμως ήταν κι άτυχος γιατί εκείνο τον καιρό οι Βενετοί κι οι Ισπανοί που ζαχάρωναν την Πελοπόννησο πολέμησαν τον Δούκα του Νεβέρ και οι προσπάθειες του για βοήθεια πήγαν περίπατο…..από την άλλη η οργάνωση του κινήματος ήταν σίγουρα ενθουσιώδης, αλλά πρόχειρη…..έκαναν πίσω τελικά τη κρίσιμη στιγμή κι οι Γιαννιώτες του κάστρου, υπολογίζοντας τα προνόμια τους…..κι όλα πήγαν κατά διαόλου.
12.Κι αυτές οι πρόσκαιρες επιτυχίες –σε συνδυασμό με το γεγονός ότι εκείνο τον καιρό οι περισσότερες Τουρκικές δυνάμεις λείπαν απ' την Ήπειρο-,αλλά και οι υποσχέσεις των Δυτικών, ανύψωσαν σε τέτοιο βαθμό το ηθικό των επαναστατών που τη νύχτα της 10ης Σεπτεμβρίου 1611,μια ομάδα από χίλιους σχεδόν χωρίς όπλα –ρόπαλα, πέτρες, δρεπάνια και μαχαίρια ήταν τα όπλα τους- χωρικούς, με τον Διονύσιο μπροστάρη, όρμησε να καταλάβει τα Γιάννενα.
Κι επειδή ο Διονύσιος μόνο αφελής δεν ήταν, ώστε να επιχειρήσει ένα τόσο παράτολμο εγχείρημα με αυτές τις πενιχρές δυνάμεις και να πάρει και στο λαιμό του τόσα παλικάρια…..είχε πιθανότατα επαφές και με άτομα μέσα απ’ τα Γιάννενα ώστε να καταλάβει το κάστρο που θα χρησίμευε σαν προγεφύρωμα για την υποστήριξη των Δυτικών στρατευμάτων…..μη ξεχνάτε τις υποσχέσεις των Δυτικών σύντροφοι!!!.....όμως ήταν κι άτυχος γιατί εκείνο τον καιρό οι Βενετοί κι οι Ισπανοί που ζαχάρωναν την Πελοπόννησο πολέμησαν τον Δούκα του Νεβέρ και οι προσπάθειες του για βοήθεια πήγαν περίπατο…..από την άλλη η οργάνωση του κινήματος ήταν σίγουρα ενθουσιώδης, αλλά πρόχειρη…..έκαναν πίσω τελικά τη κρίσιμη στιγμή κι οι Γιαννιώτες του κάστρου, υπολογίζοντας τα προνόμια τους…..κι όλα πήγαν κατά διαόλου.
Και τα τραγικά γεγονότα που ακολούθησαν, εξελίχτηκαν κοντολογίς, κάπως έτσι, 
13.Μπήκαν λοιπόν ξημερώματα Κυριακής στα Γιάννενα οι επαναστάτες κι έγινε το χάος!!!.....πυρπόλησαν το σπίτι του Οσμάν ή Ασλάν πασά –Παραμυθιώτη διοικητή της πόλης που σώθηκε τη τελευταία στιγμή μαζί με την οικογένεια του-…..κι άρχισαν να σφάζουν όποιον μουσουλμάνο έβρισκαν μπροστά τους, ενώ ταυτόχρονα οι Γιαννιώτες -χριστιανοί και μουσουλμάνοι-, άρχισαν να χτυπιούνται μεταξύ τους.....και βγήκε όλη τους η οργή από δυο αιώνες σκλαβιάς, μιζέριας και τυραννίας.....Και προς στιγμή, χαρές και πανηγύρια σύντροφοι.....Τα Γιάννενα ήταν στα χέρια των επαναστατών!!!
14.Και ξεκίνησαν για το κάστρο…..όμως βρήκαν τις πύλες κλειστές!!! Βλέπετε σύντροφοι οι άρχοντες και οι Εβραίοι υπολόγισαν τελικά πιο πολύ τα προνόμια που τους είχε παραχωρήσει ο Σουλτάνος και τα τομάρια τους, παρά τις αβέβαιες νίκες των πειναλέων κι άοπλων ορδών που ξεσήκωσε ο φλογερός παπάς…..γιατί να μπλεχτούν??.....κάναν λοιπόν το παγώνι, παράτησαν τους επαναστάτες και περίμεναν την εξέλιξη των γεγονότων για να καθορίσουν τη στάση τους.
