Όταν ο ΜΠΑΓΑΣΑΣ εκδράμει και γράφει ιστορία.....Η ΣΤΑΣΗ ΤΟΥ ΝΙΚΑ σύντροφοι!!!

Αρχές του Γενάρη σύντροφοι, πρωινό Σαββάτου, μέρα λαμπρή, βρίσκομαι στο Γαλαξίδι και –από ανάγκη κατ’ αρχήν- έχω αφήσει τη μνήμη μου ελεύθερη…..έλα όμως που δε με πάει εκεί που θέλω…..με οδηγεί στο Πάσχα του 2007…..και ξαφνικά σύντροφοι, βρίσκομαι στην Πόλη εκδρομή κι έξω έχει φωτίσει πια για τα καλά. Η βαλίτσα απέναντι μου μισάνοιχτη από χθες το βράδυ, το Δεσποινάκι ακόμα κοιμάται,  η φωτογραφική μηχανή πάντοτε ετοιμοπόλεμη κι ο χάρτης της Πόλης ανοιγμένος δίπλα μου στο κομοδίνο. Ετοιμάζομαι για μια επίσκεψη στο Πατριαρχείο, αυτή τη κιβωτό μνήμης, δόξας και παράδοσης του Ελληνισμού, βλέπω απέναντι μου την Αγιά Σοφιά…..ρίχνω ένα πατρικό φιλάκι στη Δέσποινα, ανακάθομαι στο κρεβάτι…..και τότε ήταν που πρωτοήρθε στο νου μου η στάση του Νίκα…..και κυρίως η στάση που κράτησε τότε η βασίλισσα Θεοδώρα…..που το Γενάρη του 532μχ, στη σύσκεψη του αυτοκράτορα με τους συμβούλους του -κι ενώ έξω η Βασιλεύουσα καιγόταν κυριολεκτικά για μια βδομάδα, επενέβη και απέτρεψε τελικά τον Ιουστινιανό από την προσχεδιασμένη φυγή…..και χωρίς αυτή την επέμβαση η εξέγερση σίγουρα θα είχε άλλη κατάληξη και ο Ιουστινιανός δεν θα ξεκινούσε ένα μήνα αργότερα τις εργασίες για την ανέγερση της Αγίας Σοφίας –που τόσο θαύμαζα- ούτε θα μπορούσε να αναφωνήσει με την ολοκλήρωσή της επτά χρόνια αργότερα το περίφημο και δικαιολογημένα περήφανο «Νενίκηκά σε, Σολομών».

Όμως η μνήμη συνέχισε….και θυμήθηκα και το φίλο μου το Θόδωρο και την επιθυμία του να γράψω για τη στάση του Νίκα, που τόσες ομοιότητες έχει με την κατάσταση που βιώνει σήμερα η χώρα μας…..και το αποφάσισα!!!.....στο λιμανάκι για καφέ…..μια βόλτα στο ναυτικό μουσείο…..και μετά ξεκινάω!!!.....πριν την επιστροφή!!! Στο Δεσποινάκι -που το θυμήθηκα- λοιπόν
με αγάπη.....και καλή ανάγνωση σύντροφοι!!!
ΛΙΓΟ ΠΡΙΝ Η ΚΑΤΑΙΓΙΔΑ ΞΕΣΠΑΣΕΙ...ή ένας μικρός πρόλογος

1.Την άνοιξη του 527μχ ο αυτοκράτορας του ανατολικού Ρωμαϊκού κράτους Φλάβιος Ιουστίνιος Αύγουστος ή Ιουστίνος Α' ασθένησε…..προσβλήθηκε από καρκίνο…..και ένοιωσε βαθειά στο πετσί του ότι το τέλος πλησίαζε.

Ο Ιουστίνος ανέβηκε στον θρόνο το 518μχ –διάδοχος του Αναστασίου του Α’- και παρά την αμορφωσιά του και την ταπεινή του καταγωγή ήταν άξιος και ικανός στρατιωτικός και μάλιστα αποδείχτηκε και καλός αυτοκράτορας. Στα λίγα χρόνια που βασίλεψε έμεινε γνωστός για τους νόμους που συνέταξε για τον περιορισμό της επιρροής των ευγενών, αλλά και για την επούλωση  που κατάφερε στο λεγόμενο Ακακιανό  σχίσμα μεταξύ των εκκλησιών της Ρώμης και της Κωνσταντινούπολης, που οφειλόταν κυρίως στην πολιτική των αυτοκρατόρων απέναντι στους μονοφυσίτες.

2.Όταν σύντροφοι μου ο Ιουστίνος αρρώστησε, το ανατολικό Ρωμαϊκό κράτος –που είχε προκύψει το 395μχ από την διαίρεση της ενιαίας Ρωμαϊκής αυτοκρατορίας από τον Μέγα Θεοδόσιο- αντιμετώπιζε πολλά και σημαντικά προβλήματα, με κυριότερο το ότι ήταν το μόνο κράτος στο κόσμο που είχε δικαίωμα να χρησιμοποιήσει τον τίτλο της Ρωμαϊκής αυτοκρατορίας.....Ναι σύντροφοι μου το δυτικό Ρωμαϊκό κράτος είχε πλέον καταρρεύσει από τις συνεχείς βαρβαρικές επιθέσεις και πιστέψτε με αυτή η κατάρρευση έκανε τον τίτλο «Ρωμαϊκή αυτοκρατορία» πολύ βαρύ αλλά και πολύ ουσιαστικό για τους ανατολικούς.

3.Βαριά η αποστολή των ανατολικών λοιπόν μιας κι ήταν οι μόνοι πλέον που έπρεπε να υπερασπιστούν όχι μόνο το ρωμαϊκό μεγαλείο, αλλά κυρίως το χριστιανισμό.

Ο χριστιανισμός!!!…..επίσημη θρησκεία του κράτους από το 392μχ από τον Θεοδόσιο –που απ' την εκκλησία και μόνο απ’ αυτήν ονομάστηκε Μέγας για τις εξαιρετικές υπηρεσίες που τις προσέφερε- σύμβολο της ενότητας του κράτους που τότε απειλούνταν σοβαρά απ' τους αιρετικούς…..και κινδύνευε σοβαρά η ενότητα της εκκλησίας του, άρα σύντροφοι μου και η ενότητα του ίδιου του κράτους.

4.Ο ετοιμοθάνατος Ιουστίνος λοιπόν –για να γυρίσουμε στα δικά μας- έπρεπε επειγόντως να επιλέξει διάδοχο άξιο, ικανό και με βαριά αποστολή…..και επέλεξε τον ανιψιό του Ιουστινιανό που την 1η Απριλίου του 527μχ αναγορεύτηκε συναυτοκράτορας και Αύγουστος.....και όταν την 1η Αυγούστου του 527μχ ο Ιουστίνος πέθανε και ο Ιουστινιανός απέμεινε μονοκράτορας, έμεινε τελικά γνωστός σαν Ιουστίνος ο Α', ο ιδρυτής της Ιουστινιάνειας δυναστείας.