15.Και μέσα στη νύχτα σύντροφοι, μπροστά στις κλειστές πύλες του κάστρου, δεν άργησε ν' απλωθεί στους ανοργάνωτους και άοπλους επαναστάτες η απορία και κυρίως η σύγχυση…..και σκορπίστηκαν στην πόλη ανοργάνωτοι εντελώς…..κι έδωσαν τον καιρό στους αιφνιδιασμένους Τούρκους να συνέρθουν, ν' ανασυνταχτούν και να τελικά να ορμήσουν καταπάνω τους και ν' αρχίσουν να τους πελεκάνε…..έγινε χαλασμός!!!.....οι επαναστάτες σκορπίστηκαν κι οι Τούρκοι σκότωναν όποιον χριστιανό έβρισκαν μπροστά τους…..και είναι αξιοσημείωτο το ότι απ’ την οργή τους δεν ξέφυγαν ούτε οι ανυποψίαστοι κάτοικοι του Ζαγορίου, των Κουρέντων και του Μαλακασίου, που -αγνοώντας τα γεγονότα- έφταναν στην πόλη για το κυριακάτικο παζάρι.
Aυτή η απερίγραπτη σφαγή και καταστροφή διασώθηκε μέχρι τις μέρες μας χάρη στο παρακάτω δημοτικό τραγούδι,
13.Μπήκαν λοιπόν ξημερώματα Κυριακής στα Γιάννενα οι επαναστάτες κι έγινε το χάος!!!.....πυρπόλησαν το σπίτι του Οσμάν ή Ασλάν πασά –Παραμυθιώτη διοικητή της πόλης που σώθηκε τη τελευταία στιγμή μαζί με την οικογένεια του-…..κι άρχισαν να σφάζουν όποιον μουσουλμάνο έβρισκαν μπροστά τους, ενώ ταυτόχρονα οι Γιαννιώτες -χριστιανοί και μουσουλμάνοι-, άρχισαν να χτυπιούνται μεταξύ τους.....και βγήκε όλη τους η οργή από δυο αιώνες σκλαβιάς, μιζέριας και τυραννίας.....Και προς στιγμή, χαρές και πανηγύρια σύντροφοι.....Τα Γιάννενα ήταν στα χέρια των επαναστατών!!!
14.Και ξεκίνησαν για το κάστρο…..όμως βρήκαν τις πύλες κλειστές!!! Βλέπετε σύντροφοι οι άρχοντες και οι Εβραίοι υπολόγισαν τελικά πιο πολύ τα προνόμια που τους είχε παραχωρήσει ο Σουλτάνος και τα τομάρια τους, παρά τις αβέβαιες νίκες των πειναλέων κι άοπλων ορδών που ξεσήκωσε ο φλογερός παπάς…..γιατί να μπλεχτούν??.....κάναν λοιπόν το παγώνι, παράτησαν τους επαναστάτες και περίμεναν την εξέλιξη των γεγονότων για να καθορίσουν τη στάση τους.
15.Και μέσα στη νύχτα σύντροφοι, μπροστά στις κλειστές πύλες του κάστρου, δεν άργησε ν' απλωθεί στους ανοργάνωτους και άοπλους επαναστάτες η απορία και κυρίως η σύγχυση…..και σκορπίστηκαν στην πόλη ανοργάνωτοι εντελώς…..κι έδωσαν τον καιρό στους αιφνιδιασμένους Τούρκους να συνέρθουν, ν' ανασυνταχτούν και να τελικά να ορμήσουν καταπάνω τους και ν' αρχίσουν να τους πελεκάνε…..έγινε χαλασμός!!!.....οι επαναστάτες σκορπίστηκαν κι οι Τούρκοι σκότωναν όποιον χριστιανό έβρισκαν μπροστά τους…..και είναι αξιοσημείωτο το ότι απ’ την οργή τους δεν ξέφυγαν ούτε οι ανυποψίαστοι κάτοικοι του Ζαγορίου, των Κουρέντων και του Μαλακασίου, που -αγνοώντας τα γεγονότα- έφταναν στην πόλη για το κυριακάτικο παζάρι.
Aυτή η απερίγραπτη σφαγή και καταστροφή διασώθηκε μέχρι τις μέρες μας χάρη στο παρακάτω δημοτικό τραγούδι,
Δεσπότη μου, τι σήκωσες τον κόσμο στο σεφέρι
και ρήμαξαν τα Γιάννινα και ρήμαξεν ο τόπος?
Μείναν τα σπίτια αδειανά, γέμισαν τα χαντάκια
κι ο Τούρκος δεν απόσωσε να κόβει και να καίει.
Εδώ αρπάζουν κόρακες κι εκεί οι Γιαουντήδες.
Δεν εχ' ή μάνα πια παιδιά και τα παιδιά γονέους,
Κι εσένα το τομάρι σου το στείλανε στη πόλη,
να τρων οι κότες πίτυρα, να νταδουλάν οι γύφτοι,
για να ξυπνάει ή Τουρκιά να κάνει Ραμαζάνι.
16.Κι η Κυριακάτικη αυγή σύντροφοι μου, είδε τη θλιβερότερη σκηνή της τραγικής αυτής ιστορίας…..ενωμένοι οι Έλληνες του κάστρου με τους Τούρκους –τέτοια αίσχη δυστυχώς- κυνηγούσαν να ξεκάνουν τον Διονύσιο και τους χωριάτες που τόλμησαν να σηκώσουν κεφάλι…..και στο δρόμο τους, άλλους σκότωσαν, άλλους έψησαν ζωντανούς, άλλους κρέμασαν, άλλους παλούκωσαν….. κι ο Διονύσιος -που ήταν κοντά στο κάστρο- κατάφερε προς στιγμή να ξεφύγει και κρύφτηκε στη σπηλιά της εκκλησιάς άη Γιάννη του Πρόδρομου, που ακόμα και σήμερα λέγεται «τρύπα του Σκυλόσοφου»…..όμως για κακή του τύχη τον βρήκαν οι Εβραίοι και –όπως ήταν φυσικό κι αναμενόμενο - τον πρόδωσαν και τον παρέδωσαν στους Τούρκους.
17.Οι Τούρκοι αφού τον βασάνισαν φριχτά, τον παρέδωσαν σε ειδικευμένους Εβραίους γδάρτες, που τον έγδαραν ζωντανό και γέμισαν το δέρμα του με άχυρο…..κι έτσι τον διαπόμπευσαν σε πόλεις και χωριά, από τα Γιάννενα ως την Κωνσταντινούπολη…..κι έτσι τον έδειξαν στο Σουλτάνο.....Κι αυτή η συμπεριφορά των Τούρκων είναι που μας πείθει ότι έδωσαν μεγάλη σημασία στην Ηπειρωτική επανάσταση, αλλά ακόμα ότι υπήρξε ηρωική μορφή ο Εθνομάρτυρας Διονύσιος που «πρωτοστάτης έγινε της μεγάλης σειράς των ηρώων και μαρτύρων, οίτινες προήλθον εκ των τάξεων της Ελληνικής εκκλησίας κατά τους χρόνους της δουλείας και κατά τις ημέρες του περί ανεξαρτησίας αγώνος, προς εξυπηρέτησαν της πατρίδος» όπως χαρακτηριστικά αναφέρει ο Σπυρίδων Λάμπρος.....Όμως το πατριαρχείο αφόρισε το Διονύσιο, οι δε Τούρκοι τον αποκάλεσαν «Κακοδιονύσιο»…..αλλά και οι προύχοντες, οι Φαναριώτες και οι μεγαλοπαπάδες του κόλλησαν το ειρωνικό παρατσούκλι «Σκυλόσοφος», με το οποίο και τον θυμόμαστε ως τώρα.....τέλος σωστό νομίζω θα ήταν ν’ αναφέρουμε ότι τότε οι Τούρκοι εκτέλεσαν σαν συνεργάτες του, τους μητροπολίτες Δημητριάδος Αγάπιο και Φαναρίου Συμεών.
Ο Διονύσιος ο Φιλόσοφος σύντροφοι, υπήρξε ουσιαστικά ο πρώτος μεγάλος επαναστάτης στα χρόνια της Τουρκοκρατίας και αν και δέχτηκε -νεκρός πια- το χλευασμό των ανάξιων αντιπάλων του, δεν υπήρξε, ούτε τουρκολάτρης, ούτε υποτακτικός…..κι’ αυτό το απέδειξε περίτρανα και το πλήρωσε και με τη ζωή του…..Δεν μπόρεσα να μάθω αν έχει αρθεί ο αφορισμός του……ξέρω όμως καλά ότι το Ελληνικό Έθνος όμως τίμησε τον Πρωτομάρτυρα του και ουσιαστικά περιφρόνησε τους εχθρούς της μνήμης του.....Έτσι, στα Γιάννενα μια μαρμάρινη στήλη μπροστά στην «τρύπα του Σκυλόσοφου», θα μας θυμίζει πάντα την ηρωική μορφή του Εθνεγέρτη παπά…..Στα Τρίκαλα στήθηκε με τιμές το άγαλμα του…..Στην Καρδίτσα η εικόνα του περιφέρεται στη λιτανεία της γιορτής του άγιου Σεραφείμ και υπάρχει και άγαλμα του…..Τέλος, θα ήταν απρέπεια από μέρους μου να μη σημειώσω την κίνηση του πρώην αρχιεπίσκοπου Αθηνών και πάσης Ελλάδος Χρυσόστομου Παπαδόπουλου, να περιλάβει το Διονύσιο ανάμεσα στους ένδοξους νεομάρτυρες της εκκλησίας.