Για τον Ιουστινιανό τι να πρωτογράψει κανείς?.....γεννήθηκε το 482μχ και κυβέρνησε έως το θάνατό του το 565μχ. Υιοθετήθηκε από το θείο του και αυτοκράτορα Ιουστίνο, έλαβε ευρύτατη μόρφωση και υπήρξε  ο τελευταίος Ρωμαίος αυτοκράτορας που είχε υπό τον έλεγχό του όλη τη Μεσόγειο θάλασσα. Είναι αλήθεια ότι είχε μεγάλα και φιλόδοξα σχέδια για την αναδιοργάνωση του κράτους του…..μιας και μέχρι το θάνατο του θείου του, τα πάντα είχαν κολλήσει…..και γρήγορα φάνηκε κι η αποφασιστικότητα του να προχωρήσει σε σαρωτικές αλλαγές στα εσωτερικά και στα εξωτερικά θέματα του κράτους και η διάθεση του να χρησιμοποιήσει όλη την αυτοκρατορική του εξουσία για να τις πραγματοποιήσει.

Η φυσική του αντοχή έμεινε αξέχαστη και ο ολιγόωρος ύπνος του χάρισε το χαρακτηρισμό του ακοίμητου βασιλιά στην επιγραφή του ναού των Αγίων Σέργιου και Βάκχου, αλλά και του άρχοντα των δαιμόνων σύμφωνα με τον ιστορικό Προκόπιο –που μαζί με τον Μαλάλα είναι οι κύριες ιστορικές πηγές για την εποχή και τα γεγονότα που εξιστορούμε-…..άνθρωπος δεσποτικός, με μεγάλη επιμονή, σύστημα και υπομονή για να πετύχει τους σκοπούς του, υπήρξε ιδιαίτερα δραστήριος και εργατικός, με καλούς τρόπους, χωρίς να επιδίδεται σε ασυδοσίες, αλλά και αρκετά δύσπιστος.

Το πορτρέτο του σημαντικού αυτού  αυτοκράτορα διασώθηκε στον ψηφιδωτό διάκοσμο του Αγίου Βιταλίου στη Ραβέννα της Ιταλίας, καθώς και σε νομίσματα της εποχής.

Ποια ήταν τα σχέδια του?.....Βασική του επιδίωξη της εξωτερικής του πολιτικής υπήρξε η ανάκτηση των δυτικών επαρχιών της αυτοκρατορίας και κυρίως  η κατάληψη της Ρώμης, το σύμβολο του Ρωμαϊκού κράτους. Από κει και πέρα στο εσωτερικό σχεδίασε την ένταξη των νόμων του κράτους σένα ενιαίο κώδικα και την κατάργηση πολλών αντικρουόμενων διατάξεων, την αναδιοργάνωση της δημόσιας διοίκησης, αλλά και την πλήρη επικράτηση του χριστιανισμού που εξασφάλιζε την ενότητα.

Στην αρχή της ένδοξης -τελικά- βασιλείας του Ιουστινιανού λοιπόν σύντροφοι η Βασιλεύουσα συγκλονίστηκε από μια λαϊκή εξέγερση που έμεινε γνωστή σε μας ως «στάση του Νίκα», που ξεκίνησε από τα μέλη των δήμων τα οποία τότε διέθεταν δύναμη μεγάλη και κυρίως πολιτική επιρροή. Και αν ο Ιουστινιανός την αντιμετώπισε τελικά δυναμικά και με επιτυχία, αυτό κυρίως οφείλεται στο πείσμα και στην αποφασιστικότητα της συζύγου του Θεοδώρας και στην πίστη δύο στρατηγών του.

ΛΙΓΑ ΛΟΓΙΑ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΔΗΜΟΥΣ

5.Είναι κατ’ αρχήν σαφές ότι τυπικά ο Ιουστινιανός σαν απόλυτος μονάρχης ασκούσε εξουσία ουσιαστική και μεγάλη…..όμως στην πραγματικότητα έπρεπε συνεχώς ν’ αφουγκράζεται τις λαϊκές αντιδράσεις, που κατά το παρελθόν είχαν προκαλέσει προβλήματα στους προκατόχους του, αλλά και αποτελούσαν βασική προϋπόθεση για τη διατήρηση της εξουσίας του και την ολοκλήρωση του έργου του.

6.Και την εποχή που εξιστορούμε σύντροφοι, βασικός παράγοντας των λαϊκών αντιδράσεων ήταν οι δήμοι…..αρχικά αθλητικά σωματεία που υποστήριζαν κάποιο συγκεκριμένο σύλλογο στον ιππόδρομο…..που σταδιακά –λόγω της μεγάλης αγάπης του κόσμου για τον ιππόδρομο- μεταβλήθηκαν σε σημαντικό πολιτικό παράγοντα και οδηγό των κοινωνικών εξελίξεων…..και τελικά εξελίχθηκαν σε ανασχετικό φραγμό της αυτοκρατορικής απολυταρχίας.

7.Τα μέλη τους?.....ισχυροί και πλούσιοι, αλλά και λαϊκοί και φτωχοί άνθρωποι. Τα κριτήρια τους?.....κυρίως κοινωνικά και θρησκευτικά. Οι διαφοροποιήσεις τους?.....για τους δύο μεγαλύτερους δήμους –τους Βένετους και τους Πράσινους- η προέλευση των εισοδημάτων των μελών τους, η σχέση τους με την εξουσία και οι θρησκευτικές τους πεποιθήσεις…..οι Βένετοι ας πούμε είχαν καλή σχέση με την αυτοκρατορική εξουσία και την επίσημη ορθόδοξη εκκλησία. Τα εύπορα μέλη τους ήταν γαιοκτήμονες, μέλη της αυτοκρατορικής αυλής και ανώτεροι κρατικοί λειτουργοί, ενώ τα λαϊκά τους μέλη προέρχονταν κυρίως από το βοηθητικό προσωπικό των ανακτόρων, των ευγενών, του πατριαρχείου και της Αγίας Σοφίας…..οι Πράσινοι τώρα στηρίζονταν κυρίως από τον επιχειρηματικό και εμπορικό κόσμο της εποχής και αντιμετώπιζαν ανεκτικά –και πολλές φορές ευνοϊκά- τις θρησκευτικές αιρέσεις και ιδιαίτερα τους μονοφυσίτες. Τα ανώτερα στελέχη τους ήταν αστοί, έμποροι και βιοτέχνες και τα κατώτερα στελέχη εργάτες, τεχνίτες, μικροεπιχειρηματίες, υπάλληλοι. Η επιρροή τους?.....άμεση μέσω του ιππόδρομου της Πόλης –που την εποχή που εξιστορούμε ήταν κυρίως χώρος έκφρασης της λαϊκής βούλησης- με συνθήματα πολιτικά, αυθόρμητα και κυρίως δυναμικά και ανώνυμα υπέρ ή κατά κάποιου κρατικού λειτουργού ή ακόμα και του ίδιου του αυτοκράτορα…..αλλά και έμμεση στο παρασκήνιο με πιέσεις και αιτήματα των ηγετικών στελεχών τους στους κρατικούς λειτουργούς. Η εξουσία?.....συνήθως υπολόγιζε τις λαϊκές διαθέσεις και αν το έκρινε σκόπιμο μετέβαλε και την πολιτική της.

ΛΙΓΑ ΛΟΓΙΑ ΓΙΑ ΤΑ ΑΙΤΙΑ ΚΑΙ ΤΙΣ ΑΦΟΡΜΕΣ

8.Και με αυτά τα χαρακτηριστικά σύντροφοι, οι δήμοι της Κωνσταντινούπολης ήρθαν σε αντίθεση με το πολιτικό πρόγραμμα του Ιουστινιανού, που σίγουρα επιθυμούσε τον περιορισμό της δράσης και της επιρροής τους και την ενίσχυση της αυτοκρατορικής του εξουσίας.

9.Τι συνέβη λοιπόν?.....στις αρχές της βασιλείας του Ιουστινιανού, πολλοί ήταν δυσαρεστημένοι από την αυτοκρατορική διοίκηση. Κύρια αιτία ήταν σίγουρα οι μεταρρυθμίσεις που προωθούσε ο αυτοκράτορας, που περιόρισαν την σπατάλη των κρατικών εσόδων, περιόρισαν τη δυνατότητα εκμετάλλευσης του αυτοκρατορικού πλούτου, κατάργησαν αργόμισθους κρατικούς υπάλληλους και μείωσαν τις αργομισθίες. Πολλά ονόματα νεκρών διαγράφτηκαν απ’ τις μισθοδοτικές καταστάσεις, η αλόγιστη και δωρεάν χρησιμοποίηση του κρατικού ταχυδρομείου περιορίστηκε δραστικά, επιβλήθηκαν ξαφνικά, έντονα και σφοδρά αυστηρότεροι έλεγχοι στους εμπόρους –που κλήθηκαν να πληρώσουν και πρόσθετους φόρους- και οι καταπατητές της δημόσιας γης εκδιώχτηκαν.

10.Όμως εκείνο το μέτρο που πόνεσε περισσότερο ήταν η μείωση των αποδοχών των κρατικών υπαλλήλων και ιδιαίτερα των στρατιωτικών…..για τον απλούστατο λόγο ότι οι περισσότεροι από αυτούς είχαν πληρώσει αδρά για να καταλάβουν τις θέσεις που κατείχαν.

11.Και σιγά-σιγά όλοι αυτοί –θύματα των αυτοκρατορικών μεταρρυθμίσεων- συγκεντρώθηκαν στην Πόλη…..κι όταν τους πήραν χαμπάρι οι δήμοι προσπάθησαν να εκμεταλλευτούν τη κατάσταση.

12.Γιατί ευαισθητοποιήθηκαν οι δήμοι?.....μα φυσικά γιατί κι αυτοί πια ήταν στόχος του Ιουστινιανού…..που πίστευε ότι ήταν πλέον καιρός να γυρίσουν στα παλιά τους ενδιαφέροντα –τις ιπποδρομίες- και ν’ αφήσουν τη διακυβέρνηση της αυτοκρατορίας στους κατάλληλους…..όμως οι δήμοι είχαν ισχύ, αίγλη και τώρα και την υποστήριξη των δυσαρεστημένων που στήριζαν όλες τις ελπίδες τους σ’ αυτούς.

13.Τι έκαναν?.....κατ’ αρχήν πίεσαν έντονα παρασκηνιακά για την άρση των μέτρων…..κι όταν δεν εισακούστηκαν?.....είχε σειρά ο ιππόδρομος…..και φτάσαμε στον Γενάρη του 532μχ.....που οι πολιτικές εκδηλώσεις των δήμων στον ιππόδρομο εντάθηκαν.....δημιουργήθηκε το κατάλληλο κλίμα.....

Οι λαϊκές εξεγέρσεις τότε σύντροφοι είχαν επίκεντρο την Βασιλεύουσα, επειδή στις συνθήκες της εποχής ούτε οι επαρχιακές πόλεις παρουσίαζαν πλούσια κοινωνική ζωή με τη βαθιά παρακμή τους ούτε στην ύπαιθρο οι αγρότες είχαν αποκτήσει ακόμη συνείδηση της νέας, μεσαιωνικής τους τύχης. 

Η εξέγερση των δήμων σύντροφοι, που ονομάστηκε στάση του Νίκα και διήρκεσε  οκτώ ημέρες, σημειώθηκε τον Ιανουάριο του 532. Η στάση αυτή άφησε βαθιά ίχνη στη συνείδηση των συγχρόνων της και περιγράφεται στα ιστορικά έργα μιας ολόκληρης σειράς συγγραφέων. Του Θεοφάνη, του Προκόπιου, του Μαλάλα, του Λυδού…..και χάρη σ’ αυτές τις διασωθείσες πηγές, είμαστε σε θέση σήμερα να παρακολουθήσουμε -σχεδόν τέλεια- και μέρα με τη  μέρα τα θυελλώδη γεγονότα.

Βυζαντινός ιππόδρομος ελαιογραφία του Γιάννη Νίκου

…..και όλα ξεκίνησαν κάπως έτσι.

Κυριακή, 11 Ιανουαρίου 532μχ

14.Ήταν ημέρα γιορτής και οργανώθηκαν ιπποδρομίες…..παρών και ο  Ιουστινιανός και η συνοδεία του…..και οι Πράσινοι αρχικά άρχισαν τα παράπονα για τις πιέσεις που τους ασκούνταν,  για την κακή μεταχείριση που υφίσταντο και για τα οικονομικά μέτρα που βίωναν…..τους απάντησαν αρχικά οι αντίπαλοι Βένετοι -τους οποίους ο Ιουστινιανός παρακινούσε έντεχνα κατά των Πρασίνων-προκλητικά…..όμως οι Πράσινοι συνέχισαν με ύφος παρακλητικό και συνάμα ειρωνικό, «ξέρουμε ποιοι μας αδικούν, αλλά αν τους κατονομάσουμε μπορεί ν’ ανταμειφθούν ακόμα περισσότερο»…..και ο Ιουστινιανός που δεν ανεχόταν την αντιλογία, οργίστηκε και πρόσβαλε τους Πράσινους αποκαλώντας τους Ιουδαίους, Μανιχαίους και Σαμαρείτες, βρισιές ιδιαίτερα βαριές εκείνη την εποχή…..οι Πράσινοι όμως ανταπέδωσαν απτόητοι, με δυναμισμό και προκλητικά αποκαλώντας τον νεστοριανιστή με φίλους τους ειδωλολάτρες Βένετους….. και τα πνεύματα οξύνθηκαν κι άλλο και η αναταραχή στον Ιππόδρομο έγινε εντονότερη…..και ο Ιουστινιανός πάντοτε οργισμένος –κι ενώ οι Βένετοι πλέον  προσπαθούσαν να ηρεμήσουν τα πνεύματα- τους απείλησε με τιμωρία παραδειγματική.

15.Και οι Πράσινοι εγκατέλειψαν τον Ιππόδρομο βρίζοντας……και ο αυτοκράτορας  αποσύρθηκε στο παλάτι όμως πριν έδωσε εντολή στον έπαρχο της Πόλης Ευδαίμονα να συλλάβει τους ταραξίες.….που έπραξε όπως διατάχθηκε και συνέλαβε επτά άτομα, αρχηγούς των Πρασίνων αλλά και κάποιους Βένετους.

Με τον τρόπο αυτό ο Ιουστινιανός ήθελε να δείξει σε όλους ότι είναι υπεράνω παρατάξεων και ότι είναι εξίσου αυστηρός και δίκαιος προς όλους.  Όμως τα γεγονότα που ακολούθησαν σύντροφοι  κατάστησαν  εντελώς λανθασμένη αυτή την  ενέργειά, γιατί  οι ομαδικές συλλήψεις το μόνο που κατάφεραν ήταν να ενώσουν τους δήμους.

16.Τέσσερις από τους συλληφθέντες αποκεφαλίστηκαν…..για τους υπόλοιπους  τρεις που καταδικάστηκαν σε θάνατο με απαγχονισμό, προηγήθηκε περιφορά στην Πόλη ώστε το θέαμα  να προκαλέσει φόβο στους υπόλοιπους…..και όταν προσπάθησαν τελικά να τους κρεμάσουν συνέβη κάτι το ασυνήθιστο…..έσπασε η αγχόνη και δυο από τους  καταδικασμένους –ένας από κάθε δημοτική παράταξη-  έπεσαν στο χώμα…..κι όταν τελείως απάνθρωπα προσπάθησαν να τους κρεμάσουν και δεύτερη φορά το συγκεντρωμένο πλήθος, ταραγμένο και αισθητά αναστατωμένο από την ωμότητα του έπαρχου, θεώρησε το  γεγονός σημάδι  της Θείας Πρόνοιας…..και προσπάθησε –μέσα σε κλίμα έντασης και φοβερής σύγχυσης- να μεταφέρει τους θανατοποινίτες σε μια εκκλησία, που εκείνη την εποχή θεωρούνταν άσυλο…..και κάποιοι μοναχοί βοήθησαν σ’ αυτό και τους οδήγησαν στην εκκλησία του αγίου Λαυρεντίου, στη συνοικία των Πουλχεριανών…..μα και πάλι δεν τελείωσαν όλα…..μιας κι ο Ευδαίμων έστειλε άμεσα στρατό να τους περιμένει έξω απ’ την εκκλησία, ώστε όταν βγουν να συλληφθούν και να κρεμαστούν…..όμως οι καλόγεροι και ο συγκεντρωμένος λαός αντιστάθηκαν και συγκρούστηκαν με το στρατό…..και η άρνηση τελικά του Ευδαίμονα ν’ απονείμει χάρη στους δυο κατάδικους αποτέλεσε την τελευταία σταγόνα που προκάλεσε ένα από πλέον θυελλώδη επεισόδια στη μακραίωνη ιστορία της Βασιλεύουσας…..κι όπως μας πληροφορεί μια από τις πηγές μας –ο χρονικογράφος Ιωάννης Μαλάλας-  τότε πρωτακούστηκε και το σύνθημα «Νίκα», που αρχικά επινοήθηκε κυρίως για να αποτρέψει τη διείσδυση κατασκόπων στις τάξεις των δήμων…..Η κατάσταση στην αναστατωμένη Βασιλεύουσα δεν ομαλοποιήθηκε…..αντίθετα σύντροφοι, οι κάτοικοι της Κωνσταντινούπολης έμελλε να βιώσουν μεγάλους κλυδωνισμούς και γεγονότα τραγικά και  καταλυτικά.

Τρίτη, 13 Ιανουαρίου 532μχ

17.Ήταν πάλι μέρα ιπποδρομιών…..και όπως ήταν φυσικό η υπόθεση των καταδικασμένων μεταφέρθηκε εκεί, με τους οπαδούς των δήμων ενωμένους κι αποφασισμένους ν’ ασκήσουν έντονη πίεση στον Ιουστινιανό –που καθόταν στο αυτοκρατορικό θεωρείο- ζητώντας αμνηστία…..και οι διαμαρτυρίες άρχισαν και ο ιππόδρομος σείστηκε…..όμως ο αυτοκράτορας και οι σύμβουλοι του δεν έδωσαν καμία σημασία θεωρώντας το ζήτημα ασήμαντο…..και τα γεγονότα που ακολούθησαν έδειξαν ότι ο Ιουστινιανός δεν εκτίμησε σωστά τη κατάσταση μιας και οι αρχηγοί των δήμων είχαν καταλήξει σε συμφωνία μυστική να συγκρουστούν άμεσα και απόλυτα με τον αυτοκράτορα που δεν σεβόταν τα προνόμια τους και τους είχε αδικήσει.

18.Και οργισμένοι οι οπαδοί ανακοίνωσαν ανοιχτά τη συμμαχία τους…..έφυγαν απ’ τον ιππόδρομο…..κατευθύνθηκαν προς το Αυγουσταίο –τη μεγάλη πλατεία μπρος στο παλάτι και την αγιά Σοφιά-…..και επικράτησε το απόλυτο χάος……μιας και η λαϊκή δυσαρέσκεια δεν περιορίστηκε πια στα συνηθισμένα αρνητικά συνθήματα, αλλά έφτασε στα όρια της εξέγερσης…..εκείνη τη νύχτα πυρπολήθηκαν σπίτια, καταλήφθηκε και πυρπολήθηκε το Πραιτώριο –θεμέλιο της αυτοκρατορικής εξουσίας-, ελευθερώθηκαν φυλακισμένοι, ξυλοκοπήθηκαν στρατιώτες, πυρπολήθηκε το αρχείο με τις  καταστάσεις των φορολογουμένων…..και οι μάζες που συνεχώς μεγάλωναν αισθάνονταν ότι τίποτα πια δε μπορούσε να τους σταματήσει…..και η κατάσταση ξέφυγε σε σημαντικό βαθμό από τον έλεγχο…..πυρπολήθηκαν τα σπίτια των συμβούλων του αυτοκράτορα, πυρπολήθηκε η Σύγκλητος, τα προπύλαια των ανακτόρων, η αγία Ειρήνη και καταστράφηκε ολοκληρωτικά η αγία Σοφία ο κεντρικός ναός της Πόλης πούχε κατασκευάσει ο Μέγας Κωνσταντίνος…..κι ο καιρός με το δυνατό αέρα  βοήθησε –όπως συνοπτικά αναφέρουν ο Προκόπιος και ο Λυδός- στην εξάπλωση της πυρκαγιάς και η Κωνσταντινούπολη μετατράπηκε σε σωρό ερειπίων…..και πολλοί φοβισμένοι κάτοικοι της την εγκατέλειψαν…..κι όταν επιτέλους βράδιασε τα πλήθη διαλύθηκαν…..η οργή είχε καταλαγιάσει προσωρινά…..η εξέγερση όμως δεν είχε τελειώσει…..απεναντίας!!!

19.Και το βράδυ οι αρχηγοί των δήμων συναντήθηκαν για ν’ αποφασίσουν τις επόμενες κινήσεις τους…..και συναντήθηκαν πρόσκαιροι νικητές και σίγουροι ότι αυτή η λαϊκή εξέγερση θα μπορούσε ν’ αξιοποιηθεί προς όφελος τους αρκεί να κατάφερναν να την ελέγξουν.

Τετάρτη, 14 Ιανουαρίου 532μχ

19.Και πρωί-πρωί οι πυρπολήσεις και οι  λεηλασίες συνεχίστηκαν σε τέτοιο βαθμό που ο Ιουστινιανός βλέποντας ότι έχανε τον έλεγχο των πραγμάτων, άρχισε διαπραγματεύσεις με τους αρχηγούς των δήμων.

20.Τα αιτήματα των αρχηγών των δήμων?.....άλλα πλέον και ιδιαίτερα ριζοσπαστικά….. ζήτησαν ρητά την αντικατάσταση του Ιωάννη Καππαδόκη, που ήταν ο κύριος υπεύθυνος για την πιεστική οικονομική πολιτική και ένας από τους σημαντικότερους συνεργάτες του αυτοκράτορα….. ζήτησαν την αντικατάσταση του Τριβωνιανού, του σημαντικότερου νομικού της αυτοκρατορίας και του έπαρχου Ευδαίμονα.

21.Ο Ιουστινιανός?.....επειδή έβλεπε τον κίνδυνο να μεγαλώνει, ικανοποίησε τα αιτήματα των εξεγερμένων και απέλυσε άμεσα και τους τρεις  προαναφερόμενους αξιωματούχους απ’ τα αξιώματα που κατείχαν.

22.Όμως το πλήθος –παρασυρμένο ίσως από τη ψευδαίσθηση της πρόσκαιρης δύναμης που αισθάνονταν ή καθοδηγούμενο κατάλληλα απ’ τους ηγέτες του- δεν ικανοποιήθηκε…..και ο Ιουστινιανός που βρισκόταν μέσα στο παλάτι –ουσιαστικά όμηρος του πλήθους- ενώ είχε ήδη  προβεί σε μεγάλες υποχωρήσεις, θα ζούσε πολύ δυσκολότερες στιγμές…..κι όταν πρωτοσκέφτηκε να καταστείλει τη στάση με τη βία αντιμετώπισε συγκεκριμένα και σοβαρά προβλήματα.

23.Κατ’ αρχήν δεν είχε  στο πλευρό του αρκετούς στρατιώτες,  παρά μόνο τη φρουρά του παλατιού και λίγες δυνάμεις γύρω απ την Πόλη, οι οποίες όμως ήταν δυσαρεστημένες απ τις οικονομικές περικοπές, δηλαδή αναξιόπιστες…..κανείς δεν γνώριζε πως θ’ αντιδρούσαν αν διατάσσονταν να επέμβουν…..μετά δεν είχε καμιά εμπιστοσύνη στα πρόσωπα του άμεσου κύκλου του, μιας και ορισμένα απ αυτά ήταν συγγενείς προηγούμενων αυτοκρατόρων και το ενδεχόμενο να εκμεταλλευτούν την κατάσταση για ν’ ανέβουν στο θρόνο ήταν σοβαρό.

24.Παρόλα αυτά όμως –νευρικός κι ανυπόμονος- προχώρησε σε μια πρώτη προσπάθεια βίαιης καταστολής της εξέγερσης χρησιμοποιώντας περίπου  τρεις χιλιάδες Γότθους μισθοφόρους που βρίσκονταν στη Βασιλεύουσα…..και σημειώθηκαν σκληρές συγκρούσεις και με αρκετές απώλειες…..κι όταν κάποιοι ιερείς της Πόλης –φρίικιασμένοι για τη σφαγή που εξελισσόταν στους δρόμους της- προσπάθησαν να την αποτρέψουν, δολοφονήθηκαν απ’ τους μισθοφόρους…..κάτι που όχι μόνο εξόργισε τους στασιαστές, αλλά προκάλεσε και μεγάλη αγανάκτηση στους κατοίκους της Βασιλεύουσας…..και οι οδομαχίες συνεχίστηκαν με μεγαλύτερο μένος…..και από τις πηγές πληροφορούμαστε ότι στις συγκρούσεις συμμετείχαν  πλέον και γυναίκες οι οποίες από τα γύρω σπίτια πετούσαν πέτρες στους Γότθους μισθοφόρους…..αυτοί απάντησαν και σε αντίποινα πυρπόλησαν πολλά σπίτια…..όμως στο τέλος νικήθηκαν και αναγκάστηκαν να καταφύγουν στο αυτοκρατορικό παλάτι.

Πέμπτη, 15 Ιανουαρίου 532μχ

25…..αφού σημειώθηκε νέα έξαρση της εξέγερσης με τα πλήθη πλέον να απαιτούν νέο αυτοκράτορα…..δύσκολες καταστάσεις…..και είναι αλήθεια μεγάλη το ότι σ’ αυτή τη συγκυρία οι Συγκλητικοί, που ήταν κλεισμένοι στο παλάτι, συντάχθηκαν με τους εξεγερμένους και –προδίδοντας τον Ιουστινιανό ή πολύ φοβισμένοι- επεδίωξαν την επιστροφή της «νόμιμης» δυναστείας του παλιού  αυτοκράτορα Αναστάσιου του  Α΄…..δηλαδή του ανιψιού του και ευνοούμενου των Βένετων Υπάτιου ή του αδελφού του Πομπήιου.

26.Όμως, επειδή κι αυτοί ήταν στο παλάτι, το εξεγερμένο πλήθος των στασιαστών στράφηκε στον τρίτο αδελφό τους, τον αξιωματούχο Πρόβο –που όμως είχε υποψιαστεί τη κατάσταση κι επειδή δεν ήθελε με τίποτα να βρεθεί ανάμεσα στη λαϊκή οργή και το μένος του Ιουστινιανού, είχε φροντίσει να εξαφανιστεί- και φωνάζοντας τ’ όνομά του κατευθύνθηκε προς το σπίτι του. ….κι όταν κατάλαβε την απουσία του…..ξεκίνησε τα αντίποινα…..και πυρπόλησε το σπίτι του.

Παρασκευή, 16 & Σάββατο, 17 Ιανουαρίου 532μχ

27. Την Παρασκευή οι ταραχές στους δρόμους της Πόλης συνεχίστηκαν και οι πυρκαγιές εξαπλώθηκαν προς το βόρειο τμήμα της…..οι στασιαστές κατέλαβαν κι άλλες συνοικίες της Βασιλεύουσας καταστρέφοντας παράλληλα  και  άλλα δημόσια κτήρια…..η κατάσταση είχε ξεφύγει…..και οι οπαδοί του Ιουστινιανού δολοφονούνταν μαζικά.

28.Την άλλη μέρα πάλι τα ίδια…..οι συγκρούσεις, οι πυρκαγιές και οι λεηλασίες συνεχίστηκαν…..και ήταν η πρώτη φορά που άρχισε να διαφαίνεται κάποια μικρή υπεροχή των στασιαστών.

29.Μέσα στο παλάτι τώρα, ο  Ιουστινιανός, φοβήθηκε την εκδήλωση πραξικοπήματος απ’ τα μέλη της Αυλής του…..τρομοκρατήθηκε…..και διέταξε τους Συγκλητικούς να το εγκαταλείψουν…..ωστόσο ο Υπάτιος –σίγουρος ότι αν εγκατέλειπε το παλάτι το πλήθος θα τον υποχρέωνε να διεκδικήσει το θρόνο- ζήτησε να παραμείνει στο παλάτι, επειδή μάλλον φοβήθηκε για τη ζωή του…..όμως ο Ιουστινιανός ήταν τόσο τρομοκρατημένος που αρνήθηκε τα παρακάλια του Υπάτιου…..έκανε το τραγικό λάθος και τον έδιωξε…..και προσέφερε στο πιάτο έναν έτοιμο αρχηγό στους  στασιαστές. 

Κυριακή, 18 Ιανουαρίου 532μχ
30.Τρομαγμένος και αποφασίζοντας βιαστικά  ο Ιουστινιανός επιχείρησε  απεγνωσμένα να κερδίσει τη λαϊκή συμπάθεια   και επιχείρησε για μια φορά ακόμα να διαπραγματευτεί με τους στασιαστές…..και επανεμφανίστηκε στο αυτοκρατορικό θεωρείο του στον Ιππόδρομο σαν ικέτης και ορκίστηκε μπροστά στο συγκεντρωμένο πλήθος ειρήνη με τους στασιαστές και υποσχέθηκε αμνηστία….. και παρά τη γεμάτη έμπνευση ομιλία του –που αναλυτικά περιέχεται στο «Πασχάλιο χρονικό»- το πλήθος δεν τον πίστεψε…..του απάντησε με απειλές και βρισιές, τον κατηγόρησε για ψευδορκία και από τις βρισιές δε γλύτωσε ούτε η Θεοδώρα…..και ο αυτοκράτορας για μια ακόμα φορά τρομαγμένος αποσύρθηκε στο παλάτι νικημένος.

31.Στο μεταξύ σύντροφοι, μια άλλη ομάδα στασιαστών ανακάλυψε το δύστυχο Υπάτιο –που προσπαθούσε όπως-όπως να κρυφτεί- τον μετέφερε  στον Φόρο του Κωνσταντίνου και τον ανακήρυξε αυτοκράτορα…..και σύμφωνα με τις παλιές παραδόσεις, τον ανέβασαν σε ασπίδα, τον έστεψαν με χρυσό στεφάνι αντί με αυτοκρατορικό διάδημα και τέλος -όπως επέβαλλε το έθιμο-  τον έντυσαν στην πορφύρα…..και μετά, το συνεπαρμένο από τις συνεχείς του νίκες πλήθος οδήγησε το νέο αυτοκράτορα στον Ιππόδρομο και με ενθουσιώδεις κραυγές τον τοποθέτησε στο αυτοκρατορικό θεωρείο -στο ίδιο θεωρείο που λίγο πριν καθόταν ο Ιουστινιανός- και το γιόρτασε γερά…..και οι κραυγές και τα τραγούδια του μεγάλωσαν τη σύγχυση και τη τρομάρα του Ιουστινιανού και της Αυλής του.

32.Και αμέσως μόλις διαδόθηκε η είδηση για την ανακήρυξη του Υπάτιου πολλοί ισχυροί κάτοικοι της Πόλης –που βιαστικά θεώρησαν ότι ο Ιουστινιανός είχε ανατραπεί οριστικά- του δήλωσαν πίστη…..ενώ οι φήμες –η σύγχυση που επικρατούσε ευνοούσε το κλίμα για τη διάδοση τους- ότι ο αυτοκράτορας είχε εγκαταλείψει τη Βασιλεύουσα οργίαζαν…..και είναι αλήθεια σύντροφοι, ότι ο Ιουστινιανός σε μια κρίση ολιγοψυχίας ήταν έτοιμος να τραπεί σε φυγή…..και είναι επίσης αλήθεια ότι γι’ αυτό το σκοπό εξοπλισμένα πλοία – φορτωμένα με το αυτοκρατορικό ταμείο και διάφορα πολύτιμα αντικείμενα του παλατιού- τον περίμεναν στο λιμάνι της Κωνσταντινούπολης έτοιμα να αποπλεύσουν ανά πάσα στιγμή τους ζητηθεί.

33.Τότε ο στρατηγός Βελισάριος συμβούλευσε τον αυτοκράτορα να περιμένει λίγο ακόμη και προσπάθησε –με τη βοήθεια των Γότθων μισθοφόρων- να εισβάλει στον ιππόδρομο και να συλλάβει τον Υπάτιο, θεωρώντας ότι έτσι η στάση –ακόμα κι αν δεν τερματιζόταν- θα περιοριζόταν αισθητά…..όμως δε τα κατάφερε, γιατί η αυτοκρατορική φρουρά –που μέχρι τότε είχε κρατήσει στάση αναμονής- τον εμπόδισε κι ο Βελισάριος προτιμώντας να μην αναμετρηθεί μαζί της, υποχώρησε…..και απέτυχε…..και όλα έδειχναν σύντροφοι  ότι αυτό ήταν και το τέλος του Ιουστινιανού.

34.Από την άλλη μεριά, οι στασιαστές ζούσαν την πιο αποφασιστική και κρίσιμη στιγμή της εξέγερσης, όταν τέθηκε το ερώτημα αν επιτέλους ήρθε η ώρα να επιτεθούν στο παλάτι…..όλα έδειχναν ότι για τον Ιουστινιανό πλέον δεν υπήρχε σωτηρία…..τότε όμως κάποιοι συγκλητικοί –και ιδιαίτερα ο Ωριγένης-  συνειδητοποίησαν ότι είναι αδύνατο να ελεγχθεί τόση λαϊκή οργή και ότι οι περαιτέρω εξελίξεις δύσκολα θα μπορούσαν να προβλεφθούν…..και αντιτάχθηκαν στην έφοδο κατά του παλατιού, υποστηρίζοντας ότι με λίγη υπομονή Ιουστινιανός θα έφευγε μόνος του…..και ο δισταγμός που ακολούθησε αποδείχτηκε τελικά  μοιραίος.

Και όταν παρόλους τους δισταγμούς, μια ομάδα Πράσινων-περίπου διακόσιοι πολεμοχαρείς και οπλισμένοι νεαροί- άρχισε επίθεση κατά του παλατιού…..η πράξη αυτή ιστορικά θεωρήθηκε το αποκορύφωμα της κρίσης.

35.Εν τω μεταξύ, ο Ιουστινιανός φοβόταν…..κι όταν έμαθε και την αποτυχία του Βελισάριου…..αποφάσισε τελικά να την κοπανήσει κυριολεκτικά…..κι ενώ όλα ήταν έτοιμα για τη φυγή του…..ήρθε η ώρα της συζύγου του…..της Θεοδώρας, που ως εκείνη τη στιγμή παρακολουθούσε τα τεκταινόμενα χωρίς να επεμβαίνει.

Η Θεοδώρα ήταν κόρη ενός Πράσινου αρματηλάτη που πριν από το γάμο της με τον αυτοκράτορα Ιουστινιανό ήταν χορεύτρια στον ιππόδρομο, αλλά και πόρνη πολυτελείας…..και ο μεμπτός της βίος  και η ταπεινή της  καταγωγή, αποτέλεσαν νομικά και κοινωνικά εμπόδια για το γάμο της με τον Ιουστινιανό, που ξεπεράστηκαν με ειδικό νόμο που εξέδωσε ο Ιουστίνος Α'.....Η συμπεριφορά και ο βίος της Θεοδώρας άλλαξε ριζικά όταν έγινε αυτοκράτειρα…..ήταν γυναίκα με εξαιρετική γοητεία και δυναμισμό, χαρακτηριστικά που της αναγνώρισαν  ακόμη και οι εχθροί της. Συμπαραστάθηκε και βοήθησε τον Ιουστινιανό να επιδιώξει τους στόχους του και ο ρόλος της υπήρξε σημαντικός αρκετές φορές. Η προσωπογραφία της, όπως και του Ιουστινιανού, απεικονίζεται στα ψηφιδωτά της Ραβέννας.

36.Και η απίστευτη ψυχραιμία και αποφασιστικότητα της Θεοδώρας βγήκε στην επιφάνεια…..αφού στο συμβούλιο στο οποίο έλαβαν μέρος οι πιο έμπιστοι αξιωματούχοι του αυτοκράτορα -φανερά φοβισμένοι και ανήσυχοι-  εμφανίστηκε και μίλησε με τόλμη……και σε μια ατμόσφαιρα ολιγοψυχίας, μεγάλης  απελπισίας και φόβου που δύσκολα μπορούσε να κρυφτεί, η Θεοδώρα τόνισε στον αυτοκράτορα ότι πρέπει να δράσει παρά να τραπεί σε φυγή…..δήλωσε ότι προτιμούσε να πεθάνει σαν βασίλισσα παρά σαν φυγάς –και μη ξεχνάτε αγαπημένοι μου σύντροφοι ότι η Θεοδώρα είχε βιώσει πραγματικά όλες της μορφές της κοινωνίας μέχρι να καταλήξει βασίλισσα-…..και κατέληξε λέγοντας ότι ο θάνατος είναι καλύτερος παρά η απώλεια της αυτοκρατορικής εξουσίας…..και τα λόγια της αυτά, «ως καλόν εντάφιον ἡ βασιλεία εστί»,  μπήκαν σε πολλά ιστορικά  εγχειρίδια.

Όμως –και για του λόγου το αληθές σύντροφοι- από το «Πασχάλιο χρονικό» πληροφορούμαστε ότι την ώρα αυτής της κρίσιμης σύσκεψης εμφανίστηκαν ξαφνικά πιστά αυτοκρατορικά στρατεύματα απ’ τη Θράκη…..γεγονός που επηρέασε σίγουρα την έκβαση του αγώνα, τόνωσε το ηθικό του αυτοκράτορα…..και τέλος πάντων πρέπει να σκεφτούμε ότι όσο γενναία κι αν φέρθηκε η Θεοδώρα, δεν μπορούμε ν’ αρνηθούμε το ρόλο των στρατευμάτων που έφτασαν, στην τελική απόφαση του Ιουστινιανού να παραμείνει στην Πόλη και τελικά να καταπνίξει στο αίμα την εξέγερση.

37.Μ’ αυτά και με τα’ άλλα λοιπόν ο Ιουστινιανός πήρε κουράγιο, αποφάσισε να παραμείνει στη Βασιλεύουσα κι έδωσε εντολή στο Βελισάριο και τον Μούνδο να καταπνίξουν την εξέγερση…..ενώ παράλληλα ο Ναρσής –ευνούχος και πανούργος διπλωμάτης- εξαγόρασε ορισμένους από τους ηγέτες της εξέγερσης και κατόρθωσε να προκαλέσει ρήξη μεταξύ των στασιαστών.

Και τελικά αγαπημένοι μου σύντροφοι, τη λύση του δράματος την έδωσε ο στρατός στο μέρος που άρχισε, στον ιππόδρομο.

38.Και όλα τελείωσαν κάπως έτσι…..Οι δυο στρατηγοί με το στρατό τη φρουρά –που μετέβαλε στάση- και τους μισθοφόρους  εισέβαλαν στον Ιππόδρομο, όταν οι φιλονικίες μεταξύ των στασιαστών –αποτέλεσμα των πρακτόρων του Ναρσή που κατόρθωσαν να διασπάσουν τον όχλο- είχαν ξεκινήσει και άρχιζαν να σφάζουν όποιον έβρισκαν μπροστά τους…..και η σφαγή ήταν γενική και αδιάκριτη…..και όλα τελείωσαν γρήγορα και σύμφωνα με κάποιες εκτιμήσεις  -που μπορούν να θεωρηθούν ρεαλιστικές- σκοτώθηκαν κοντά τριάντα πέντε χιλιάδες άτομα…..κι ένας μεταγενέστερος χρονικογράφος ο Ζωναράς, περιγράφει ανατριχιαστικά την αγριότητα του στρατού …..και ως το βράδυ η Κωνσταντινούπολη έμεινε ήσυχη και έρημη.

Κι αν απορείτε για την έλλειψη αντίστασης από τα πλήθη στους στρατιώτες που επιτίθεντο από παντού…..η απάντηση είναι απλή. Απλούστατη…..κανείς μα κανείς δε μπορούσε ν’ αντιταχθεί χωρίς όπλα και οργάνωση στο τακτικό στρατό, πόσο μάλλον ένα πλήθος στριμωγμένο…..και μη ξεχνάτε!!! ο λαός δεν είχε πάει στον Ιππόδρομο να πολεμήσει, κάθε άλλο!!! Νέο βασιλιά ήθελε να στέψει….. και σίγουρα η πρώτη επαναστατική ορμή είχε ατονήσει και η εξέγερση βρισκόταν πια σε άμυνα -πράγμα ολέθριο για κάθε εξέγερση- και έκανε και λάθη τραγικά αφού έδωσε το χρόνο στη κρατική εξουσία να ανασυγκροτηθεί και να συγκεντρώσει τις δυνάμεις που της έλειπαν ως τότε…..το μόνο όπλο που έμενε στο λαό ήταν η διατήρηση της συνοχής του ως το τέλος, που κι αυτή όμως –όπως κατέληξαν τα πράγματα- χρησιμοποιήθηκε αποκλειστικά για τη στέψη του Υπάτιου στον Ιππόδρομο, ίσως σαν ύστατη πράξη αντίστασης.

Έτσι σύντροφοι -με λίγα λόγια- συντελέστηκε η σφαγή που έσωσε τη βασιλεία του Ιουστινιανού του Α’.

39.Πάνω στη γενίκευση της σφαγής συνελήφθησαν ο Υπάτιος και ο αδελφός του Πομπήιος και  οδηγήθηκαν μπροστά στον Ιουστινιανό…..όπου ο δύστυχος Υπάτιος κλαίγοντας και ικετεύοντας προσπάθησε να αμυνθεί επαναλαμβάνοντας επίμονα ότι στέφθηκε παρά τη θέλησή του και με τη βία και ότι αυτός στην πραγματικότητα έμεινε πιστός στον αυτοκράτορα……όμως σύντροφοι ο αυτοκράτορας είχε γίνει και πάλι κύριος της κατάστασης…..δεν τον πίστεψε και τον αντιμετώπισε με αδιαφορία και ειρωνεία…..και ήταν πλέον σαφές ότι για τον Υπάτιο δεν υπήρχε σωτηρία.

Δευτέρα, 19 Ιανουαρίου 532μχ

40.Και το τέλος του Υπάτιου ήταν άδοξο…..σφάχτηκε μαζί με τον αδελφό του και τα πτώματά τους ρίχτηκαν στη θάλασσα……οι περιουσίες τους δημεύτηκαν, μαζί με τις περιουσίες κι άλλων δεκαοχτώ αριστοκρατών που φέρονταν –άλλος λίγο, άλλος πολύ- αναμεμιγμένοι στην εξέγερση.

41.Το «Πασχάλιο χρονικό» μας πληροφορεί ότι ακολούθησαν σκληρά αντίποινα- συλλήψεις, διωγμοί, τιμωρίες- για τους στασιαστές και η Βασιλεύουσα πέρασε δύσκολες μέρες, επικράτησε ο φόβος και νέκρωσε εμπορικά.

42.Ο Ιουστινιανός ανήγγειλε σε όλη την επικράτεια της αυτοκρατορίας την κατάπνιξη της εξέγερσης και –όπως μας πληροφορεί ο Μαλάλας- οχύρωσε και το παλάτι καθιστώντας το ασφαλέστερο.

43.Απαγορεύθηκαν στο εξής –και για πολλά χρόνια- οι αρματοδρομίες στον Ιππόδρομο που έδιναν την ευκαιρία στο λαό να συγκεντρωθεί και παράλληλα διατάχθηκαν αυστηρές ανακρίσεις για να εξακριβωθεί πως συνέβη το καταπληκτικό οι Βένετοι να συμμαχήσουν με τους Πράσινους στην εξέγερση.

44.Και οι μεγάλοι χαμένοι τελικά της εξέγερσης ήταν οι δήμοι, που μπορεί να μη διαλύθηκαν, αλλά ο πολιτικός τους ρόλος περιορίστηκε κατά πολύ…..μη ξεχνάτε σύντροφοι ερχόταν σιγά-σιγά η ώρα της μοναρχίας και θεσμοί σαν τους δήμους αποτελούσαν σίγουρα παραφωνία.

45.Κι αν απορείτε για τη τύχη του Καππαδόκη και του Τριβωνιανού –που αν θυμάστε είχαν διωχθεί κακήν κακώς τη δεύτερη μέρα της στάσης- γρήγορα ξαναπήραν τ’ αξιώματα τους.

Η «στάση του Νίκα» σύντροφοι, τελείωσε…..και σήμερα κοντά χίλια πεντακόσια χρόνια μετά, η κατάσταση στην Ελλάδα μοιάζει να έχει πολλά κοινά χαρακτηριστικά με τα γεγονότα της περιόδου που εξιστορήσαμε και που οδήγησαν στην εξέγερση…..κι αν το σκεφτείτε και λίγο σύντροφοι, και η στάση του Νίκα στην Κωνσταντινούπολη, αλλά και η στάση πληρωμών και ηθικής στη σημερινή Ελλάδα του 2011, κρύβουν μέσα τους τον σπόρο της διαφθοράς…..διαβάστε!!!

Σήμερα στην Ελληνική πολιτική σκηνή πρωταγωνιστούν πάλι πράσινοι και γαλάζιοι. Για κάποιο περίεργο λόγο οι άνθρωποι που ασκούν εξουσία στην Ελλάδα διακρίνονται συνεχώς για την απληστία τους, κατηγορούνται εκ των υστέρων για τη φαυλότητα και τη διαφθορά τους και πάντα ο αυτοκράτορας –τώρα αρχηγός κόμματος- τους απομακρύνει…..και ξεχνιούνται…..συνήθως χωρίς τιμωρία παραδειγματική…..και μερικές φορές επιστρέφουν κιόλας δριμύτεροι και κριτές.

Τέλος, για λόγους που νομοτελειακά θα επαναλαμβάνονται σε παρόμοιες καταστάσεις, η κατάσταση δεν έχει αλλάξει και οι πολίτες –αν και πλέον καταναλωτικοί, καλοπερασάκηδες και βιαστικοί- θάρθει η ώρα που θα εξεγερθούν με πάθος και ένταση…..Δεν θέλω καν να βάλω στο μυαλό μου ότι ο επίλογος της στάσης του Νίκα, θα μπορούσε να επαναληφθεί και σήμερα…..όμως η ύπαρξη νεκρών πριν λίγο καιρό στην Αθήνα μου προξένησε  δέος…..Οι Έλληνες, πράσινοι, γαλάζιοι, κόκκινοι και άσπροι ζητούν το δίκιο τους, ζητούν την αξιοπρέπειά τους και απαιτούν απ’ τους υπεύθυνους να πληρώσουν για τις ζημιές που προξένησαν στον τόπο.

Λίγα λόγια δοξαστικά για το τέλος…

Και μετά τη μεγάλη αυτή αναταραχή, είναι αλήθεια ότι ο Ιουστινιανός θέλησε να ξεχαστούν γρήγορα αυτά  τα  δυσάρεστα γεγονότα. Και μια απ’ τις πρώτες ενέργειες του ήταν η ανοικοδόμηση  της ξακουστής εκκλησίας της Αγίας Σοφίας, που είχε καταστραφεί από πυρκαγιά στη διάρκεια της στάσης……και στις 27 Δεκεμβρίου 537μχ έγιναν τα εγκαίνια του ναού μέσα σε μια ατμόσφαιρα πανηγυρική…..και ο Ιουστινιανός, υπερήφανος για το επίτευγμά του, λέγεται ότι αναφώνησε τότε την περίφημη φράση, «Δόξα τω Θεώ, τω ντι με τοιούτον έργον επιτελέσαι. Νενίκηκα σε, Σολομών!»

Πηγές και Βιβλιογραφία

Το κειμενάκι αυτό ξεκίνησε στο Γαλαξίδι και τελείωσε στου Παπάγου…..στη διάρκεια της συγγραφής του –και εκτός απ’ τις πρωτότυπες πηγές που αναφέρονται στο ίδιο το κείμενο- πολύ με βοήθησαν και με οδήγησαν : η ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΕΘΝΟΥΣ, εκδοτική Αθηνών, Αθήνα 1978, το ΠΟΛΙΤΕΥΜΑ ΚΑΙ ΟΙ ΘΕΣΜΟΙ ΤΗΣ ΒΥΖΑΝΤΙΝΗΣ ΑΥΤΟΚΡΑΤΟΡΙΑΣ, Αικατερίνη Χριστοφιλοπούλου, Αθήνα 2004, αλλά και η ιστορία του Γ. Κορδάτου και του Κ. Παπαρηγόπουλου.

Δρόμο και οδηγό αποτέλεσε για μένα η αξιόλογη εργασία του Κου Δημήτρη Μπελέζου, που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό ΙΣΤΟΡΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ, αλλά και η εργασία  του Κου Τηλέμαχου Λούγγη, διευθυντή στο Ε.Ι.Ερευνών.

Και τέλος…..οπαδός πάντοτε της λαϊκής βιβλιογραφίας, στοιχεία για την εποχή και αναγωγές σε πηγές πρωτότυπες περιέχονται στη μονογραφία ΙΟΥΣΤΙΝΙΑΝΟΣ, εκδόσεις Περισκόπιο, Αθήνα.

Γειά χαρά σύντροφοι!!!