16.Κι η Κυριακάτικη αυγή σύντροφοι μου, είδε τη θλιβερότερη σκηνή της τραγικής αυτής ιστορίας…..ενωμένοι οι Έλληνες του κάστρου με τους Τούρκους –τέτοια αίσχη δυστυχώς- κυνηγούσαν να ξεκάνουν τον Διονύσιο και τους χωριάτες που τόλμησαν να σηκώσουν κεφάλι…..και στο δρόμο τους, άλλους σκότωσαν, άλλους έψησαν ζωντανούς, άλλους κρέμασαν, άλλους παλούκωσαν….. κι ο Διονύσιος -που ήταν κοντά στο κάστρο- κατάφερε προς στιγμή να ξεφύγει και κρύφτηκε στη σπηλιά της εκκλησιάς άη Γιάννη του Πρόδρομου, που ακόμα και σήμερα λέγεται «τρύπα του Σκυλόσοφου»…..όμως για κακή του τύχη τον βρήκαν οι Εβραίοι και –όπως ήταν φυσικό κι αναμενόμενο - τον πρόδωσαν και τον παρέδωσαν στους Τούρκους.
 |
| Το μαρτύριο του Διονύσιου. Μουσείο Βρέλλη |
Ο Διονύσιος ο Φιλόσοφος σύντροφοι, υπήρξε ουσιαστικά ο πρώτος μεγάλος επαναστάτης στα χρόνια της Τουρκοκρατίας και αν και δέχτηκε -νεκρός πια- το χλευασμό των ανάξιων αντιπάλων του, δεν υπήρξε, ούτε τουρκολάτρης, ούτε υποτακτικός…..κι’ αυτό το απέδειξε περίτρανα και το πλήρωσε και με τη ζωή του…..Δεν μπόρεσα να μάθω αν έχει αρθεί ο αφορισμός του……ξέρω όμως καλά ότι το Ελληνικό Έθνος όμως τίμησε τον Πρωτομάρτυρα του και ουσιαστικά περιφρόνησε τους εχθρούς της μνήμης του.....Έτσι, στα Γιάννενα μια μαρμάρινη στήλη μπροστά στην «τρύπα του Σκυλόσοφου», θα μας θυμίζει πάντα την ηρωική μορφή του Εθνεγέρτη παπά…..Στα Τρίκαλα στήθηκε με τιμές το άγαλμα του…..Στην Καρδίτσα η εικόνα του περιφέρεται στη λιτανεία της γιορτής του άγιου Σεραφείμ και υπάρχει και άγαλμα του…..Τέλος, θα ήταν απρέπεια από μέρους μου να μη σημειώσω την κίνηση του πρώην αρχιεπίσκοπου Αθηνών και πάσης Ελλάδος Χρυσόστομου Παπαδόπουλου, να περιλάβει το Διονύσιο ανάμεσα στους ένδοξους νεομάρτυρες της εκκλησίας.
18.Τα αντίποινα των Τούρκων υπήρξαν φρικτά σύντροφοι…..μιας και καταργήθηκαν όλα τα προνόμια που απολάμβαναν από το 1430 οι Γιαννιώτες, οι χριστιανοί σιγά-σιγά διώχτηκαν -το1613 και το 1618- απ’ το Κάστρο -δικαίωμα διαμονής εκεί είχαν πλέον μόνο οι μουσουλμάνοι-, ενώ ταυτόχρονα εντάθηκε άμεσα η Τουρκική καταπίεση και οι μαζικοί εξισλαμισμοί σε ολόκληρη την Ήπειρο .
Αυτός, με λίγα λόγια, ήταν ο Διονύσιος ο «Σκυλόσοφος» σύντροφοι, ο τραγικός θάνατος του οποίου αποτελεί, κατά τη γνώμη μου, γύμνασμα της Ελληνικής ψυχής, αλλά και απόδειξη τρανταχτή πώς ο πόθος της ελευθερίας δε χαλκεύεται, αλλ’ απεναντίας εμφανίζεται αυτοδύναμος και παραδειγματικός μέσα απ’ τη διαμόρφωση των συνειδήσεων…..κι ευτυχώς, τα τελευταία χρόνια, χάρη στις νεώτερες ιστορικές έρευνες, έγινε -κι εξακολουθεί να γίνεται- με δικαιοσύνη η ιστορική αποκατάσταση του αδικημένου ήρωα μας.
Χρόνια πολλά, σύντροφοι!!!
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου